Wat is obesitas? Wat wil je nog kunnen als je oud bent?

Overgewicht, of dik zijn, is iets heel natuurlijks voor mij. Als je goed om je heen kijkt, zie je dat iedereen dikker wordt naarmate ze ouder worden; ook de slanke mensen. Let je op bij documentaires, dan zie je overal ter wereld dikke mensen. Tegelijkertijd voelt de mate waarin je dikke mensen ziet niet natuurlijk aan. Het aantal kinderen met obesitas, dat wil zeggen met een BMI boven de 30, is enorm gestegen. In de Verenigde Staten zagen ze in 2017-2018 meer dan 13% jonge kinderen (2-5 jaar) met obesitas. Ter vergelijking, in diezelfde periode had 14,7% van de volwassenen in Nederland obesitas. Het kan dus aardig uit de hand lopen als we niet opletten.

Zoveel obesitas is geen kwestie meer van aanleg of zware botten. Het is een gevolg van hoe onze maatschappij is ingericht om winst te maken op ongezonde voeding ten koste van jou

Ongezonde maatschappij
Zoveel obesitas is geen kwestie meer van aanleg of zware botten. Het is een gevolg van hoe onze maatschappij is ingericht om winst te maken op ongezonde voeding ten koste van jou, de consument. Maar dat is niet het hele verhaal. In de biologie kijken we naar eigenschappen van mensen en zien we dat die een ‘normale verdeling’ hebben. Neem bijvoorbeeld lengte: de meeste mensen hebben een gemiddelde lengte, maar er zijn ook hele lange en hele korte mensen, met de meeste mensen ergens daartussenin. Misschien moest jij vroeger bij gym ook wel op lengte gaan staan?

Je hongergevoel is ook zo’n eigenschap: de meeste mensen hebben een gemiddeld hongergevoel, terwijl anderen van nature weinig of juist te veel honger ervaren. De mensen met weinig honger hebben het moeilijk; zij moeten moeite doen om genoeg te eten en voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Maar de mensen met (iets) te veel hongergevoel hebben het ook moeilijk; zij worden in onze huidige maatschappij dik.

Obesitasmedicijn
Afvallen helpt wel, maar meestal slechts tijdelijk. Want die honger, die blijft. Hoe erger die honger, hoe groter je gejojo of hoe hoger je gewicht. Niet iedereen die zwaar is heeft last van het jojo-effect. Sommige mensen worden elk jaar een beetje dikker door onze obesogene omgeving – een omgeving die stuurt op veel eten en weinig bewegen. Deze mensen kunnen vaak zonder veel problemen afvallen, en komen daarna weer wat aan, zeg 1 kilo per jaar. In dat geval zou ik niet spreken van een ziekte. Maar er zijn genoeg mensen die elke dag weer strijd voeren met hun hongergevoel. Zij kunnen niet vertrouwen op hun hongergevoel en moeten zich in allerlei bochten wringen om hun voedselinname binnen de perken te houden.

Als er dan een medicijn is dat helpt om je aan je voedingsplan te houden, hoe fijn is dat?

Als er dan een medicijn is dat helpt om je aan je voedingsplan te houden, hoe fijn is dat?

Zo’n medicijn zou je wel je hele leven moeten blijven nemen. Hoor ik je twijfelen? Je hele leven lang, net als anticonceptie (voor vrouwen vaak de helft van hun leven), schildklierhormoon, bloeddrukmedicatie en pufjes. Het zijn allemaal medische steuntjes in de rug. En tegenwoordig de opkomst van de anti-obesitas medicatie, die als extra steun kan dienen om goed voor jezelf te zorgen. Zo voorkom je dat je jezelf iedere dag geweld aan hoeft te doen door honger te lijden en kun je je fijner voelen en gezond oud worden.

Gezond ouder worden
Want wat is gezond ouder worden? Wat is dat ‘healthy ageing’ waar we het over hebben als wetenschappers, artsen en gezondheidsvoorlichters? We gaan uiteindelijk toch allemaal dood, nietwaar? En hoezo is volkoren brood dan zoveel beter dan wit brood? Van wit brood ga je niet dood. Van rood vlees en worst ook niet. Dat eet ik vaak genoeg en ik ben nog steeds niet dood. Zoete dranken? Hetzelfde verhaal. Maar alle ongezonde voedingsgewoonten bij elkaar, zorgen er voor dat je lichaam in een slechtere conditie is. Daardoor word je ziek op jongere leeftijd, bijvoorbeeld rond je pensioenleeftijd in plaats van rond je vijfenzeventigste. Bovendien ben je dan niet alleen jonger ziek, maar ook vaak langdurig ziek. De meeste aandoeningen kunnen tegenwoordig goed behandeld worden, maar niet altijd genezen. Je wordt ook vaak erger ziek, want ja, je lichaam is niet in goede conditie. Een groter deel van je leven bestaat uit ziek zijn.

Ik vraag mezelf daarom af: wat wil ik nog kunnen als ik oud ben? Voor mij zijn bewegen en sporten belangrijk, dus ja, daarom ga ik toch elke dag de strijd aan om op een gezond gewicht te blijven. Misschien wel met hulp van een anti-obesitas pilletje?