2 min
Hele volksstammen zitten al eeuwen in zweethutten, stoombaden, hammams en sauna’s. Dat je wel gek moet zijn om daarna door de sneeuw te gaan rollen of in een ijswak te duiken wordt telkens gepareerd: het is lekker en het is gezond voor je. Niet vreemd misschien dat een Finse professor dat aantoont. Dat het gezond is, verklaart wellicht de hernieuwde belangstelling voor het authentieke zweetbad in het preutse Amerika.
Hoe werkt dat vermeende gezonde effect van de sauna dan precies, vroeg de Finse cardioloog Jari Laukkanen van de universiteit van Jyväskylä zich af. Als dagelijkse saunabezoeker (in Finland zijn 3 miljoen [huis]sauna’s op 5,5 miljoen inwoners) kent hij de lichamelijke en geestelijke voordelen maar al te goed. “Ik krijg de beste ideeën in de sauna,” zegt hij tegen Medium. Tot zijn verbazing vond hij maar weinig deugdelijk onderzoek naar het fenomeen.
Relaxen
Hij ging het zelf uitzoeken en publiceerde in 2018 zijn bevindingen. Dat onderzoek zelf kreeg niet veel aandacht, maar een van de conclusies die er door anderen uit getrokken werd ging een eigen leven leiden: geregeld saunabezoek is net zo gezond als sporten. Zweten is zweten, of je nou met anderen naakt zit te relaxen, of je je in je eentje afpeigert in de sportschool. Of buiten in de regen.
Een typisch Finse hete en droge sauna, zegt Laukkanen, verhoogt de lichaamstemperatuur, wat een efficiëntere bloedtoevoer naar de huid veroorzaakt. Dat vraagt een grotere inspanning van het hart, waardoor de bloedtoevoer naar de organen ook toeneemt. Tegelijkertijd verlaagt het hevige zweten de bloeddruk, maar gaat de hartslag ook omhoog. Eenmaal uit de hitte zakt de hartslag. Op en neer: precies zoals na flink sporten.
Keiharde work-out
Uit Laukannens onderzoek blijkt dat niet alleen de cardiovasculaire gezondheid verbetert, maar ook die van de hersenen en het hele zenuwstelsel. De afwisseling van hitte en koude stimuleert de aanmaak van allerlei hormonen en neurotransmitters. De sauna jaagt je noradrenaline-gehalte omhoog, net als een keiharde work-out. Wie zijn hele leven naar de sauna gaat, vermindert de kans alzheimer te krijgen aanzienlijk, denkt Laukkanen.
Hoewel Laukkanen in zijn publicatie alleen maar voordelen van saunabezoek weet op te sommen (zelfs voor hartpatiënten), is hij ook voorzichtig, zoals dat een wetenschapper betaamt. Er moeten goed opgezette interventiestudies komen die de ‘associations between sauna bathing and its health benefits’ aantonen.
Zweetcultuur
Internetmagazine Medium laat de Amerikaanse fotograaf Mikkel Aaland aan het woord. Zijn Noorse vader had hem al vroeg vertrouwd gemaakt met de saunacultuur. In 1978 publiceerde hij zijn boek Sweat, een verslag van de wereldwijde zweetcultuur. Hij werkt nu aan een documentaireserie over dat onderwerp, want hij ziet de belangstelling voor de oude badculturen toenemen.
Waar de Europese saunatraditie in de VS niet makkelijk door zal breken - al is het alleen al omdat je best in je blootje-met-een-handdoekje in de sauna zit - ziet Aaland nieuwe aanknopingspunten. "Er is een enorme belangstelling voor de badcultuur," zegt hij. Zweetbaden kenmerken zich door sociale, spirituele en fysieke elementen en dat trekt van oudsher mensen aan. "Millennials, die opgegroeid zijn met al die technologie, zoeken naar een authentieke ervaring, met traditie." Studies zoals die van Laukannen kunnen dan ook net dat extra zetje geven. “Ik droom ervan dat we op elke straathoek geen Starbucks of McDonald’s hebben, maar een badhuis."
Dit artikel afdrukken
Relaxen
Hij ging het zelf uitzoeken en publiceerde in 2018 zijn bevindingen. Dat onderzoek zelf kreeg niet veel aandacht, maar een van de conclusies die er door anderen uit getrokken werd ging een eigen leven leiden: geregeld saunabezoek is net zo gezond als sporten. Zweten is zweten, of je nou met anderen naakt zit te relaxen, of je je in je eentje afpeigert in de sportschool. Of buiten in de regen.
Een typisch Finse hete en droge sauna, zegt Laukkanen, verhoogt de lichaamstemperatuur, wat een efficiëntere bloedtoevoer naar de huid veroorzaakt. Dat vraagt een grotere inspanning van het hart, waardoor de bloedtoevoer naar de organen ook toeneemt. Tegelijkertijd verlaagt het hevige zweten de bloeddruk, maar gaat de hartslag ook omhoog. Eenmaal uit de hitte zakt de hartslag. Op en neer: precies zoals na flink sporten.
Keiharde work-out
Uit Laukannens onderzoek blijkt dat niet alleen de cardiovasculaire gezondheid verbetert, maar ook die van de hersenen en het hele zenuwstelsel. De afwisseling van hitte en koude stimuleert de aanmaak van allerlei hormonen en neurotransmitters. De sauna jaagt je noradrenaline-gehalte omhoog, net als een keiharde work-out. Wie zijn hele leven naar de sauna gaat, vermindert de kans alzheimer te krijgen aanzienlijk, denkt Laukkanen.
Hoewel Laukkanen in zijn publicatie alleen maar voordelen van saunabezoek weet op te sommen (zelfs voor hartpatiënten), is hij ook voorzichtig, zoals dat een wetenschapper betaamt. Er moeten goed opgezette interventiestudies komen die de ‘associations between sauna bathing and its health benefits’ aantonen.
Zweetcultuur
Internetmagazine Medium laat de Amerikaanse fotograaf Mikkel Aaland aan het woord. Zijn Noorse vader had hem al vroeg vertrouwd gemaakt met de saunacultuur. In 1978 publiceerde hij zijn boek Sweat, een verslag van de wereldwijde zweetcultuur. Hij werkt nu aan een documentaireserie over dat onderwerp, want hij ziet de belangstelling voor de oude badculturen toenemen.
Waar de Europese saunatraditie in de VS niet makkelijk door zal breken - al is het alleen al omdat je best in je blootje-met-een-handdoekje in de sauna zit - ziet Aaland nieuwe aanknopingspunten. "Er is een enorme belangstelling voor de badcultuur," zegt hij. Zweetbaden kenmerken zich door sociale, spirituele en fysieke elementen en dat trekt van oudsher mensen aan. "Millennials, die opgegroeid zijn met al die technologie, zoeken naar een authentieke ervaring, met traditie." Studies zoals die van Laukannen kunnen dan ook net dat extra zetje geven. “Ik droom ervan dat we op elke straathoek geen Starbucks of McDonald’s hebben, maar een badhuis."
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Je kan natuurlijk ook bikram-/hot yoga doen. Wordt je meteen lenig(er) :) (naast alle (vermeende) spirituele ontwikkelingen)
Misschien leuk om professor Jari Laukkanen zelf even aan het woord te zien (vrees niet, iedereen blijft gekleed). Dit is een YouTube interview met een goed ingevoerde sauna-enthousiasteling. Let ook op de wetenschappelijke referenties onder in beeld.
Jari's eerdere onderzoek waarnaar ik verwees verscheen onder de vlag van het Mayo Institute.
Zijn voor zover ik het zie geen koeken/hypothese-bakkers
En in aanvulling op Connie #9 nog een bezienswaardige podcast van Rhonda Patrick met Charles Raison over onder meer de positieve effecten van warmtebehandelingen bij depressie.
PS Waarom mag er niet gewoon overlap zijn in de effecten tussen bepaalde (be)handelingen? Te ingewikkeld en daarom liever zwart/wit?
Huib #10, de zin dat er nog meer onderzoek moet worden gedaan staat de laatste tijd in vrijwel elke wetenschappelijke publicatie. Waarom denk jij dat dat is? Vroeger stond dat er namelijk meestal niet in.
De finse saunabezoeken die ik heb meegemaakt gaan als volgt: nadat je de sauna met de droge lucht hebt betreden wacht je tot de temperatuur is opgelopen tot boven de 90 graden, daarna schep je koud water op de hete stenen, er wordt dan snel veel stoom gemaakt en de temperatuur stijgt snel tot 110 en zelf ga je dan pas enorm zweten, het wordt dan snel te warm en je gaat naar buiten en je neemt een zo koud mogelijk bad.
Deze situatie is te vergelijken met sommige Duitse zwembaden: het binnen bad is 28 graden en na 20 minuten zwem je naar buiten waar de temperatuur van het buitenbad maar 14 graden is. Je krijgt dan ook een heel prettige reactie die uitstekend is voor je bloedsomloop. Het is de Duitse benadering van het sauna effect.