Nederland sleepte zich het afgelopen jaar van de paardenvleesaffaire in februari naar de meest recente fraude bij VION met biologisch varkensvlees twee weken geleden. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) kwam ernstig onder vuur te liggen. Onderwijl sloten de Russen hun grenzen voor onze kaas omdat we geen staatscontrole op de veiligheid van zuivel meer bleken te hebben. Tevens bleek de NVWA te hebben gefaald in de salmonella-affaire rond de zalm van Foppen. Veel mensen werden onnodig ziek.

Het mag wat kosten
Begin dit jaar heette het nog dat de NVWA geen extra middelen kon krijgen; de organisatie is immers het resultaat van een bezuinigingsoperatie. Nu blijkt dat er wel erg veel affaires de pers en politiek in beweging brengen, is die houding gekeerd. Affaires die het voedselvertrouwen schaden, maken niet alleen consumenten in Nederland kopschuw, maar bedreigen ook de export. Daarom hebben staatssecretaris Dijksma en minister Schippers besloten extra middelen en mankracht voor de NVWA vrij te maken.
Als we ons realiseren dat de totale voedselketen 60% aan het overschot op de Nederlandse betalingsbalans toevoegt, is het van groot belang dat Nederland geen affaires meer heeft die het buitenland voor onze producten zijn grenzen laat sluiten. Dat mag best wat kosten.

Oordeel Rekenkamer negatief
Hoe de toegekende € 40 miljoen en 100 extra mensen een antwoord vormen op het zeer negatieve oordeel van de Rekenkamer over de NVWA maakte de regering bekend in een plan van aanpak dat nog geconcretiseerd en geïmplementeerd moet worden.
De Rekenkamer stelde dat de NVWA het resultaat is van een 'volledig mislukte' fusie. Daarnaast stelde de Rekenkamer dat de NVWA zijn risicotoezicht nog verre van op orde heeft. Inzicht in de concrete maatregelen die genomen worden om die zwakte te verbeteren zijn dan ook gewenst.

Adequaat?
Goed beschouwd is het merkwaardig dat met name bedragen en aantallen mensen worden gepresenteerd als maatregel. De vraag is immers hoe de maatregelen er in de praktijk uit zullen zien en of ze adequaat zijn. Kosten zijn slechts een uitvloeisel. Wat nuttig is, is best wat waard.

Mogen we als publiek niet weten welke inhoudelijke maatregelen genomen worden? Misschien is het immers wel te weinig. Of weggegooid geld, als het waar is dat de organisatie verkeerd in elkaar is gestoken en zou blijken dat daar niets aan wordt gedaan.

Rectificatie 23:55h: we waren tijdens het schrijven van dit oordeel te kritisch. Het publiek mag wél weten wat de NVWA door halfjaarlijks het publiek gemaakte plan van aanpak mee te beoordelen via de volksvertegenwoordiging in de Tweede Kamer. De NVWA wees ons daar vanmiddag terecht op.
De bewindslieden wijzen op hun doelstelling om behoud van vertrouwen te realiseren. Een belangrijke uitdaging is echter het herstel van vertrouwen door zo concreet en begrijpelijk mogelijk te laten zien hoe en waarom toezicht, handhaving en interventies plaatsvinden. Nieuwe incidenten zijn immers niet te vermijden. Als die leiden tot commotie zonder dat ze overtuigend als normaal bedrijfsrisico kunnen worden verklaard, verliest de samenleving alsnog zijn vertrouwen in de nieuwe aanpak.


Fotocredits: Gebouw NVWA, Utrecht, Foodlog Media
Dit artikel afdrukken