Een combinatie van krokodillentranen en overmoed?
Topman Patrick Cescau van Unilever, de man die het bedrijf weer op de lijn omhoog bracht na de moeizame jaren onder de Nederlander Burgmans, wil dat de voedingsmiddelenindustrie sneller en ingrijpender inspeelt op de gezondheidseisen die we tegenwoordig aan voeding stellen.
Cescau stelde afgelopen week een manifest voor de Europese levensmiddelensector voor. Dit manifest moet zes belangrijke topics regelen: productformulering, etikettering, gezondheidsclaims, verantwoorde marketing en adverteren, gezondheid op de werkplek en gezondheidseducatie.
Daarmee neemt Cescau de leiding in het moreel réveil van de industrie, waarop Unilever financieel nog altijd achter loopt.
Hij stelt voor dat de industrie diepgaand zijn eigen verantwoordelijkheid moet nemen in de strijd tegen te hoge doses zout, suiker, verzadigd vet en transvet. Prima!
Hoe beangstigend ver Cescau die verantwoordelijkheid wil laten gaan, maakte hij duidelijk met een niet mis te verstane uitspraak:
‘Etikettering moet zo eenvoudig mogelijk zijn. De consument moet op basis hiervan snel een verantwoorde keuze kunnen maken. Het gaat er niet om wat de consument wil, maar welke optie het juiste aankoopgedrag tot gevolg heeft.’ (sic)
Bij monde van Unilever, vindt dus ook de voedingsindustrie de burger een achterlijke dombo die niets heeft te willen. Uiterst verhelderend zou ik zeggen, zeker in het licht van de opkomende discussie over burgerrechten ten aanzien van voeding.
Zou de industrie nou ook de verantwoordelijkheid nemen als er straks toch wat mis blijkt te gaan met het volgen van dit Grote en Verantwoordelijke Leiderschap? Voor wat betreft het verleden ziet de track record van de industrie er in ieder geval niet onverdeeld gunstig uit. Kan het dus misschien wat rustiger met zulke voorbehoudsloze claims?
Om het zonder omweg of kwinkslag te zeggen: ik denk dat dit juridisch bepaald een onverstandige uitspraak is. Stel je de claims maar eens voor tegen de industrie die hier een vrijbrief vraagt om ongecontroleerd zijn gang te kunnen gaan.
Ik ben bang dat het vooral veel zegt over de speelruimte die men meent te hebben en dus waarschijnlijk ook krijgt. Natuurlijk: het is uiterst verheugend dat de industrie zijn verantwoordelijkheid wil nemen. Maar laten we niet meteen doorschieten in het andere uiterste. Dat is ongeloofwaardig.
We hebben daar een nuchter Nederland's gezegde voor: 'je moet de kat niet op het spek binden'.
Regulering is een zaak van de overheid, niet van de industrie. Zeker niet als die doodleuk - en kennelijk zonder zich rekenschap te geven van de portée daarvan - in het openbaar durft te zeggen dat de burger helemaal niets heeft te willen. En dat helemaal in het geval van een inzet - obesitas - waar diezelfde industrie debet aan is.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wouter, daar verschillen we echt van mening.
Ik wil overigens net als jij geen Postbus 51 overheid, maar wel een overheid die zorgt voor een wetgeving die past bij de voedingsproductie- en -consumptie van vandaag. De vergaande industrialisering, de tech-impuls en marketing gericht op consumptie-groei vergen een herijking van het bestaande kader.
De toepassing hoort wat mij betreft gewoon thuis in de driehoek toezicht, rechtspraak, wetgeving. Niet bij een activistische overheid dus.
De serieuze wetenschap en serieuze adviezen die je noemt, vormen naar mijn bescheiden mening de grootste barrière waarom dit tot op heden niet gebeurd is. Er zijn inmiddels grote wetenschappers die het maar hardop zeggen: er zijn vele wegen die naar Rome leiden, cq. ik kan mijn gelijk bewijzen en mijn opponent het zijne en omgekeerd. Wetenschap, cq. de eis van wetenschappelijkheid is waarschijnlijk het grootste probleem in deze hele affaire. In dit vacuum heeft degene die gewoon 'doet' en daar omzet en winst mee maakt zijn handen de facto vrij. Alleen de - meestal weinig inhoudelijke - 'publieke opinie' keert het schip af en toe. Ik vermoed dat Cescau zowel het eerste als het tweede heel goed heeft begrepen
Misschien een beetje zwartkijkerig, maar ik vermoed dat je de status quo zo mag beschrijven.
Dick, ik zie ook in die kaderstelling geen overheidstaak. Immers, zij zijn zelf belanghebbenden doordat ze bijvoorbeeld binnen vijf jaar die en die concrete resultaten willen hebben en dus veel te snel draconisch gaan doen en symboolgedrag gaan vertonen (waarschuwingsstickers, campagnes etc.). Een beter idee is wanneer de belanghebbende partijen gezamenlijk(!) een onafhankelijk(!) instituut in het leven roepen dat serieuze wetenschap in serieuze, maar terughoudende adviezen en normalisering vertaalt. Doordat partijen het vrij staat om zich hieruit terug te trekken, ontstaat de garantie dat dit instituut niet doorslaat in dictatorgedrag, het volgen van de waan van de dag, symboolpolitiek of belangenverstrengeling.
Wouter, God verhoede de smaakpolitie! Inderdaad!
Maar de overheid blijft in gebreke bij het stellen van een duidelijk kader (en liefst alleen randvoorwaardelijk), waarbinnen de industrie de manifesten kan opstellen waar Cescau voor pleit. Voorlichting gericht op eigen verantwoordelijkheid en de keuzevrijheid van mensen hoort daar ook bij.Cescau lijkt die gedachte allang voorbij. Getuige het citaat althans ...
‘Etikettering moet zo eenvoudig mogelijk zijn. De consument moet op basis hiervan snel een verantwoorde keuze kunnen maken. Het gaat er niet om wat de consument wil, maar welke optie het juiste aankoopgedrag tot gevolg heeft.’
De bewuste keuze (die mcD nog hanteert) maakt dus plaats voor 'verantwoorde' keuze, die kennelijk niet bewust is, want buiten de wil om. Dit is inderdaad overheidje willen spelen in de meest paternalistische vorm.
Regulering in die vorm zal niet de oplossing zijn, noch door overheid noch door de industrie. Ze zullen een paar vijanden aanwijzen zoals de transvetten en ondertussen blijken mensen nog steeds dood te gaan. Volgt er dan nog meer regulering? Unilever zou zich puur moeten richten op het ontwikkelen van bijvoorbeeld lekkere light-producten. En minder zout, suiker in hun producten doen. Dat is verantwoordelijkheid nemen.
En al iemand twee plakken kaas op zijn brood wil, moet Cescau daar niet van wakker liggen.
En dan te bedenken dat het vast geen opzetje was ;-)
Ik vermoed dat we dit soort geluiden meer gaan horen uit de voedingsindustrie: gezondheid is een thema van sociaal verantwoord ondernemen aan het worden. Dat levert 'punten' op in de core business zelf én biedt inderdaad een prachtig commercieel potentieel. De massa moet tenslotte aan de 'scientific functionals' en daar moet de industrie het van hebben.
Cescau heeft als CEO van een grote voedingsproducent de visie en het lef - zijn kwestbaarheid is tenlostte enorm, waarvan acte ;-) - om er als eerste mee te komen. Er is niks mis met geld verdienen. Wel met oncontroleerbare vrijbrieven in geval van enorme commerciële belangen die tevens de verantwoordelijkheid zouden krijgen voor de volksgezondheid.