Ongerepte natuur bestaat niet. Een recente studie van de Universiteit van Maryland laat zien dat oude volkeren al geen hoekje van de planeet onbenut hebben gelaten. Het concept wildernis, vooral populair aan de andere kant van de plas, is een mythe.

Ruim definiëren
Natuur is daarom overal, en zo moeten we er ook van houden. De grassen tussen de tegels, de berm langs de snelweg, en de aangeharkte tuin van buurman - allemaal zijn het uitingen van de natuur, met hun eigen schoonheid. In zijn boek Darwin in de stad laat Naturalis-ecoloog Menno Schilthuizen zien de natuur zich aanpast aan de door de mens vormgegeven omgeving: in de stad ontstaan nieuwe soorten. Een te nauwe definitie van natuur vervreemdt mensen van hun omgeving, en laat te weinig ruimte voor verschillende blikken.

Het is onze morele plicht om natuur te behouden dan wel te creëren
Betekent dit dat alle natuur even waardevol is, en dat het daarom niet uitmaakt welke natuur we conserveren? Nee, een belangrijke maatstaf van de waarde van natuur is biodiversiteit. Hoeveel, welke soorten, en in welke hoeveelheid bevinden organismen zich op een bepaalde plek? De biodiversiteit staat onder druk, en het is onze morele plicht om natuur te behouden, dan wel te creëren op een manier die de diversiteit op de planeet het best waarborgt.

Terugtrekken uit de natuur
De strategie om dit te bewerkstelligen wordt steeds duidelijker: hoezeer de mensheid ook de natuur gevormd heeft, in de huidige aantallen en met de huidige behoeftes is het onmogelijk om in de natuur te leven en haar tegelijkertijd te laten floreren. Planten, dieren en andere organismen zijn miljoenen jaren geëvolueerd met hun omgeving, en de veranderingen die wij aanbrengen zijn simpelweg te groot. Hoe meer wij de natuur nodig hebben voor ons overleven, in de vorm van voedsel, energie of wonen, hoe meer deze lijdt. Willen we de biodiversiteit behouden, dan zullen we ons zo ver mogelijk terug moeten trekken uit de natuur, en haar de ruimte geven.

Aan ons de taak om te genieten van natuur in al haar vormen, maar er tegelijk voor te zorgen dat er genoeg ‘ouderwetse natuur’ is om de geweldige biodiversiteit een kans te geven in een door mensen overheerste planeet.

In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dat doen lees je in De ontdekking van de ander.

Dit artikel afdrukken