De verklaring kreeg in het mediageweld rondom de VN Klimaattop en Greta Thunbergs optreden betrekkelijk weinig aandacht. De website Climate Feedback nam de verklaring stevig onder vuur. De wetenschappers van Climate Feedback beoordeelden de geloofwaardigheid van de verklaring als 'zeer laag' en de inhoud als "bevooroordeeld, inaccuraat en misleidend", schrijft het Belgische blad Knack. Van de ondertekenaars noemt slechts een tiental zich 'klimaatwetenschapper'.

Het International Fact-Checking-Network (IFCN) vroeg Knack te onderzoeken wat de status is van de 19 Belgische ondertekenaars van de verklaring. De eerste conclusie: "niet één van de Belgische ondertekenaars is klimaatwetenschapper."

Wie staan er wel op? Een mix van (vaak gepensioneerde) academici, (ex)-werknemers uit de industrie en rechtse publicisten die veelal vanuit eigen interesse het klimaatnieuws volgen en tot de klimaatsceptici behoren. Er blijken geen selectiecriteria gehanteerd te zijn om het document te mogen ondertekenen. Wetenschapper hoefde je ook al niet te zijn, laat staan klimaatwetenschapper. Een snelle check laat zien dat ook de 57 Nederlandse ondertekenaars een bonte mix vormen.

De Nederlandse emeritus hoogleraar geofysica Guus Berkhout blijkt een van de drijvende krachten achter de Europese verklaring, stelt Knack vast. Hij vindt de term klimaatwetenschapper een 'onzinbegrip'. "Het klimaat is een van de meest complexe systemen waar de mens mee wordt geconfronteerd. Daarom is elke uitspraak over het klimaat die zekerheid suggereert superarrogant. Het is een buitengewoon breed en veelzijdig systeem, waardoor je veel wetenschappelijke disciplines nodig hebt om nog maar een kans te hebben op enig begrip ervan."

Berkhouts idee voor een Europese samenwerking ontstond toen hij zag dat verschillende Europese landen nationale petities hadden opgezet. "De respons was overweldigend, in die mate dat de hele wereld erop reageerde. Door al die reacties wereldwijd heb ik er een World Climate Declaration van gemaakt."

Eerder dit jaar richtte Berkhout samen met journalist Marcel Crok de stichting Climate Intelligence (Clintel) op, gefinancierd door de Nederlandse vastgoedmagnaat Niek Sandmann. Eind deze week krijgt de Europese Klimaatverklaring een vervolg. Dan richt Berkhout de Global Climate Intelligence Group ('Global CLINTEL Group') op, waarin vooraanstaande wetenschappers samen zullen werken. "We willen duidelijk maken dat het klimaatonderzoek en de klimaatpolitiek fundamenteel anders moeten," zegt hij in Knack.

Dit artikel afdrukken