5 min
spagaat & onverantwoordelijke externalisatie van kosten
We zitten in een spagaat: iemand moet de rekening betalen, maar niemand kan hem straks meer betalen. De omzetgedreven voedseleconomie "externaliseert" zijn verkoopkosten op een onverantwoordelijke manier door die kosten in de vorm van gezondheidsschade ten laste te brengen van ons welzijn. Dat is vals omdat we geen gratis ziekenhuis- en scootmobielbonnen krijgen om onze zware en zieke lijven te verzorgen en rond te slepen. Minstens zo vals is het dat ons niet gevraagd wordt of we die schade wel willen, al zijn we natuurlijk dol op lekker dooreten.
Het begrip 'geëxternaliseerde kosten' gebruiken we ook in het geval van de onbetaalde rekening van bijv. het leed van kinderarbeid, dierwelzijn of de milieuschade van een nucleaire ramp. In ruil voor verkopen, misbruiken we een partij die niets terug kan zeggen maar die uiteindelijk terugslaat in de vorm opstand, stralingseffecten, menselijk en dierlijk ongeluk en dood. Zolang die effecten niet zichtbaar worden doen we net of er geen externalisatie optreedt en of we op de pof kunnen lenen.
Een onderzoek van TowersPerrin (thans TowersWatson) onder grote wereldwijd opererende bedrijven geeft aan te verwachten dat de kosten van de zorg de komende decennia iedere tien jaar verdubbelen. De ontwikkeling van de kosten van het afgelopen decennium bevestigen deze trend. Zowel internationaal als in ons eigen kleine Nederland waar de kosten zelfs drie jaar op een rij met zeven procent stegen. Als die trend zich voortzet kom je op méér dan een verdubbeling in 10 jaar.
Bos' zorgen
In de NRC van gisteravond verschenen twee artikelen over het zorgbeleid van mevrouw Schippers. Ze worstelt en komt er duidelijk niet uit, betogen ex-minister en thans KPMG consultant Wouter Bos en Rotterdamse economen van de Erasmus Universiteit.
Wouter Bos lijkt iets optimistischer dan TowersWatson, een in verzekeringen en financieel management gespecialiseerde concurrent van KPMG. Hij denkt dat de kosten voor de gezondheidszorg met 4%, het dubbele van onze jaarlijkse salarisgroei, zullen toenemen. TowersWatson rekent met een jaarlijkse groei van zo'n 6%. Dat betekent dus dat zelfs als we al onze welvaartstoename besteden aan het bestrijden van onze toenemende ziekte- en zorgkosten, we nog één of twee maal de stijging daarvan nodig hebben als we onze eigen gezondheidsvervuiling willen dragen zonder in welvaart achteruit te gaan. Een onmogelijke zaak dus die bovendien betekent dat verdere economische groei voornamelijk in één tak van industrie zal plaatsvinden: medische zorg. Merkwaardig genoeg lijken we dus te worden ingehaald door de economie zelf. We willen de groei niet remmen en worden daardoor geconfronteerd met een economie waarvan de groei door ziekte- en onwelzijnsbestrijding zal worden bepaald.
Schipper steekt kop in het zand
Minister Schippers, zo zeggen Bos en 3 Rotterdamse economen, voert een onverantwoordelijk beleid. Ze wil de zorg liberaliseren en tegelijk het aantal medische handelingen maximeren. Die combinatie
bestaat niet in de economie. Als je de telefoonmarkt liberaliseert en tegelijk het aantal telefoontjes wilt beperken dan loopt het spaak. De markt ging open en werd booming: er wordt meer gebeld dan ooit en er kwamen nieuwe, geavanceerde technieken beschikbaar waar we vroeger niet van wisten dat we er ooit behoefte aan zouden krijgen (bijv. internetten en apps op je smartfoon). Met andere woorden, als je de boel liberaliseert, dan krijg je noodzakelijk méér in plaats van minder kosten. Liberalisatie maakt méér, niet minder behoeften.
De minister doet of ze van niks weet. Deze kritiek dateert nl. al van juni vorig jaar. Niettemin presenteerde ze deze week haar liberaliseringsplannen aan de Kamer. Op de middelbare school zou je zakken voor je eindexamen Economie als je een dergelijk voorstel als economisch haalbaar zou beoordelen. Politieke haalbaarheid is kennelijk heel wat anders. In de politiek mag je je kop in het zand steken en hopen dat een heuse economische wet van Meden en Perzen niet opgaat. Ze bevindt zich overigens in goed gezelschap, want Wouter Bos geeft in de NRC toe dat hij als minister een beleid voorstond waar hij als wijs burger en consultant niet aan moet denken.
onacceptabel
De facto zegt Bos dat de ontwikkeling van het huidige zorgbeleid andere sectoren zal laten krimpen en mogelijk voor een tweedeling in de maatschappij zal zorgen. We staan voor een welvaartsteruggang omdat we zijn gereduceerd tot koopvee op wie geëxternaliseerde kosten afgewenteld kunnen worden. Dat is zowel vanuit een liberaal-economisch als vanuit een sociaal oogpunt onacceptabel. Niettemin zet de kennelijk heilige 'marktwerkingsgedachte' het schip op ramkoers richting het zichtbaar maken van die geëxternaliseerde kosten. Dat zal het onbedoelde maar pijnlijke effect zijn. Er lijkt geen andere uitkomst mogelijk. De Rotterdamse economen geven geen alternatief. Bos pruttelt wat over 'privaat geld' dat dan maar in de zorg moet worden gestoken door, zo lijkt hij te zeggen, ziektekostenverzekeraars. Waar we van de industriële samenleving in de dienstenmaatschappij terecht kwamen, gaat die laatste zich wat hem betreft dus toespitsen op de zorgende en zieke maatschappij. Voorwaar geen vrolijk toekomstbeeld.
overheid buitenspel, critici hebben geen antwoord
Waar ligt de sleutel naar een andere aanpak? Regulering is zo ingrijpend dat die niet zal plaatsvinden. Toch willen we iets 'maatschappelijks' en vinden we dat 'aanvullend beleid' - overheidsinmenging om de burger te beschermen tegen belangen waartegen hij geen weerstand heeft - nodig is. Gekozen wordt voor maximering van het aantal medische handelingen. Dat is echter symptoom- en geen oorzaakbestrijding. Dat laatste vinden onze regenten te complex. Oorzaakbestrijding zou bestaan in het direct en stevig ingrijpen in de consumptie en leefstijl van mensen. Dat wil de minister niet. Vandaar.
De overheid staat buitenspel. De critici hebben geen antwoord, of zeggen zachtjes - zoals Bos - dat de samenleving dan maar genoegen moet nemen met een snelle expansie van de zorg- en ziektesector als motor van de economie.
Het zal dus uit mensen zelf moeten komen. De vervuiler zal moeten voorkomen dat hij zich bevuilt. Hoe regel je dat?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
_-_Executive_Vice_President-Designate_-_European_Green_Deal_(48865712988)_480_289_84_s_c1.jpg)
We kunnen wel degelijk iets doen.
De meeste artsen moeten zich schamen. Elke arts legt de eed van Hippocrates af.
Deze luidt als volgt:
<i>Ik zweer bij Apollon de genezer, bij Asclepius, Hygieia en Panacea en neem alle goden en godinnen tot getuige, om naar mijn beste oordeel en vermogen de volgende eed te houden:
1: Ik zal naar mijn beste oordeel en vermogen en om bestwil mijner zieken hun een leefregel voorschrijven en nooit iemand kwaad doen.</i> - En de huidige "medicijnen" dan? Het middel is vaak erger dan de kwaal!
<i>2: Ik zal, naar mijn oordeel en vermogen, diëtetische maatregelen treffen in het voordeel van de zieken. Ik zal hen weghouden van schade en ongerechtigheid.</i> - Een patiënt komt tegenwoordig meer ondervoedt UIT een ziekenhuis dan voor een opname. Artsen krijgen tegenwoordig in hun 12-jarige opleiding maar liefst 4 uur dietiek en in verzorgingstehuizen is het in het algemeen helemaal droevig gesteld!
<i>3: Nooit zal ik, om iemand te gerieven, een dodelijk middel voorschrijven of een raad geven, die, als hij wordt gevolgd, de dood tot gevolg heeft. Nooit zal ik een vrouw een instrument voorschrijven om een miskraam op te wekken. Maar ik zal de zuiverheid van mijn leven en mijn kunst bewaren. Het snijden van de steen zal ik nalaten, ook als de ziekte duidelijk is; ik zal dit overlaten aan hen die hierin bekwaam zijn. In ieder huis waar ik binnentreed, zal ik slechts komen in het belang van mijn patiënten.</i> - Het grootste gedeelte van dit deel is er in 2003 uit gehaald i.v.m. de veranderde wetgeving op de euthanasie.
Ik heb persoonlijk dingen gezien waar ik i.v.m. beroepsgeheim niet over mág praten, maar als dit in het bedrijfsleven zou gebeuren er een aantal op staande voet zouden zijn ontslagen en die écht niet in het belang waren van de patiënt!
<i>Mijn leermeester zal ik eren en liefhebben als mijn ouders; ik zal in gemeenschap met hem leven en zo nodig mijn bezit met hem delen, de kunst leren zonder vergoeding en zonder dat daartoe een schriftelijke belofte nodig is; aan mijn zonen, aan de zonen van mijn leermeester en aan de leerlingen die verklaard hebben zich aan de regelen van het beroep te zullen houden, aan hen allen zal ik de grondslagen van de kunst leren.</i> - Tegenwoordig staan artsen en universiteiten vooral in dienst van de industrie...
<i>Al hetgeen mij ter kennis komt in de uitoefening van mijn beroep of in het dagelijks verkeer met mensen en dat niet behoort te worden rondverteld, zal ik geheim houden en niemand openbaren. Moge ik, als ik deze eed getrouwelijk houd, vreugde vinden in mijn leven en in de uitoefening van mijn kunst, maar moge het tegenovergestelde het geval zijn indien ik hem schend.</i> dit deel is de geheimhoudingsplicht van ALLES wat een arts mee maakt. Zowel het beschermen van de patiënt(gegevens) als beschermen van zijn collegae
<i>Ik zal mij verre houden van iedere welbewuste slechte daad en van elke verleiding, in het bijzonder van de geneugten der liefde met mannen of vrouwen, of zij vrij zijn of slaaf.</i> spreekt voor zich.
Een aantal jaren geleden was ik op het eiland Kos. Op dat eiland bouwde Hippocrates een tempel voor Asclepius.
Asclepius was de god van de geneeskunde voor de oude Grieken.
En terwijl ik door de ruïnes van deze tempel wandelde, zag ik iets in een steen boven één van de bogen gegraveerd, met een vertaling er naast, over de
verantwoordelijkheden van een arts.
Hippocrates schreef 3000 jaar geleden dat de eerste verantwoordelijkheid van een arts het voorkomen van ziekten is. Dan komt genezing, en als dat ook niet mogelijk is, komt het verzachten van pijn.
Een arts is tegenwoordig een soort monteur. Hij/ Zij reageert wat op hem af komt.
Maar wat doet een arts tegenwoordig ter preventie van ziekten? (Buiten dat roken wordt afgeraden en beweging wordt gestimuleerd), Wat weet een arts van diëtiek?
Wat leert een arts in de opleiding over preventie? Niets.
Hoe kun je dan verlangen dat een arts je kan vertellen hoe je, <b>alleen al door goede voeding, zo min mogelijk gifstoffen, gezonde omgang met stress en voldoende beweging preventief ziekten tegen kunt gaan?</b> En hier komt de crux....
Niet geldt niet alleen voor jezelf, maar ook voor je nageslacht en zélfs de mens als soort!
Trendkijker Adjiedj Bakas zegt dat Nederland - en andere landen in ons verzorgende deel vd wereld - zullen bezwijken aan de kosten van de gezondheidszorg. Hij noemt die kosten net zoiets als zelfrijzend bakmeel.
Of 2060, de termijn waarop Bakas watched, relevant is valt te betwijfelen. Juist vanwege het feit dat economieen die hun groei uit zorg moeten halen snel achterop raken. De trend zal eerder dan in 2060 duidelijk merkbaar worden.
Wat hier tot uiting komt is de onvolkomenheden van ons systeem. We willen niet betutteld worden - daarbij voor het gemak over het hoofd ziend dat we langs allerlei kanten een bombardement van beïnvloeding ondergaan.
Zorg als economische motor. Ik ben het eens met Paul Jansen. Zorg zorgt voor werkegelegenheid, maar niet voor productie. Dat wil zeggen wel productie van welzijn maar niet van welvaart.
Nee dan beter de wapenindustrie. Nederland hoort bij de top 3 wat betreft wapenproductie per inwoner. Nu kun je natuurlijk discussiëren of daar wel welzijn geproduceerd wordt, maar in ieder geval toch welvaart.
Leve onze beschaving. Zorg, natuur, postbodes, allemaal te duur.
Topmanagers, voedsel, allemaal te goedkoop.
Nergens om, maar ik denk dat dit een tamelijk raak verhaaltje is. Als er geen alternatief is, zitten we dus vast. Of bazel ik?
De zorg als economische motor is natuurlijk zo achterbaks als het maar kan. Als de zorg mensen beter kan maken die vervolgens weer deelnemen aan het arbeidsproces kan het maar de meeste kosten gaan volgens mij toch wel naar personen die daar niet meer in terugkeren. Per saldo een kostenpost die nooit rendabel is.
Dan is de vraag hoe je het oplost dat mensen zelf zorgen voor lagere kosten een gotspe. Dat kunnen ze niet. Niemand kan vooruit zeggen wat er op hem of haar afkomt.
Gezondheidszorg en onderwijs zijn collectieve bezigheden die in handen van de overheid liggen die zelf buitenspel staat. Bodemloze put aan kosten waar in ieder geval het collectief niets aan kan doen.
Marktwerking, liberalisering zijn gedoemd te mislukken omdat je voor 100% met de factor mens te maken hebt. Hoe los je dat op? Op het gevaar af dat ik afgerekend wordt op mijn eerdere liberale commentaren, dat deugt immers weinig, gooi ik de verantwoordelijkheid op het bord van de liberalen.
Onderwijs: de overheid zorgt voor een basisopleiding tot 16 jaar waarbij de laatste twee jaren de praktijkstage bij een bedrijf steeds belangrijker wordt. Leerling is personeelslid in spee bij de onderneming en diezelfde onderneming zorgt voor verdere opleiding in het bedrijf.
Leerling komt dus van de bedrijfsvloer en werkt zich op in het bedrijf. Leer je nog eens wat.
Zorg: nu wordt het kritisch want met dit idee is er een risico op een grote uittocht van (multi)bedrijven uit Madurodam(Nederland in de wereld).
De bedrijven dragen de verantwoordelijkheid voor het welzijn en zorg van hun personeel. Zij dienen dus personeel te inspireren om hun levensstijl dusdanig te voeren dat risico's beperkt worden.
De overheid, gezien als bedrijf, hanteert dezelfde strategie.
Waarom zo?
Bedrijven, kapitaal regeert. Overheid reageert alleen maar. Bedrijven vissen uit de kweekvijver van door de overheid opgeleide mensen en dumpen bij overcompleet of ziekte het exemplaar terug.
Wat blijft is een categorie die nergens in past, die sturen we naar het front.