Walen kopen biologisch, gierige Vlamingen stellen loonboer aan

Het afgelopen jaar kocht bijna iedere Belg (95%) tenminste één keer een vers bioproduct, meldt de Belgische zakenkrant De Tijd. Bijna driekwart koopt wel eens biogroenten, de helft koopt biofruit en biozuivel. Gemiddeld geven de Belgen €46 per hoofd van de bevolking aan biologische producten (voeding, dranken, drogisterijproducten en non-food) uit. In totaal ging het in 2018 om €760 miljoen. Dat komt overeen met een marktaandeel van 3,9% voor biologisch in versproducten. In 2017 lag dat marktaandeel op 3,3%.

"Maar de cijfers verhullen een opvallend regionaal verschil: Vlamingen zijn lang niet zo tuk op bio als de Walen," aldus de Vlaamse krant. De stijging van 15% in euro's komt volledige voor rekening van de Walen. In Vlaanderen daalden de aankopen van biovoeding en -dranken met 2%. In Vlaanderen blijft het marktaandeel van biologisch steken op 2,5%. In Wallonië ligt het op ruim 6%.

"Zijn Vlamingen gieriger dan Walen? Blijkbaar wel." De prijs blijkt een belemmering voor biologische aankopen. Maar ook kan het simpele feit dat in Wallonië meer landbouwgrond beschikbaar is, meer boeren overschakelen op biolandbouw en meer op 'lokaal' inspelende kleine biowinkels openen een rol spelen.

In Vlaanderen zijn die mogelijkheden aanmerkelijk beperkter, al werd ook daar vorig jaar een mijlpaal bereikt. Er zijn voor het eerst meer dan 500 Vlaamse bioboeren, 514 om precies te zijn. Daarbij zijn 56 nieuwkomers, aldus de Vlaamse minister van Landbouw Koen van den Heuvel.

'Biovleesvervangers'
Van de €760 miljoen ging in 2018 het grootste bedrag naar biozuivel en biogroenten, gevolgd door fruit en vlees, eieren, brood, aardappelen, biovlees en, opvallend genoeg, biologische namaak daarvan. "Een kwart van de in België verkochte biologische versproducten zijn biovleesvervangers," schrijft De Tijd.

Belgen kopen hun biologische producten vooral in de gewone supermarkten (36%). Speciaalzaken en natuurvoedingswinkels hebben een aandeel van 33%, buurtsupers van 14%. Het sterkst groeiende 'biokanaal' zijn de discounters (Aldi, Lidl), met 10% van de bioverkopen. Boerderijwinkels en boerenmarkten vullen 5% van het afzetkanaal.

Community Supported Agriculture
In Vlaanderen is veel aandacht voor een relatief nieuwe manier om bioproducten aan de man te brengen: zelfplukboerderijen en Community Supported Agriculture (CSA). In het versnipperde Vlaamse landschap halen inmiddels al bijna 10.000 gezinnen hun groente en fruit bij deze relatief nieuwe vorm van boeren. In dat model koopt de consument een oogstaandeel of wordt lid van een 'gezamenlijke' boerderij, waarbij een professionele boer de gewassen verbouwt voor de aangesloten leden. In Nederland kennen we dat model als 'herenboeren'.

Minister Van den Heuvel stelde een subsidie van €130.000 beschikbaar om het in 2011 opgerichte CSA-netwerk verder te professionaliseren. “Dat is een fantastisch signaal. Het geeft nieuwe landbouwers en traditionele kleinschalige landbouwbedrijven – die onder druk staan – perspectief op de toekomst,” zegt een CSA-boerin. Het CSA-netwerkt telt nu 43 bedrijven, 60 voltijds CSA-boeren en 107 hectare biologische landbouwgrond.

Het totale bioareaal in Vlaanderen bedraagt net geen 8.000 hectare. De Vlaamse biologische landbouw kreeg vorig jaar €5,4 miljoen overheidssteun (inclusief Europese), aldus De Tijd.