Van oudsher worden in Zeeuws-Vlaanderen bonen geteeld. De grondsamenstelling is gunstig, de regio heeft genoeg zonuren en door de jaren heen hebben de boeren veel expertise opgebouwd. De traditionele bruine boon mag dan uit de gratie zijn, peulvruchten staan volop in de belangstelling. Niet eens omdat we zo lekker vinden, maar omdat ze door hun hoge eiwitgehalte een rol kunnen spelen bij de door Europa gewenste eiwittransitie.

Het is een beetje jammer dat in de pers naar buiten komt dat de opbrengst tegenvalt
Beleid dus maakte dat er dit jaar zowel soja- als nierboontjes zijn verbouwd in Zeeuws-Vlaanderen. De Zeeuwse coöperatie CZAV vond 6 telers bereid om op percelen van zo'n 4 hectare sojabonen te telen. Groenteverwerker HAK liet op 4 hectare nierboontjes - kidney beans - verbouwen.

Zeeuwse Soja
Ko Francke van CZAV is tevreden met de kennis die de sojabonenpilot heeft opgeleverd. "Het is een beetje jammer dat in de pers naar buiten komt dat de opbrengst tegenvalt. Ik zie juist dat we volop mogelijkheden hebben om de opbrengst verder te optimaliseren, omdat we inzicht hebben in de teeltcondities," vertelt hij. Die teeltcondities zijn bijvoorbeeld het weer tijdens het zaaien (niet te droog), het tijdig enten (inoculeren) van het zaaizaad met rhizobiumbacteriën, de zaaiafstand die een gecontroleerde groei met niet te weelderig blad oplevert zodat de schimmeldruk beperkt blijft. Ook de (mechanische) onkruidbestrijding is een aandachtspunt, omdat soja een kort en dus kwetsbaar wortelstelsel heeft. "Daar kunnen we hopelijk met robotisering aan werken, zodat we geen bestrijdingsmiddelen hoeven in te zetten."

In het magazijn van CZAV ligt op dit moment circa 50 ton Zeeuwse Soja. Voor de bonen is namelijk nog geen afzetmarkt gevonden. Afzet als veevoer ligt voor de hand, maar dat levert minder op dan wanneer de bonen voor humane consumptie (bijvoorbeeld vleesvervangers) te vermarkten zijn. Aan de teelt wordt nog niet verdiend. Toch gaan CZAV en de betrokken partners volgend jaar opnieuw sojabonen telen. De provincie heeft subsidie toegezegd en er lopen ook nog andere ondersteuningstrajecten, vertelt Francke me.

Het volume is nog te klein voor en de fabriek kan ze niet zomaar even bijmengen
HAK: kidney bonen
Groenteteler HAK experimenteerde de afgelopen 2 jaar met nierboontjes. Vorig jaar ging het om 1,5 hectare, dit jaar groeiden er al op 4 Zeeuwse hectare kidney bonen. Tot nu toe haalde HAK zijn kidney bonen uit Noord-Amerika en Canada. “We willen onze producten zoveel mogelijk uit de buurt halen”, zegt Adri den Dekker, directeur landbouw en inkoop van HAK. Niet verwonderlijk dus dat er in combinatie met de Zeeuwse bonentraditie en expertise een pilot gestart werd. Of eigenlijk juist wel, want dichtbij is in de mode en Hak heeft bergen klanten voor zulke boontjes.

De nu geoogste Zeeuwse kidney bonen gaan nog niet meteen in de potjes en stazakken van HAK. Dat liet Nicole Freid van HAK eerder al weten. Het volume is daar nog te klein voor en de fabriek kan ze niet zomaar even bijmengen. Om de kwaliteit te kunnen testen, zijn ze wel verwerkt in de fabriek in Giessen alsof het 'gewone' boontjes waren. Volgend jaar gaat HAK weer Zeeuwse nierbonen telen.
Dit artikel afdrukken