Het is smeuïg nieuws voor de media als de topman van een bedrijf een faux pas maakt. De vleesvervangermaker die zijn tanden in andermans neus zet! De supermarktman die dagen in de gevangenis doorbrengt als verdachte in een witwasaffaire! Deels is dat natuurlijk leedvermaak, maar wat heeft het voor gevolgen voor hun bedrijven?
Over de zaak Frits van Eerd (Jumbo) kunnen we kort zijn. Van Eerd is weer "bij zijn familie", liet Jumbo begin deze week weten. "De komende dagen zullen we met elkaar de ontstane situatie zorgvuldig bespreken. Wij verwachten binnenkort met meer informatie te komen." Of Jumbo reputatieschade heeft opgelopen is vooralsnog niet duidelijk. Wel duidelijk is dat de commissarissen van het familiebedrijf voor een moeilijke afweging staan. Van Eerd blijft immers nog verdachte.

Anders is dat bij de zaak van Doug Ramsey, operationeel directeur van plantaardige burgermaker Beyond Meat. Ramsey beet na een ruzie in de neus van een automobilist in een parkeergarage en werd gearresteerd. Inmiddels is hij op borgtocht vrij, maar heeft zijn bedrijf hem geschorst. N

a de onvermijdelijke grapjes over 'je tanden zetten in echt vlees' komen er nu ook serieuze analyses over de hele sector op tafel. Want de prestaties van bedrijven die de eiwittransitie vorm moesten geven blijven achter bij de verwachtingen, schrijft het Financieele Dagblad.

'De hype voorbij'
Zo ging Beyond Meat in 2019 naar de beurs voor $25 per aandeel. De koers steeg pijlsnel en piekte in juli van dat jaar op $234,90. Na tegenvallende resultaten en vooral het uitblijven van de voorspelde groei uit de niche naar de mainstream-markt daalde de koers ook weer. In een paar maanden verloor Beyond Meat $9 miljard aan aandeelwaarde. Na het bijtincident verloor het aandeel nog eens 5,6% om te sluiten op $17.

Ook andere hippe eiwittransitie-bedrijven laten een soortgelijk beeld zien. Denk bijvoorbeeld aan havermelkmaker Oatly. Ook daar was er een enthousiaste beursgang, een piek en daarna een verlies van 87% van de beurswaarde. 'De hype voorbij', kopt het FD.

'Hebzucht'
Elders in die krant interviewt Lisa van der Velden de Deen Morten Toft Bech, die opnieuw ceo is bij vegafabrikant Meatless Farm. Twee jaar geleden haalde het bedrijf fluitend €100 miljoen op bij investeerders. "Maar toen kwam de coronacrisis, toen toeleveringsproblemen, toen de inflatie en toen de energieprijzen," zegt Toft Bech. Geen wonder dat het minder gaat, maar paniek daarover is onterecht. "Beyond Meat is bovendien een verhaal apart. Zij waren gewoon nog niet klaar voor een beursgang, maar investeerders wilden een exit. Het eigenlijke probleem is hun hebzucht."

Een beetje minder hype is prima, vindt Toft Bech. Maar de 'constante weerstand' waar hij mee te maken heeft, zit hem wel dwars. "Het is alsof je elke dag opnieuw een trap in de ballen krijgt. Restaurantketens die zeggen dat klanten 'niet klaar zijn' voor plantaardige gerechten, 'groene' investeerders die steeds dezelfde vragen stellen. Of we eigenlijk ooit wel winstgevend kunnen worden, waarom onze marges niet beter zijn en ga zo maar door." Alsof vergeten wordt dat de markt nog maar heel jong is, dat de eerste producten pas een paar jaar geleden op de markt kwamen. "In deze markt wil niemand meer betalen voor toekomstige groei, terwijl dat nog hard nodig is. Als iemand net begint met lopen, moet je niet zijn benen eraf schieten."

'Gewone' vleesvervangermakers zien inderdaad wat aarzeling in de markt op dit moment. Logisch, met de inflatie en oplopende grondstofprijzen. Maar daar worden ze niet zenuwachtig van
Het lijkt er dus op dat het bijtincident vooral een korte termijn-versnelling van een bestaande trend is. Die trend laat wel degelijk 'lange tanden' zien, maar dat valt ook te verwachten. "Voedselveranderingen gaan langzaam. De groeipercentages die de vegetarische markt laat zien, zijn sowieso ongekend," zegt Jos Hugense, al 20 jaar actief in de alternatieve vleesmarkt. De onderliggende trend is er gewoon, jonge mensen eten meer plantaardig en de markt ontwikkelt zich consistent en gestaag. 'Gewone' vleesvervangermakers zien inderdaad wat aarzeling in de markt op dit moment. Logisch, met de inflatie en oplopende grondstofprijzen. Maar daar worden ze niet zenuwachtig van. Maar die grote jongens met hun exposure en investeerdersmiljoenen, daar ligt het anders. Hugense is stellig: "De vegetarische markt is geen hype, maar die marketingbeloften zeker wel. Daar gaat een einde aan komen."

En schaadt de verdenking van de topman van Jumbo de sector? Ja, want het publiek is gaan denken dat supermarkten graaiers zijn. Of het terecht is, moet je maar beoordelen als je dit stukje nog eens naleest.