Bijzondere rol voor de overheid: alles of niets
Toen na veel druk van NGO's en de overheid de supers collectief een betere kip wilden introduceren, werd die verboden door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De zogenaamde Kip van Morgen zou niet te rijmen zijn met wetgeving op het gebied van mededinging. Inmiddels zijn we zover dat de Tweede Kamer het wil hebben over de bovenwettellijke eisen die gesteld moeten worden aan de Kip van Morgen. Dat is een bijzondere situatie, want die zijn bovenwettelijk. Daarom vallen ze buiten het bereik van de Kamer. Als die zich er toch mee bemoeid, worden het wettelijke eisen.
Dat merkte ook directeur Chris Fonteijn van de ACM onlangs op in gesprek met de NRC. Zijn boodschap was een duidelijke: als de maatschappij wil dat dieren een beter leven hebben, is dat een taak voor de politiek. Dat betekent dat de regering wettelijke normen moet stellen én verantwoordelijk wordt voor de consequenties van het stellen van die normen. In dat laatste zit de pijn. Nederland exporteert het grootste deel van zijn dierlijke productie naar landen waar die hogere normen voorlopig nog geen waarde hebben. Bovendien kan Nederland zijn grenzen binnen Europa niet sluiten voor kippen, varkens, melk en eieren uit andere landen. Niettemin willen onderwijl provincies, los zelf van de landelijke wet- en regelgeving, eigen eisen gaan stellen aan de veehouderij binnen hun grenzen.
Dergelijke maatregelen stuiten op groot verzet van boeren die weten dat ze zich daarmee uit hun internationale markt prijzen. Het varken dat ze houden, bijvoorbeeld, gaat immers slechts voor een deel naar een Nederlandse slager of supermarkt, maar voor een ander deel naar het buitenland. Het grootste deel gaat zelfs naar het buitenland. Dat valt niet per stal te regelen. Dat gebeurt pas in de slachterij. Beleidsmakers lijken dat niet te zien en willen dat met name de supers het probleem oplossen door een beetje vaart te maken met 'beter vlees'.
De supers zeggen na de mislukte Kip van Morgen niet meer te weten wat nog wel mag en kan. NGO's hebben daar geen boodschap aan en voeren de druk op de supers op. Dat lijkt ook de intentie van zowel lokale als nationale politici. Maar als de supers en andere verkopers van etenswaren de verantwoordelijkheid niet nemen of kunnen nemen - het kleinste deel van de Nederlandse productie wordt immers in eigen land gegeten - wie draait dan op voor de schade die nieuwe regelgeving veroorzaakt?
Recht in de bek
Na een decennium mislukt soebatten over een veehouderij en vleesproductie zoals Nederland die zou wensen, lijkt een chaos te zijn ontstaan. Hoe verder? Op 3 juni organiseert Foodlog een debat waarin we een poging wagen om de kluwen te ontwarren; tijd en plaats maken we begin komende week bekend. Supers, cateraars, verwerkers en boeren hebben zich vanuit de Alliantie Verduurzaming Voedsel bereid verklaard daar aanwezig te zullen zijn. Hopelijk zullen NGO's en (lagere) overheden zich aansluiten.
Niemand overziet de ontstane vraagstukken meer, vinden ze. Het beest moet dringend recht in de bek worden gekeken.
In de aanloop daarheen, sorteren we hier de onderwerpen die daar aan de orde moeten komen. Het debat staat open voor iedereen die zich er betrokken bij voelt. Schiet maar los: waar moet het volgens jou over gaan?
Zou je in je antwoord kunnen aangeven 1) wat er volgens jou moet gebeuren, 2) waarom en 3) waarom dat nog steeds niet is gebeurd?
NB: kijk ook even naar de artikelen die aan deze Kwestie zijn gehangen. In de loop van de komende drie weken zullen we ze aanvullen met nieuwe, waaronder kernachtige interviews met centrale spelers rond dit vraagstuk.
Fotocredits: Butcher shop off Place Republique in Paris, Evan Bench
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Guus, als pros onder elkaar: wat vind jij van de onderbelichting (volgens Blonk en anderen) van lachgas in de Cool Farm Tool ? En van de overbelichting door Blonk et al van grondoppervlak ? Is 1 m2 stadslandbouw gelijk aan 1 m2 Cerrado ? Of moeten we alles relateren aan GHG en omrekenen naar CO2eq ?
Guus #214: ik kan je een heel eind volgen, het is ook al allemaal al eerder bedacht en beschreven, ook hier op Foodlog. Maar het gaat natuurlijk allemaal niet gebeuren en daar staan we dan met ons gelijk, dat ons overigens niet eens een duurzame heilstaat zal brengen vrees ik.
Als je nu eens niet de wereld naar je droombeeld modelleert, maar omgekeerd probeert te denken in kleine, praktische stappen vanuit de werkelijkheid van nu, beginnend op het boerenerf. Wat hebben boeren en tuinders nodig om meer evenwicht te krijgen in de wijze van voedselproductie en ecologie? Hoe kunnen overheden, burgers, consumenten en ngo's hen daarin helpen? En hoe krijgen we dan in Brussel geregeld dat andere landen meebewegen?
Ook zo'n benadering brengt ons geen duurzame heilstaat, maar er gebeurt dan tenminste iets.
www.foodsafetynews.com
P.S. in de USA nauwelijks ondergronds/onzichtbaar gebruik van lichaamseigen groeihormonen, dit in tegenstelling tot EU.
"qua voedselveiligheid en duurzaamheid zijn de EU en de USA nagenoeg gelijk."
Waar baseer je dat op, Zé?
Dat nog los van de vraag wat we nog onder dat containerbegrip "duurzaamheid" moeten verstaan.
De (controle op de) voedselveiligheid is in de VS zo mogelijk een nog grotere puinhoop dan hier.
Regelgeving en handhaving zijn bepaald geen level playing field.
Als we de Dijkhuizen's duurzaamheidsdefinitie volgen ( zo veel mogelijk vlees, melk of eieren met zo min mogelijk voer, zo veel mogelijk dieren de m2 ), dan is de VS "duurzamer":
Zowel gebruik van groeihormoon en Posilac, als van antibiotica als "voerbespaarder" toegestaan.
Bij een bredere definitie van duurzaamheid komen o.a. zaken als biodiversiteit en "volhoudbaarheid" om de hoek kijken, die niet in cijfers uit te drukken, en dus niet vergelijkbaar zijn.
"duurzaam vlees": een contradictio in terminis. Gaat ongetwijfeld weer een geweldig gekakel geven, de 3e juni in Wageningen, en de 4e in de 2e Kamer. Glas, plas, was.
Jos, ben het met je eens. De achterliggende technologie (waaronder die van veiligheid) is 'open source' in zowel de USA als de EU. Sterker nog, er zijn zat overlegorganen en andere clubjes waar de dames en heren van de dierlijk eiwitsectoren (overheden incluis) elkaar regelmatig treffen. Andere level playing fields zijn het kapitalisme en de parlementaire democratie aan beide kanten van de plas. Welvaartsniveau is ook gelijk, waarbij ik opmerk dat de verdeling van de welvaart in de USA meer op die van Zuid-Europa lijkt dan die van Noord-West Europa.
Je kan het ook omdraaien: als er te veel verschil zou zijn tussen de USA en de EU waren 'we' nu niet in gesprek over een TTIP. Er is maar één verschil dat iets uitmaakt: Washington is de onbetwiste politieke baas van de economische en monetaire unie die wij kennen als de VS. Dat kunnen we van Brussel niet zeggen. Als ik een Amerikaan was, zou ik mij daar zorgen over maken: zaken doen met een stuurloos schip met 29 kapiteins.
Maar terug on topic: qua voedselveiligheid en duurzaamheid zijn de EU en de USA nagenoeg gelijk.