2 min
Wereldvoedseldag 2018 van de FAO, de wereld voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, had dit jaar een aanloop vol twijfels. We lijken vast te lopen in hoop en 'oplossingen'. We denken te weinig na over nieuwe organisatievormen.
Terwijl de wereld al moeite heeft het klimaatakkoord van Parijs te halen, liet het VN-klimaatpanel IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) vorige week weten dat 'Parijs' lang niet genoeg zal zijn om het klimaat te redden. De IPCC zei er ook nog eens bij dat de wereld wel heel grondig op zijn kop moet, willen we de klimatologische omstandigheden handhaven waaronder wij op aarde kunnen leven. Maar de IPCC twijfelt: kunnen staten, burgers en bedrijven het organisatievermogen wel opbrengen om die veranderingen tot stand te brengen?
Onze regering denkt dat Parijs gehaald kan worden op een manier waar zelfs een rechter van durft te zeggen dat het zo niet gaat. Daarom kreeg Urgenda gelijk tegen de Staat en zitten we in Nederland nu met de vraag of de politiek of het recht over onze toekomst mag beslissen; dat leidt tot een soort crisis in de rechtstaat of de democratie. Wat precies het probleem is, weten we niet, maar het doet pijn. Waarom? Omdat we opeens niet meer weten wie over de toekomst mag beslissen en op basis van welke legitimatie.
Onderwijl werd bekend dat de EU niet al te streng wilde zijn met de autoindustrie en dat politici niet al te streng willen zijn over vleesconsumptie in ons deel van de wereld waar de consumptie gemakkelijk gehalveerd kan worden. Dat de mondiale vleesconsumptie alleen maar stijgt, zelfs als die bij ons terugloopt, is een gegeven dat samenhangt met de manier waarop handel en commercie zich hebben georganiseerd rond de waarden en manieren van doen in onze samenleving. Precies hetzelfde geldt voor de alsmaar verder oprukkende consumptie die samenhangt met reizen, wonen, kleden en het gebruik en bezit van gadgets voor een online leven. Ook die dragen niet bij aan een beter klimaat, terwijl een slechter klimaat het telen van voedsel ernstig bemoeilijkt omdat de plekken en teelten die we daar al eeuwen voor gebruiken opeens niet meer geschikt zijn.
De FAO houdt ook vandaag de hoop erin. Toch permitteer ik me de vraag op deze bijzondere Wereldvoedseldag: kun je van hoop eten? Praten over oplossingen die we niet kunnen realiseren omdat oude stramienen zich nu eenmaal verzetten, heeft geen zin. Laten we het gewoon eens hebben over die nieuwe organisatievormen die kennelijk nodig zijn om ze zinvol te laten zijn. En vooral over hoe aantrekkelijk die vormen misschien wel kunnen zijn.
Al dat gepraat over het voeden van de wereld heeft helemaal geen zin, als de oplossingen niet passen bij iets dat mensen willen.
Dit artikel afdrukken
Onze regering denkt dat Parijs gehaald kan worden op een manier waar zelfs een rechter van durft te zeggen dat het zo niet gaat. Daarom kreeg Urgenda gelijk tegen de Staat en zitten we in Nederland nu met de vraag of de politiek of het recht over onze toekomst mag beslissen; dat leidt tot een soort crisis in de rechtstaat of de democratie. Wat precies het probleem is, weten we niet, maar het doet pijn. Waarom? Omdat we opeens niet meer weten wie over de toekomst mag beslissen en op basis van welke legitimatie.
Al dat gepraat over het voeden van de wereld heeft helemaal geen zin, als de oplossingen niet passen bij iets dat mensen willenWUR-professor Wim de Vries werkte mee aan de allereerste studie die probeerde te berekenen onder welke voorwaarden de wereld in 2050 nog gevoed kan worden zonder de planetaire grenzen te overschrijden. Daar zijn een plantaardig menu, halvering van de voedselverspilling en (recycling)technieken voor nodig die minder kunstmest gebruiken en toch de opbrengst per hectare verhogen. Lukt dat niet, dan zullen we een aantal planetaire grenzen vergaand overschrijden. Net als bij de IPCC, klinkt bij De Vries weinig vertrouwen door in het organisatievermogen van de 21e eeuwse mensheid om die maatregelen te nemen: "feeding 10 billion people by 2050 within planetary limits may be achievable", schrijft de WUR. Vrij vertaald: "het kan wel, maar of wij het ook kunnen organiseren, is maar de vraag."
Onderwijl werd bekend dat de EU niet al te streng wilde zijn met de autoindustrie en dat politici niet al te streng willen zijn over vleesconsumptie in ons deel van de wereld waar de consumptie gemakkelijk gehalveerd kan worden. Dat de mondiale vleesconsumptie alleen maar stijgt, zelfs als die bij ons terugloopt, is een gegeven dat samenhangt met de manier waarop handel en commercie zich hebben georganiseerd rond de waarden en manieren van doen in onze samenleving. Precies hetzelfde geldt voor de alsmaar verder oprukkende consumptie die samenhangt met reizen, wonen, kleden en het gebruik en bezit van gadgets voor een online leven. Ook die dragen niet bij aan een beter klimaat, terwijl een slechter klimaat het telen van voedsel ernstig bemoeilijkt omdat de plekken en teelten die we daar al eeuwen voor gebruiken opeens niet meer geschikt zijn.
De FAO houdt ook vandaag de hoop erin. Toch permitteer ik me de vraag op deze bijzondere Wereldvoedseldag: kun je van hoop eten? Praten over oplossingen die we niet kunnen realiseren omdat oude stramienen zich nu eenmaal verzetten, heeft geen zin. Laten we het gewoon eens hebben over die nieuwe organisatievormen die kennelijk nodig zijn om ze zinvol te laten zijn. En vooral over hoe aantrekkelijk die vormen misschien wel kunnen zijn.
Al dat gepraat over het voeden van de wereld heeft helemaal geen zin, als de oplossingen niet passen bij iets dat mensen willen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Op de Volkskrant zette Mac van Dinther deze week de gedachten van Wim de Vries om de wereld te voeden nog eens uiteen.
De gedachten gaan uit van een wereld waarin naties samenwerken op basis van wat goed is voor mensen in het algemeen. Dat is een Westerse gedachte die in de politieke realiteit aan actualiteit inboet.
Dick ik lees je commentaar onder #1 nog eens, de recycling van nutriënten zal wel lukken maar de energie, waar die ook maar hoort te zitten, gaat in de technische oplossingen geen soelaas bieden door een enorm gebrek aan basis kennis van gezonde voedselproductie.
Wil de mensheid in mate overleven, zal het veel meer eco-moeten. En dan is landbouw nog niet eens de ergste ingreep. Landbouw weerspiegelt slechts wie wij zijn ook als maatschappij als geheel. Derhalve als lieden alleen naar landbouw wijzen en er denken zelf mee weg te komen, daarmee verergeren zulken het probleem. Vliegen Voor de Goede Saeck voor een NGO zal onder het vergrootglas moeten. Etc. Vorige week in Pakhuis de Zwijger tijdens de Dag van de Duurzaamheid, Duuezame trouw top 100, in een subsessie 'Vliegen; Het nieuwe Roken' viel me dat op dat de duurzame voorhoede (vaak zelfvergenoegzaam en blij met zichzelf) het zelf enorm bonton vond om zelf te mogen blijven vliegen. (Fransjan de Waard was daarbij en stelde ook dat mede aan de kaak. De moderatie van die sessie was in handen van de hoofdredacteur van Trouw, van der Laan).
"Daarom kreeg Urgenda gelijk tegen de Staat en zitten we in Nederland nu met de vraag of de politiek of het recht over onze toekomst mag beslissen; dat leidt tot een soort crisis in de rechtstaat of de democratie. Wat precies het probleem is, weten we niet, maar het doet pijn. Waarom? Omdat we opeens niet meer weten wie over de toekomst mag beslissen en op basis van welke legitimatie."
Dat laatste is een waarheid als en koe.
Maar dat houdt tevens wel in:
1. het gevaar van dominantie door financieel belanghebbenden. Naast multinationals (food processing, chemistry) ontdekken zelfs de internetkeizers de politiek, zijn ‘eco-bewust’ en bezitten op dit moment het meest agressieve wapen van allen: globale massale persoonscontrole en afhankelijkheid. Misschien moet dat daarom wel allereerst gebroken worden.
2. beslissing voor en niet door de wereldbevolking; de opkomst van totalitaire eco-staten
3. eco-revolutionaire stromingen die het oneens zijn.
4. wereldoorlog om een eco-economische richting globaal af te dwingen
5. Toekomstvoorspelling: Eco-clusterende staten die hun eco-economische verworvenheden zwaar militair willen (en wel moeten) bewaken. Zou heel goed kunnen dat de EU daar niet toe behoort. Fall & decline of the EU, die al ingezet is. (China grootste kanshebber ?)
6. Worst case scenario: desastreuze vertraging; vrijwel zeker de grootste kanshebber en een nieuwe donkere middentijd op aarde veroorzakend.
Maar.. evolueert misschien na een Aristoteliaanse catharsis in een gereinigde aarde met herwonnen menselijk geluk in balans met de natuur.
ps. De enige overigens, die wel volledig gelegitimeerd is, en buiten haar niemand, is de aarde, om zich te ontdoen van haar meest schadelijke bedreiging..
"Al dat gepraat over het voeden van de wereld heeft helemaal geen zin, als de oplossingen niet passen bij iets dat mensen willen". Dick een waarheid als een koe. Moeten we ons daar niet op richten?
Laten we het gewoon eens hebben over die nieuwe organisatievormen die kennelijk nodig zijn om ze zinvol te laten zijn. En vooral over hoe aantrekkelijk die vormen misschien wel kunnen zijn.
Wie is in staat daar vorm en inhoud aan te geven? Degene die de problemen hebben veroorzaakt?
Zullen het vrijdenkers moeten zijn met een ruime geest, een goede verbinder, organisator, of meervoud daarvan?