3 min
'Rem op spuitzwavel velt doodvonnis bio-fruitteelt', kopt Bio-journaal. De sector is in rep en roer. Alleen de politiek kan redding brengen.
De Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) en Prisma, de vereniging van biologische fruittelers, luiden de alarmbel. Vorige week besloot het Ctgb (voluit: het 'College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) de toelating voor het middel Thiovit-Jet (spuitzwavel) fors aan te scherpen.
Schimmelwerend
Volgens de organisaties brengt dat besluit de biologische fruitteelt in Nederland in grote verlegenheid. Telers spuiten zwavelhoudende middelen tegen schimmels, met name schurft. Andere manieren dan spuiten zijn er niet, omdat de sporendruk altijd in het hele perceel hoog is. In gewone mensentaal betekent het dat ook een biologische teler er niet aan ontkomt zijn hele gaard te bezwavelen.
Zonder zwavelbehandeling, of minder lange en regelmatige spuitrondes, wordt fruit minder stevig fruit en krijgt het de nodige vlekjes. Consumenten laten fruit dat er minder mooi uit ziet links liggen. Hun gedrag is het uitgangspunt voor het inkoopbeleid van supermarkten. Als ze geen biologisch zonder plekjes in Nederland meer kunnen kopen, zullen het elders gaan halen. Bijvoorbeeld in België, waar minder strikte beperkingen gelden. Het besluit van het Ctgb betekent dan ook het einde van de biologische fruitteelt in Nederland.
NFO en Prisma roepen daarom de politiek zich "in te spannen voor een duurzame gewasbescherming in en een toekomst voor de (biologische) fruitteelt." De politiek nam tenslotte recent (24 november 2016) nog kamerbreed de motie Dijkgraaf aan, die het kabinet oproept te zorgen voor voldoende biologische gewasbeschermingsmiddelen in de fruitteelt.
Herregistratie
Wat besloot het Ctbg nu eigenlijk precies en waarom? Syngenta, de producent van Thiovit-Jet, vroeg herregistratie aan bij het Ctgb. Dat is de normale gang van zaken als producenten hun middelen op de markt willen krijgen of houden. Het Ctgb toetst de voorgestelde dosering en toepassing op schadelijkheid voor mens, dier en milieu. Uitgangspunt bij de toetsing is de Europese herbeoordeling. In beginsel toetst 1 land voor heel Europa. Voor dit middel was dat Slovenië. Dat land had niet alle toepassingen in overweging genomen. Daarom besloot het Nederlandse Ctgb het middel extra langs de lat te leggen.
De Ctgb-experts zijn van mening dat de door Syngenta aangevraagde toelating te ruim is en daarom voor milieuschade kan zorgen. Het Ctgb begrenst de toelating om die reden tot 1 à 2 keer spuiten in de periode maart-mei voor fruitbomen. Tevens verbiedt het toepassing bij de onbedekte teelt van aardbei, bessen, druif, schorseneer, boomkwekerijgewassen en vaste planten.
Het Ctgb stelt zich nadrukkelijk op als uitvoerende instantie en baseert zich bij de besluitvorming alleen op wetenschappelijke argumenten; maatschappelijke overwegingen spelen geen rol. Is de aanvrager, in dit geval Syngenta, het niet eens met een besluit, dan moet zo'n bedrijf zich juridisch verweren.
Het besluit overviel de sector. Biologische fruitteler Harrie van den Elzen vertelt me "godsgruwelijk verbaasd" te zijn over het besluit. De biologische fruitteelt heeft al zo weinig middelen tot zijn beschikking. "Je moet gewoon het hele seizoen kunnen spuiten, maar 1 of 2 keer is gewoon te weinig." Zwavel is bovendien een natuurlijke stof. "Vroeger kregen we die zwavel er gratis bij. Weet je nog? Zure regen en zo? Tegenwoordig zien we het zwavelgehalte in de bodem zelfs dalen, met die minieme beetjes die wij spuiten." Dat de stof schade berokkent aan het ecosysteem en met name aan natuurlijke bestrijders als sluipwespen, bestrijdt hij. "Wij als biologische telers zijn natuurlijk uiterst gespitst op wat de natuurlijke bestrijders doen. We spuiten al jaren zwavel en er zijn echt niet minder sluipwespen, er is juist een mooie balans." Van den Elzen spreekt van een "onredelijke regeling" en hoopt van harte dat deze teruggedraaid wordt. Want anders "ben ik gewoon failliet volgend jaar. Net als mijn 25 collega-biologische fruittelers". Directeur Siep Koning van NFO vertelt me bij het ministerie van Economische Zaken aan tafel te zitten om het over de ontstane situatie te hebben. Fruitteeltdeskundige Wouter van Teeffelen ziet opnieuw bevestigd dat de overheid de grootste onzekere factor is voor de biologische fruitteelt in Nederland. "De overheid zegt biologisch te willen bevorderen, maar feitelijke regelgeving valt vaak tegen de biologische teelt uit."
Zwavel is puur natuur
NFO en Prisma wijzen voorts op de motie Dijkgraaf en de groeiende belangstelling van consumenten voor biologisch. Daar kan nog belangstelling voor lokale teelt aan worden toegevoegd. Gaat het helpen? Er is wellicht een sprankje hoop. Datzelfde Ctgb werkt immers samen met de overheid in een Green Deal om de toelating van groene gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw te vereenvoudigen. Zwavel, een in de natuur voorkomend middel, staat daar (nog) niet bij.
Komt zo'n deal er niet, dan krijgen we fruit met typisch biologische plekjes of misschien wel helemaal geen Hollands biofruit meer.
Dit artikel afdrukken
Schimmelwerend
Volgens de organisaties brengt dat besluit de biologische fruitteelt in Nederland in grote verlegenheid. Telers spuiten zwavelhoudende middelen tegen schimmels, met name schurft. Andere manieren dan spuiten zijn er niet, omdat de sporendruk altijd in het hele perceel hoog is. In gewone mensentaal betekent het dat ook een biologische teler er niet aan ontkomt zijn hele gaard te bezwavelen.
Zonder zwavelbehandeling, of minder lange en regelmatige spuitrondes, wordt fruit minder stevig fruit en krijgt het de nodige vlekjes. Consumenten laten fruit dat er minder mooi uit ziet links liggen. Hun gedrag is het uitgangspunt voor het inkoopbeleid van supermarkten. Als ze geen biologisch zonder plekjes in Nederland meer kunnen kopen, zullen het elders gaan halen. Bijvoorbeeld in België, waar minder strikte beperkingen gelden. Het besluit van het Ctgb betekent dan ook het einde van de biologische fruitteelt in Nederland.
NFO en Prisma roepen daarom de politiek zich "in te spannen voor een duurzame gewasbescherming in en een toekomst voor de (biologische) fruitteelt." De politiek nam tenslotte recent (24 november 2016) nog kamerbreed de motie Dijkgraaf aan, die het kabinet oproept te zorgen voor voldoende biologische gewasbeschermingsmiddelen in de fruitteelt.
Herregistratie
Wat besloot het Ctbg nu eigenlijk precies en waarom? Syngenta, de producent van Thiovit-Jet, vroeg herregistratie aan bij het Ctgb. Dat is de normale gang van zaken als producenten hun middelen op de markt willen krijgen of houden. Het Ctgb toetst de voorgestelde dosering en toepassing op schadelijkheid voor mens, dier en milieu. Uitgangspunt bij de toetsing is de Europese herbeoordeling. In beginsel toetst 1 land voor heel Europa. Voor dit middel was dat Slovenië. Dat land had niet alle toepassingen in overweging genomen. Daarom besloot het Nederlandse Ctgb het middel extra langs de lat te leggen.
De Ctgb-experts zijn van mening dat de door Syngenta aangevraagde toelating te ruim is en daarom voor milieuschade kan zorgen. Het Ctgb begrenst de toelating om die reden tot 1 à 2 keer spuiten in de periode maart-mei voor fruitbomen. Tevens verbiedt het toepassing bij de onbedekte teelt van aardbei, bessen, druif, schorseneer, boomkwekerijgewassen en vaste planten.
Het Ctgb stelt zich nadrukkelijk op als uitvoerende instantie en baseert zich bij de besluitvorming alleen op wetenschappelijke argumenten; maatschappelijke overwegingen spelen geen rol. Is de aanvrager, in dit geval Syngenta, het niet eens met een besluit, dan moet zo'n bedrijf zich juridisch verweren.
De overheid zegt biologisch te willen bevorderen, maar feitelijke regelgeving valt vaak tegen de biologische teelt uit'Onredelijk'
Het besluit overviel de sector. Biologische fruitteler Harrie van den Elzen vertelt me "godsgruwelijk verbaasd" te zijn over het besluit. De biologische fruitteelt heeft al zo weinig middelen tot zijn beschikking. "Je moet gewoon het hele seizoen kunnen spuiten, maar 1 of 2 keer is gewoon te weinig." Zwavel is bovendien een natuurlijke stof. "Vroeger kregen we die zwavel er gratis bij. Weet je nog? Zure regen en zo? Tegenwoordig zien we het zwavelgehalte in de bodem zelfs dalen, met die minieme beetjes die wij spuiten." Dat de stof schade berokkent aan het ecosysteem en met name aan natuurlijke bestrijders als sluipwespen, bestrijdt hij. "Wij als biologische telers zijn natuurlijk uiterst gespitst op wat de natuurlijke bestrijders doen. We spuiten al jaren zwavel en er zijn echt niet minder sluipwespen, er is juist een mooie balans." Van den Elzen spreekt van een "onredelijke regeling" en hoopt van harte dat deze teruggedraaid wordt. Want anders "ben ik gewoon failliet volgend jaar. Net als mijn 25 collega-biologische fruittelers". Directeur Siep Koning van NFO vertelt me bij het ministerie van Economische Zaken aan tafel te zitten om het over de ontstane situatie te hebben. Fruitteeltdeskundige Wouter van Teeffelen ziet opnieuw bevestigd dat de overheid de grootste onzekere factor is voor de biologische fruitteelt in Nederland. "De overheid zegt biologisch te willen bevorderen, maar feitelijke regelgeving valt vaak tegen de biologische teelt uit."
Zwavel is puur natuur
NFO en Prisma wijzen voorts op de motie Dijkgraaf en de groeiende belangstelling van consumenten voor biologisch. Daar kan nog belangstelling voor lokale teelt aan worden toegevoegd. Gaat het helpen? Er is wellicht een sprankje hoop. Datzelfde Ctgb werkt immers samen met de overheid in een Green Deal om de toelating van groene gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw te vereenvoudigen. Zwavel, een in de natuur voorkomend middel, staat daar (nog) niet bij.
Komt zo'n deal er niet, dan krijgen we fruit met typisch biologische plekjes of misschien wel helemaal geen Hollands biofruit meer.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Supermarkten bepalen wat consumenten wel of niet willen kopen.
Vandaar ook rechte komkommers, wortelen die netjes naast elkaar passen en meer van dat soort dingen. Wat DE consument wil blijkt wel uit het aanbod, want producten die (in een bepaald filiaal) minder goed lopen worden uit de schappen gehaald.
Joep: hier houdt de agronoom z'n mond. Allemaal een kwestie van vraag. En wat dat precies is, daarvan schijnen de supermarkten alles te weten. Wat wil DE consument...
Al wat ik kan zeggen, is dat in het licht van de bioboeren-reactie op een mogelijk zwavelverbod die tolerante bio-consument blijkbaar toch nog wel z'n/haar bedenkingen heeft tegen imperfecties.... Schone schijn?...
Harry #20, bedankt, 't wordt duidelijk.
Is het dan zo dat het biofruit moet zien te concurreren met de opgepoetste "eye appeal" producten in plaats van zich daarvan te onderscheiden?
".......Voor de handel in conventionele producten is dat echter niet goed genoeg, om velerlei redenen........Tolerante variëteiten redden dat niet."
Wie bepaalt dat? Want daarin worden tegenwoordig nogal wat beperkingen opgelegd. Biofruit mag toch wél seizoensgebonden zijn, met wat plekjes, ongelijke grootte en sporadisch een mee-etend wormpje in het klokhuis hoort er toch bij? Bio-consumenten willen toch onderscheid zien en geen opgepoetste van stikkers voorziene sierappels met harde schil?
#19 Joep:
- Bioboeren gebruiken inderdaad meestal oudere variëteiten, die een goede TOLERANTIE tegen verschillende kwalen hebben. Dwz dat ze wél worden aangetast, maar daar niet erg onder lijden. Bij mijn weten worden er heel weinig variëteiten specifiek voor bio gekweekt, waarschijnlijk omdat veredeling duur is en de potentiële markt klein. Voor de handel in conventionele producten is dat echter niet goed genoeg, om velerlei redenen, waarvan de belangrijkste zijn: houdbaarheid cq bestand zijn tegen transport (iets waar heel veel oude variëteiten niet goed tegen kunnen), en "eye appeal", dwz mooi, glimmend, felle kleuren en compleet onbeschadigd. Tolerante variëteiten redden dat niet.
- Resistentie is een uitdaging voor ziekten en plagen. Als ze dat niet kunnen overkomen, valt er niks te eten en gaan ze dood. Het zorgt dus voor een intense natuurlijke selectie voor nieuwe genotypen die de resistentie doorbreken en onmiddellijk gaan feestvieren (dwz bliksemsnelle verspreiding in het plotseling uiterst kwetsbare gewas). Moet er weer een nieuw resistentiegen worden gevonden. Bij tolerante variëteiten speelt dat veel minder, omdat er voor ziekten en plagen altijd wel een beetje te halen valt. Minder selectie voor nieuwe genotypen, en zelfs de "zwakke broeders" onder die plagen, die maar ternauwernood kunnen "binnenkomen" in het gewas blijven bestaan, en kruisen zelfs met de sterkeren. Daardoor wordt de virulentie van de plaag/ziekte ook in toom gehouden.
- Probeer die tuinappeltjes maar eens aan een detaillist aan te bieden. Krijg je gegarandeerd een waslijst aan klachten.
NB Voor specialisten in het vak: excuses voor het nogal losse gebruik van terminologie, en de simplificatie. In het belang van de begrijpelijkheid...
Als consument vraag ik mij af waarom de bio fruitteelt last van schimmels heeft.
Binnen de bio sector van de fruitteelt mag je toch verwachten dat daar schimmel resistente rassen worden gebruikt? Of weet de supermarkt niet welke rassen ze als bio fruit moeten vragen?
Uitgerekend de supermarkt appels en peren zoals Braeburn, Golden Delicious, Jonagold en de peer Conference zijn erg gevoelig voor schimmelaantasting.
Ik zie zoveel tuintjes met een appelboom die nooit ergens mee wordt behandelt, anders dan met het snoeimes. De bewoners geven de meeste appels weg aan vrienden of familie en maken aanvankelijk nog appelmoes voor de diepvries. Een aantal jaren later kunnen ze het snoeien niet meer bijhouden, de appels worden kleiner, het worden er veel te veel. De meeste appels vallen in het vervolg op de grond waar de mieren, wespen en vogels dankbaar gebruik van maken. Ondanks de enorme hoeveelheid rottende appels op de grond rond de boom, hangt ie volgend jaar weer vol.