Vorig jaar nog voorspelde de Verenigde Naties dat de wereld in 2100 11 miljard mensen zou tellen. Hoewel hij aanvankelijk hoopte op minder, voorzag ook Hans Rosling, de bekende stichter van Gapminder, dat de wereldbevolking zou pieken op 11 miljard mensen. Nederland stroopt al jaren de mouwen op om in 2050 '10 miljard mensen te voeden', maar het wordt dus toch nog een beetje minder.

De nieuwe Lancet-studie komt met 8,8 miljard aanmerkelijk lager uit, doordat de demografen uitgaan van een lagere 'fertility rate'. Die hangt direct samen met een stijgend opleidingsniveau: "Men zegt weleens dat ontwikkeling de beste anticonceptie is", zegt Leo van Wissen, directeur van demografisch instituut NIDI op de NOS. Behalve beter onderwijs dragen ook meer anticonceptie, een grotere arbeidsparticpatie door vrouwen en echtparen die bewust voor minder kinderen kiezen een rol.

Bevolkingskrimp in 183 landen
In 1950 kregen vrouwen wereldwijd gemiddeld 4,7 kinderen, in 2017 was het wereldwijde vruchtbaarheidscijfer 2,37. Als dit getal onder de 2,1 komt, gaat een bevolking krimpen. De onderzoekers voorspellen dat in 2100 de fertility rate op 1,66 zou uitkomen en dat betekent dat in 183 (van de 195) landen de bevolking gaat afnemen.

In 23 landen, waaronder Japan, Spanje en Italië, zou de bevolking met 50% kunnen krimpen. Ook in Nederland zal sprake zijn van krimp: onze bevolking zal naar verwachting afnemen tot zo’n 13,6 miljoen, van rond de 17 miljoen nu, aldus de Telegraaf.

In slechts 12 landen, vooral in Afrika ten zuiden van de Sahara en in Azië gelegen, zal zich nog bevolkingsgroei voordoen. De bevolking van Afrika zal zelfs verdriedubbelen: van 1 naar 3 miljard. Dat leidt ertoe dat het lijstje van de landen met de meeste inwoners er in 2100 drastisch anders uitziet: India wordt het meest dichtbevolkte land ter wereld (1,1 miljard inwoners), Nigeria stoot van de zesde door naar de tweede plaats (791 miljoen inwoners) en China zakt van 1 naar 3 met 732 miljoen inwoners.

Als deze voorspellingen ook maar half kloppen, zal migratie een noodzaak worden voor alle landen en geen optie
Machtsimplicaties
"De maatschappelijke, economische en geopolitieke machtsimplicaties van onze voorspellingen zijn substantieel," zegt Stein Vollset, een van de hoofdauteurs van de studie in Independent. Enerzijds zal de krimp de ecologische voetafdruk van de wereldbevolking en druk op de voedselvoorziening verlichten. Anderzijds zal de afname van het aantal volwassenen in de werkende leeftijd tot een daling leiden van het bruto binnenlands product. Dat kan grote verschuivingen in de mondiale economische macht tot gevolg hebben: de vijver met arbeidskrachten krimpt immers wereldwijd.

"Als deze voorspellingen ook maar half kloppen, zal migratie een noodzaak worden voor alle landen en geen optie," zegt Ibrahaim Abubakar van het University College London over het onderzoek. "De verdeling van de bevolking in de werkende leeftijd zal cruciaal zijn voor of de mensheid welvarend is of niet."
Dit artikel afdrukken