Zestig procent van de kleine deeltjes die de lucht in Groot-Brittanië vervuilen, is volgens nieuwe rekenmodellen afkomstig van ammoniak afkomstig van het platteland. De ammoniak komt vrij uit dierlijke mest en urine en het overmatig gebruik van stikstofkunstmest.

In Nederland beweren boeren dat ammoniak (NH3) - 'boerenstikstof' - binnen enkele honderden meters neerslaat. De overheid gaat ervan uit dat het in de buurt neerslaat. Daarom is er in ons land zo'n gedoe over Natura 2000-gebieden die door boeren in de omgeving worden bedreigd met overbemesting door neerslaande stikstof (depositie) vanuit ammoniak-uitstoot. De overheid neemt zich uitkoop en zelfs onteigening voor om de Nederlandse natuur van ammoniak-mest te ontlasten.

De Britse krant The Guardian schrijft echter op gezag van een nieuw onderzoek dat ammoniak niet meteen neerslaat maar dat het in gasvorm via de luchtlagen "naar steden drijft en reageert met andere luchtverontreinigende stoffen tot kleine stofdeeltjes, PM2.5 genaamd, die de dodelijkste vorm van luchtverontreiniging zijn".

Deze deeltjes zouden volgens de nieuwe modellen voor 8 miljard pond per jaar aan gezondheidsschade veroorzaken in het Verenigde Koninkrijk. Wereldwijd is 39% van de PM2.5 afkomstig van ammoniak en resulteert in $420 miljard (320 miljard pond) aan gezondheidsschade, zegt de studie die werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

Ammoniak kan op landbouwbedrijven worden afgevangen door mestputten af te sluiten of het afval onder akkers te injecteren, en door efficiënter gebruik te maken van kunstmest. Dergelijke maatregelen besparen 23 pond aan gezondheidsschade voor elke pond die in het VK aan de landbouw wordt uitgegeven, aldus de onderzoekers. Wereldwijd zou de kosten-batenverhouding wereldwijd 4:1 zijn.

In Nederland zijn die maatregelen al jaren geleden genomen. Niettemin is ons land in een diepe stikstofcrisis geraakt. Aan de ontwikkeling van de nieuwe modellen werd meegewerkt door Hans van Grinsven van het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving. De bekende Nederlandse stikstofdeskundige Jan-Willem Erisman (Universiteit van Leiden) schreef een preface bij de studie en pleitte in de NRC voor de in Nederland getroffen maatregelen en beleidsvoornemens: mest niet meer uitsproeien over het land, maar injecteren in de bodem, stallen uitrusten met luchtwassers die ammoniak filteren en poep en plas in de stallen scheiden. Minder vlees eten moet de verdere oorzaken wegnemen.
  • Deel
Druk af