Zeegrassen vangen koolstof af en slaan het op als suiker in de bodem

Zeegrassen vormen weelderige onderzeese groene weiden in wereldwijde kustgebieden. Deze zeeplanten zijn een van de meest efficiënte wereldwijde koolstofputten op aarde: een vierkante kilometer zeegras slaat bijna 2 keer zoveel koolstof op als bossen op het land, en ook nog eens 35 keer zo snel. Toch weten we nog lang niet zoveel over zeegrassen als over landplanten.

Tijdens de fotosynthese zetten zeegrassen, net als landgrassen, CO₂ en zonlicht om in energie (zuurstof en suiker). Onder gemiddelde lichtomstandigheden produceren ze net zoveel als ze zelf gebruiken. Bij veel licht, zoals ‘s middags of in de zomer, produceren de planten meer suiker dan ze kunnen gebruiken of opslaan. De overtollige sucrose (sacharose) laten ze vrij in de bodem rond de wortels - in hun zogenaamde rhizosfeer. De wetenschappers maten concentraties in de rhizosfeer van zeegrassen die wel 80 keer hoger zijn dan eerder in mariene omgevingen werden gemeten, blijkt uit de studie.

Maar helaas. Zeegrasweiden behoren tot de meest bedreigde habitats op onze planeet

De hoge suikerconcentraties zijn verrassend, schrijven de wetenschappers. Normaal gesproken consumeren micro-organismen eventuele vrije suikers in hun omgeving snel. Ze zijn licht verteerbaar en zitten boordevol energie. Zeegrassen blijken fenolische verbindingen uit te scheiden, ontdekten de wetenschappers. Die remmen het metabolisme van de meeste micro-organismen af. Dat zorgt ervoor dat de sacharose onder de grond blijft en niet kan worden omgezet in CO₂ en wordt daardoor niet teruggegeven aan de oceaan en atmosfeer, denken de wetenschappers. Dat maakt zeegras ultieme koolstofopslagplaatsen. Zeegras kan ongestoord onder water blijven en zo koolstof voor lange tijd uit de atmosfeer weghouden.

Maar helaas. Zeegrasweiden behoren tot de meest bedreigde habitats op onze planeet. Als zeegrassen verdwijnen, verdwijnt niet alleen de opgeslagen blauwe koolstof - koolstof die wordt opgevangen door de oceaan - van het zeegras zelf. Ook de grote hoeveelheden sucrose in de bodem komt dan vrij. “Uit onze berekeningen blijkt dat als de sacharose in de rhizosfeer van het zeegras afgebroken wordt door microben, er wereldwijd minstens 154 miljoen ton koolstofdioxide in de atmosfeer vrijkomt”, aldus onderzoeker Manuel Liebeke. Dat is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid die 333.000 auto’s in een jaar uitstoten.

Groot-Brittannië is een van de landen die zeegras slecht beschermde. In de afgelopen eeuw verdween 92% van het gras voor de kust. Het WWF zet zich daar in om zeegras te herstellen door zeegraszaden te planten. In Nederland heeft Rijkswaterstaat dit jaar het herstel van zeegras overgenomen van Natuurmonumenten. Het inzaaien van zeegras in de Waddenzee is in maart gestart.