Volgens Oxfam Novib is niet de pandemie of de oorlog in Oekraïne, maar de manier waarop we voedsel produceren en verhandelen de oorzaak van de huidige voedselcrisis in de wereld. De pandemie en de oorlog verergeren het probleem dat er al was: voor de oorlog nam de prijs van tarwe al met 80% toe en leed al ongeveer 10% van de wereldbevolking honger.
In een nieuw rapport schrijft Oxfam dat de structurele tekortkomingen van het voedselsysteem door de oorlog vooral duidelijker naar voren komen.
"Ons systeem was voor de oorlog al kapot", aldus Madelon Meijer, beleidsadviseur landbouw en voedsel bij Oxfam Novib en mede-auteur van het rapport. "Het mondiale voedselsysteem is onderdeel van een economisch systeem dat efficiëntie boven welzijn plaatst."
"Door de doorgeslagen liberalisering wordt voedsel op dezelfde manier verhandeld als elke andere grondstof, terwijl het een fundamenteel mensenrecht is", zegt Meijer. "De wereld produceert namelijk genoeg voedsel voor iedereen. Het probleem is de ongelijke verdeling en beperkte toegang tot betaalbare voeding.’ De stijging van het aantal mensen dat honger lijdt gaat samen met een stijging van het aantal voedselmiljardairs met 62, wier totale vermogen in de afgelopen twee jaar met 382 miljard toenam. Oxfam noemt de foodbedrijven achter grondstoffenconcern Cargill als voorbeeld, die voor het grootste deel in handen zijn van de familie Cargill. Die zagen hun vermogen sinds het begin van de pandemie met bijna 20 miljoen dollar per dag groeien. Ook noemt Oxfam branchegenoten Bunge en Archer Daniels Midland, waar de organisatie vergelijkbare ontwikkelingen ziet. Net zoals de Europese Unie de prijzen van energie wil plafonneren door de veronderstelde overwinsten van de energieprijs af te trekken, zo lijkt ook Meijer met de kosten van brood en andere graanproducten om te willen gaan.
Oxfam denkt dat er genoeg geld in de voedingssector omgaat om de wereldwijde crisis te verhelpen. "Door extreme winsten van bedrijven in de sector te belasten, kunnen overheden budget vrijmaken om armoede, ongelijkheid en honger aan te pakken", schrijven de auteurs.
In een nieuw rapport schrijft Oxfam dat de structurele tekortkomingen van het voedselsysteem door de oorlog vooral duidelijker naar voren komen.
"Ons systeem was voor de oorlog al kapot", aldus Madelon Meijer, beleidsadviseur landbouw en voedsel bij Oxfam Novib en mede-auteur van het rapport. "Het mondiale voedselsysteem is onderdeel van een economisch systeem dat efficiëntie boven welzijn plaatst."
"Door de doorgeslagen liberalisering wordt voedsel op dezelfde manier verhandeld als elke andere grondstof, terwijl het een fundamenteel mensenrecht is", zegt Meijer. "De wereld produceert namelijk genoeg voedsel voor iedereen. Het probleem is de ongelijke verdeling en beperkte toegang tot betaalbare voeding.’ De stijging van het aantal mensen dat honger lijdt gaat samen met een stijging van het aantal voedselmiljardairs met 62, wier totale vermogen in de afgelopen twee jaar met 382 miljard toenam. Oxfam noemt de foodbedrijven achter grondstoffenconcern Cargill als voorbeeld, die voor het grootste deel in handen zijn van de familie Cargill. Die zagen hun vermogen sinds het begin van de pandemie met bijna 20 miljoen dollar per dag groeien. Ook noemt Oxfam branchegenoten Bunge en Archer Daniels Midland, waar de organisatie vergelijkbare ontwikkelingen ziet. Net zoals de Europese Unie de prijzen van energie wil plafonneren door de veronderstelde overwinsten van de energieprijs af te trekken, zo lijkt ook Meijer met de kosten van brood en andere graanproducten om te willen gaan.
Oxfam denkt dat er genoeg geld in de voedingssector omgaat om de wereldwijde crisis te verhelpen. "Door extreme winsten van bedrijven in de sector te belasten, kunnen overheden budget vrijmaken om armoede, ongelijkheid en honger aan te pakken", schrijven de auteurs.
De handel wordt beheerst door oligopolies en niet zelden door kartels en monopolies. Meestal (nog) niet bij de producent maar wel bij de tussenhandel waar de producent niet meer zonder kan. Door de winsten die zo behaald worden, verergerd dit probleem meer en meer door via die winst gefinancierde overnames.
In 83 had Europa een graan berg de boer kreeg 60 gulden cent per kilo. Het beleid dat na de oorlog
tot overschotten (en stabiliteit) heeft geleid werd los gelaten. In de jaren die volgde zakte de graanprijs in, en van 99 tot 06 was graan een verlies latend gewas (11euro ct per kg) wat alleen voor de vruchtwisseling geteeld werd. 2008 ging de prijs naar 24ct (Arabische lente). Om daarna weer onder de 20 ct te blijven (16-18) tot Corona er voor zorgde dat 25 de bodem werd en als er dan onrust komt kan de prijs door het plafond.
Als je tien kg aardbeien koopt zijn ze zelfs in de koelkast binnen tien dagen verrot, en je koopt vocht met een smaakje (wel lekker). Als je tien kg graan koopt kun je dit op een droge plek 10 jaar goed houden, we hebben op de wereld tien weken over op de jaar productie wat door strategisch verplaatsen over de wereld tot heden nog goed gegaan is.
Uiteindelijk zijn niet vraag en aanbod wat het prijsniveau bepaald maar de aanwezige voorraden
Voedsel energie en veiligheid volgend jaar vragen we met zijn allen af of deze zaken nog wel in een vrije markt economie thuishoren. Maar dit gaat eerst heel veel pijn doen.
Exorbitant hoge winsten nu, puur wegens voorraad-resultaten - worden over het algemeen gevolgd door dezelfde soort verliezen, wederom wegens beduidend lagere waarden van diezelfde voorraden.
Ergens eind 80-er jaren: de pinda's gingen van $800/ton naar $ 2300 per ton en weer terug naar $ 1100/ton. Exact hetzelfde spul, soms nog wel eens van dezelfde leverancier in Georgia - USA.
Een groot R'damse tradinghouse wist in enkele maanden een verlies van $178 MILJOEN bij elkaar te krabben, en... een Yank in zijn brooker-kantoortje tig miljoenen winst. Die vertrok met de Noorderzon, toen de boel tegen zijn portefeuille draaide.
Gaat diezelfde overheid bijpassen, als de wereldmarktprijs ineens de tegenovergestelde kant uitgaat ? Hiervan hoort toch een organisatie als Oxfam zeer van op de hoogte te zijn, doch... vertelt wat minder leuk aan menig kantoortijger / salaryman.