De boeren en scheten die koeien laten, zijn het resultaat van micro-organismen in de ingewanden van de koe. Door een beter begrip van het bestaande microbioom zou de beruchte methaanuitstoot van de koe te verminderen zijn. Koeien gelden door het krachtige klimaatveranderende methaangas inmiddels als een ernstig milieurisico.
De hoop is om ooit de vlees- en methaanproductie van koeien positief te kunnen beïnvloeden door het juiste samenstelling van het microbioom. Onderzoeker Mick Watson heeft een ideaal: “het juiste organisme, voor het juiste dieet bij het juiste dier”. Zo ver is het voorlopig nog niet.
Na de slacht van koeien die specifieke diëten volgden, werden monsters genomen van verteerd voedsel uit de darmen. Onderzoekers ontrafelden het genoom van meer dan 900 micro-organismen. De wetenschappers ontdekten meer dan 69.000 eitwitten die waarschijnlijk een rol spelen in het verteren van koolhydraten, maar die tot nu toe onbekend waren.
Watson’s ideaal is niet eenvoudig te bereiken. Kristi Cammack van de South Dakota State University denkt dat bijvoorbeeld vleesproductie afhankelijk is van vele factoren die nog onvoldoende bekend zijn. Zo is het volgens haar bijvoorbeeld maar de vraag of micro-organismen daadwerkelijk controle hebben over bepaalde processen, of dat koeien die bijvoorbeeld speciaal gefokt zijn voor een hoge vleesproductie met weinig voer juist een bepaald soort organismen aantrekken.
Cammack denkt eerder aan een combinatie van beide factoren. Verder speelt ook nog de wisselwerking tussen koeien en hun microbioom een rol, en de relaties tussen de micro-organismen zelf. Als het lukt om de methaanproducerende micro-organismen uit de koe te elimineren, is het nog maar de vraag hoe het resterende microbioom daarop reageert. Voor je het weet, heb je dus weer een nieuw probleem gecreëerd.
Watson’s ideaal is voorlopig dan ook nog toekomstmuziek. Niettemin zijn er al bedrijven die supplementen op de markt brengen die de methaanproductie in de koeienmagen beloven te verminderen. Watson loopt er niet warm voor. Hij wil eerst gedegen onderzoek naar enzymen en organismen die de methaanuitstoot helpen bedwingen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jan #16 zoiets: Schonere boer door ander voer?
Koeien klimaatneutraal maken door methaan via het gras weg te rekenen lijkt mij iets te kort door de bocht. Dit kan volgens mij alleen wanneer het aantal herkauwers ten opzichte van een OORSPRONKELIJKE TOESTAND, toen er nog geen sprake was van opwarming, gelijk blijft.
Volgens mij is iedereen het er over eens dat wanneer een koe CO2 oprispt er niets aan de hand is (korte cyclus) maar zodra zij CH4 oprispt wel. Methaan is een krachtig broeikasgas (300x sterker dan CO2, op de korte termijn) maar wordt na ongeveer 12 jaar omgezet in onder andere CO2 (korte cyclus, dus geen effect). Stel dat er bijvoorbeeld een oorspronkelijke situatie is met 30 miljoen bizons in Amerika en 20 miljoen grote grazers in Afrika die binnen 12 jaar sterven door jacht en runderpest maar worden vervangen door 50 miljoen koeien. Uiteindelijk is er dan geen toename van een broeikasgaseffect. De hoeveelheid methaan in de atmosfeer blijft immers stabiel.
Het broeikasgaseffect van methaan wordt dus vergroot door de toename van het aantal herkauwers, wat de laatste 50 jaar is gebeurd, en de verwachting is dat dit aantal de komende jaren voornamelijk in de landen met extensieve veehouderij nog verder zal stijgen. Hier valt veel te winnen.
In westerse landen is echter een stuk minder te winnen omdat er een tendens is naar afname van het aantal herkauwers (door hogere productie per koe). In Nederland waren er in de jaren ‘80 2,2 miljoen koeien en tegenwoordig ‘nog maar’ 1,5 miljoen. Wanneer we 1984 als OORSPRONKELIJKE TOESTAND nemen, doet Nederland het dus goed (wat methaanuitstoot betreft) wanneer je begin 1900 als OORSPRONKELIJKE TOESTAND neemt een stukje minder. Toen waren er 1 miljoen koeien.
Koeien klimaatneutraal maken door methaan via het gras weg te rekenen kan volgens mij alleen maar door de methaanuitstoot gelijk te maken aan een oorspronkelijke toestand. Ik ben erg benieuwd wat de datum van deze toestand is volgens de NMV en waar deze gegevens te vinden zijn.
En ook al is de emissie van de huidige herkauwers gelijk aan de oorspronkelijke toestand dan is dat natuurlijk geen excuus om niet te proberen via herkauwers de methaanemissie omlaag te brengen. Maar het lijkt me wel goed om te kijken waar deze middelen het meest effectief kunnen worden ingezet.
#50, Wouter, als de hoogste wetenschappelijke dierenbaas van Nederland het twit, dan hoort het toch op z'n minst in de goeie richting te zitten? Anders is wetenschap echt maar een mening, terwijl het een systematisch manier van denken en feiten verzamelen en ordenen zou moeten zijn.
#50 Wouter, ik wil niet vervelend doen maar jij vraagt om wetenschappelijk werk?
Dick, hoe serieus moet ik zo'n tweet van een boerenvakbond nemen? Hij wordt ondersteund door een hoge Wageningse baas, maar ook dat zegt me niks zolang er geen behoorlijk wetenschappelijk artikel achter zit.
Jan, bestaat er zo'n artikel?