Onze fotograaf fotografeerde de twee weilandjes ditmaal vanaf de andere kant. Rechts is ditmaal het al heel vele jaren, behalve door wat schapen onbemeste weiland te zien. Links de in het verleden zwaar met drijfmest bemeste voormalige maisakker. Het verschil is sneeuwbedekking is duidelijk zichtbaar.
De fotograaf mat vanmorgen toen het nog donker was de oppervlaktetemperatuur van beide weilanden met een Fluke infraroodthermometer. Hij constateerde bij 6 metingen om de 5 meter stelselmatig dezelfde temperatuur:
- Bemest (links): -14,5 C
- Onbemest (rechts): -10,5 C
Een en ander bij een luchttemperatuur van -4,2 C.
Welke boer, bioloog, landbouwexpert of andere deskundige kan dit verschil in temperatuur op nagenoeg dezelfde plek verklaren?
Fotocredits: Foodlog Media
Op 29 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wicher, het kwartje is bij mij gevallen.
Piet, de meest essentiële waarneming is dat de temperatuur van de sneeuw sterk is gedaald ten opzicht van de temperatuur van de grond eronder. Wanneer de grondtemperatuur hoger is dan de temperatuur van het op de grond liggende sneeuw, dan kan de grondtemperatuur niet de oorzaak zijn van de gemeten sneeuw temperatuur van -14,5 C. Dat zou nog kunnen door uitstraling, maar dat doet zich alleen voor bij heldere hemel, maar de hemel was bewolkt. Ook zou dan dit gelijk moeten zijn voor beide weidevelden.
Uit het duidelijke gegeven dat de temperatuur van de sneeuw zelf sterk is afgenomen betekent dat er warmte is onttrokken aan de sneeuw. De enige uitleg zie ik dat er sneeuw gesmolten is door de aanwezigheid van ammoniak in de grond. Deze ammoniak geeft hetzelfde effect als het strooien van zout op de weg. Indien nu de temperatuur zakt wordt het effect van ammoniak minder en zal het effect van de opwarming en het langzame smelt proces wel uitsluitend veroorzaakt worden door de opwarming door de grondtemperatuur.
Begrijp je de uitleg van de natte bol temperatuur wel?
Wicher, niet echt tevreden met je uitleg. Wanneer de grond onder de sneeuw bevroren zou zijn geweest kan ik wel met je uitleg uit de voeten. Het is echter aannemelijk dat op de foto de grond onder de sneeuw niet bevroren is geweest. Het is bekend dat bij 1 dag winterweer zonder sneeuw de grond onder gras niet bevriest. Bij aanhoudende vorst zonder sneeuw gebeurd dat pas een paar dagen later. Met ook nog sneeuw op grasland bevriest de grond eronder niet. Bij mij thuis is in dezelfde periode de grond onder de sneeuw ook nimmer bevroren geweest. Dat zal op de plek van de foto niet anders geweest zijn. En dan is warmte uit de grond de oorzaak van smeltende sneeuw. Dat kan wel kloppen want bij metingen bij mij thuis was een dag later de grondtemperatuur met 1 graad C gedaald.
Piet ik waardeer dat je deze vraag stelt. Het biedt mij de mogelijkheid om het nog eens stap voor stap uit te leggen.
1. op het moment dat het in Groningen begon te sneeuwen was de grondtemperatuur en de sneeuwtemperatuur vlak voor het bereiken van de grond hetzelfde, maar onbekend. De grondtemperatuur zal niet veel lager zijn geweest van -5 C, want het was toen nog niet erg koud geweest.
2. De door de fotograaf gemeten temperaturen waren -14.5 C en -10.5 C. Ik denk dat de -10.5 C de temperatuur van de sneeuw geweest zal zijn toen het uit de lucht kwam.
3. De temperatuurdaling is volgens mij uitsluitend bepaald door het feit dan ongeveer 3% van de sneeuw is gesmolten. Smeltende sneeuw heeft per gram 80 cal nodig. Dus per 100 gram sneeuw waarvan 3% smelt is 240 cal nodig. Deze wordt aan de sneeuw onttrokken. Waar moet het anders vandaan komen?
Bij het onttrekken van 240 cal aan 100 gram sneeuw zakt de temperatuur ongeveer 5 C. De SW van sneeuw is 0,5 cal per gram per graad.
4. De ondergrond is warmer en ook de lucht boven de sneeuw. Beide kunnen dus geen bijdrage hebben geleverd aan het smelten van de sneeuw.
5. De vraag is nu waarom smelt er toch sneeuw. De enige oplossing die ik zie dat er een stof uit de bodem komt die veroorzaakt dat de sneeuw smelt. Precies zoals gebeurt bij het strooien van zout.
6. Het is bekend van deze twee stukken weiland dat in het ene geen mollen kwamen en in het andere wel. Van mollen is bekend dat zij een ontzettende hekel hebben aan ammoniak geur. Mollenvangers in de Achterhoek weten dit. En het is ook op de website van de Tuin van Appeltern te vinden.
7. Hoe komt er nu ammoniak in grond? Dit kan komen door het verteren van eiwitten. Voor wie weleens gekoelde vis bij de super heeft gekocht die enkele dagen over de houdbaarheidsdatum was weet dat deze vis naar ammoniak stinkt. Ik zou geen enkel ander gas kennen dat deze temperatuurdaling kan veroorzaken.
8 Tegenover mijn appartement liggen ook drie stroken weiland. Op twee stroken was de sneeuw zondag volledig gesmolten om 13.00uur. Op het derde weiland, het middelste laag toen nog volop sneeuw en inmiddels wordt daar geschaatst.
9 Het bovenstaande fysische probleem is te vergelijken met het effect van de natte bol temperatuur. Je loopt op een mooie zomerdag met nat haar buiten en je voelt dat de temperatuur van je bol daalt en je vat kou. Water verdampt door de invloed van de zon en de wind en het koelt af tot een temperatuur waarbij er evenwicht is tussen de warmte die wordt toegevoerd en die nodig is voor de verdamping.
Piet bij jouw mesthoop geldt hetzelfde. Het zal nog wel even duren voordat alles is gesmolten
Tevreden?
Wicher, ik kom even terug op ammoniak en sneeuw. Als ik vandaag bij mij uit het raam kijk dan ligt er geen sneeuw meer op het grasland. Een eindje verderop ligt nog een aardig grote hoop met stalmest. En juist daarop ligt nog wat sneeuw. Als je ergens ammoniak uitstoot wil hebben dan is het wel uit die hoop met stalmest. En juist daarop is sneeuw blijven liggen. Ra ra, hoe kan dat wanneer ammoniak sneeuw versneld zou doen smelten.