GroenLinks wil Amsterdam vleesvrij

Voorlichting van de overheid hoort per definitie objectief te zijn, gebaseerd op de op dat moment bekende feiten. Een campagne, gevoerd door de overheid, overbelicht een aspect, een boodschap, en draagt dat/doe uit.
Een campagne niet gebaseerd op objectieve, wetenschappelijk onderbouwde, gegevens, is propaganda (eens: scheidslijnen zijn soms nauwelijks aan te geven).
Maar, wanneer een partij als GroenLinks campagne voert, doet zij dat vanuit haar eigen oogmerk. Dat oogmerk hoeft niet objectief te zijn, maar kan van b.v. ideologische aard zijn. Niks mis mee, zo werkt democratie.
Het begrip 'moraliserend', waar Huib en Maarten op wijzen, past soms prima binnen de rechtlijnen van objectieve voorlichting: moraliseren wordt met name ervaren door de ontvanger van een bericht. Terwijl de afzender zich meent te kunnen beroepen op feiten.

Huib, geen excuses nodig, heb zelf ook wat tijd genomen. Ben het met je eens dat het lastige materie is. Er bestaat voor mij een dunne scheidslijn wanneer voorlichting moraliserend wordt. Voorlichting van de overheid dat een dagje minder vlees eten beter is voor het milieu ervaar ik niet als moraliserend, maar een eventuele campagne voor “plantaardig maandag” wel. En het verschil is inhoudelijk gezien minimaal, maar het ene is actief en het andere passief. Misschien is een campagne wel per definitie moraliserend.

Positieve prikkels verdienen inderdaad de voorkeur, maar ik denk niet dat we in de toekomst zullen ontkomen aan het invoeren van negatieve prikkels. Een wortel werkt beter dan een stok, maar beide werken nog beter ;) Dus waarom niet, naast een btw-verlaging voor vleesalternatieven, een btw-verhoging voor vlees, heb je meteen een sluitende financiering.

Ik ben principieel tegenstander van gerichte subsidies, we kunnen nu nog niet weten wat in de toekomst de oplossing zal zijn. Misschien is het Meatless, insecten of good-old peulvruchten. Daarom moet je alle opties openhouden en niet nu al voor een of meerdere mogelijkheden kiezen door middel van subsidies.

Persoonlijk eet ik ongeveer de helft van de tijd vegetarisch. En toch vind ook ik de oproep van Groen Links heel benauwend. Voor mij is het bovendien symboolpolitiek. Ik zou graag een overheid zien die een gedegen kijk heeft op de samenhang tussen voeding en gezondheid (als onderdeel van de voedselketen). En zich daar ook hard voor maakt. De consumptie van vlees is een van de vele aspecten. Zolang we een overheid hebben die de belangen van de industrie belangrijker vindt dan onze gezondheid, heb ik liever dat ze dat niet communiceren. Dat neigt voor mij te veel naar propaganda in plaats van voorlichting.

Maarten, sorry dat ik niet eerder reageerde op je vragen. Gisteravond las ik die vragen en dacht, daar moet ik eens even een nachtje over slapen. Dat geeft ook direct de taaiheid van de problemen aan.Ook deze reactie heb ik al doende enkele keren deels gewist en weer opnieuw begonnen.
Ik ervaar een campagne voor een vleesloze dag niet als moraliserend. Veel anderen blijkbaar wel. De overheid zal zich daar in moeten verdiepen waarom sommigen dat wel of niet zo voelen. Dat zal ook wel volop plaatsvinden neem ik aan.
Misschien moet de verstrekte informatie nog algemener worden met duidelijke uitleg op verschillende niveau's: waarom wil de overheid vleesconcumptie verminderen? Wat zijn de nadelen van vleesconsumptie en hoe kan je daar op inspelen door wel vlees te consumeren maar dan minder ingrijpende gevolgen. Bijv geen vlees uit de Amazone.
Positieve prikkels werken uiteraard beter als negatieve. Wij eten geregeld vegetarische burgers. Deze week hadden we hele lekkere: Vivera Vegaburgers. We moesten even op de verpakking kijken of het nu vegetarisch was of 'gewone' schnitzel. De overheid kan ook subsidies instellen voor ontwikkeling van eiwitvervangers voor menselijke consumptie. Verlaging of afschaffing van het BTW-tarief vind ik een goed instrument.
Wellicht moeten we ook accepteren dat campagnes moraliserend worden gevonden. Maar - zoals blijkt uit de reclamewereld - campagnes die mensen vervelend vinden worden ten minste wel opgemerkt en hebben meer effect dan de doelgroep zelf ooit zal toegeven.

“OK Maarten, ik begrijp je standpunt. Ik ben het er alleen totaal mee oneens. Ik ben een sterk voorstander van de bemoeizieke overheid. Zoals Tim lang het zei in de Rode Hoed IV: we moeten alle instrumenten aangrijpen, van voorlichting tot heffingen, subsidies en zelfs rantsoenering. Campagnes zijn goedkope en weinig ingrijpende instrumenten.”

Wel of geen vlees eten vind ik een persoonlijke keuze die iedereen zelf mag maken en waarin de overheid zich niet in termen van goed of kwaad over moet en mag uitlaten. Kortom, geen moraliserende overheid. (Objectieve) voorlichting, heffingen, subsidies en rantsoenering hoeven niet moraliserend te zijn. Benzineaccijns, bijvoorbeeld, heffen we niet omdat we autorijden per definitie slecht vinden, maar omdat autorijden maatschappelijke kosten zoals geluidsoverlast en luchtvervuiling met zich meebrengen die niet in de kale benzineprijs verdisconteerd zijn. Door die kosten door te berekenen wordt er bewuster mee omgegaan en ontmoedig je het gebruik.

Een campagne voor vleesloze maandag vind ik moraliserend. Een heffing op milieu-onvriendelijke voedingsmiddelen niet.

Huib, kan jij concrete voorbeelden noemen van wat een (bemoeizieke) overheid dan zou moeten doen? Ben je voor een campagne voor vleesloze maandag?