Amerikanen die regelmatig een maaltje zelfgevangen zoetwatervis eten, lopen grote gezondheidsrisico's. In zoetwatervissen blijken grote hoeveelheden PFAS aanwezig, de beruchte 'forever chemicals'. In Nederland en België ontraadden de gezondheidsautoriteiten het opeten van in de Westerschelde gevangen vis al vanwege de daarin aangetroffen hoeveelheden PFAS. Ook Amerikanen moeten zich zorgen maken.
"Toen ik opgroeide, ging ik elke week vissen en at ik die vis. Maar als ik nu vis zie, denk ik alleen nog maar aan PFAS-verontreiniging," zegt David Andrews, senior wetenschapper bij Environmental Working Group. Andrews is een van de auteurs van een onderzoek naar de PFAS-gehaltes in zoetwatervis in de Verenigde Staten. De resultaten zijn 'adembenemend', zegt Scott Faber van EWG. "Het eten van één baars staat gelijk aan het één maand drinken van water dat met 48 ppt (een vervuilingsmaatstaf, nvdr) PFOS verontreinigd is."

PFAS zijn poly- en perfluoralkylstoffen, een grote groep chemische stoffen met nuttige eigenschappen om bijvoorbeeld pannen anti-aanbak of kleding waterafstotend te maken. Ze ontlenen hun bijnaam 'forever chemicals' aan het feit dat ze niet of nauwelijks afbreekbaar zijn in het milieu en drinkwater, bodem en de lucht vervuilen. Ze zijn ook schadelijk voor de volksgezondheid en worden in verband gebracht met kanker, hoge cholesterolniveaus, lever- en nieraandoeningen, schade aan ongeboren kinderen en andere ernstige gezondheidsproblemen.

Bij het onderzoek werden in alle 501 onderzochte monsters van zoetwatervissen hoge PFAS-niveaus aangetroffen. De hoogste niveaus troffen de onderzoekers aan in baarzen en meervallen, de laagste in chinook en coho-zalm. Vis die in de buurt van steden werd gevangen, had hogere niveaus aan PFAS dan die daar verder verwijderd van was gevangen. In de Grote Meren, de 5 grote meren bij de grens tussen de Verenigde Staten en Canada, waren de PFAS-niveaus het hoogst, aldus The Guardian.

De onderzoekers testten ook commercieel gevangen vis die in supermarkten wordt verkocht. Gemiddeld lag het PFAS-niveau van de wildgevangen vis uit beken en rivieren 280 keer hoger dan die van de in supermarkten verkochte vis. "Mensen die zoetwatervis consumeren, vooral zij die regelmatig vis vangen en eten, lopen het risico op alarmerende niveaus van PFAS in hun lichaam," zegt Andrews.

Toch leidt het onderzoek niet tot een waarschuwing tegen het eten van zelfgevangen vis. De kwestie is volgens de onderzoekers een geval van environmental injustice, 'milieuonrechtvaardigheid'. Talloze Amerikanen kunnen het zich niet veroorloven commercieel gevangen vis te kopen en voor hen is zelfgevangen zoetwatervis een primaire eiwitbron. Zij zouden met zo'n verbod het slachtoffer worden van door anderen veroorzaakte milieuverontreiniging, waar bovendien niets tegen te doen valt. "Decennialang hebben vervuilers ongestraft zoveel PFAS gedumpt als ze wilden in onze rivieren, beken, meren en baaien. We moeten de kraan van de PFAS-vervuiling door industriële lozingen, die elke dag meer en meer Amerikanen treft, dichtdraaien", aldus Faber.