3 min
We willen allemaal wel gezond(er), slank(er), fit(ter) en mooi(er) worden. Vloeibare diëten beloven je dat dat kan. Werken ze echt, of gaat het om 'het nieuwe eten van de keizer?'
Sapvastenkuren, citroensapkuren, tarwegrassap, gewoon vasten, groene smoothies, 'detoxen': je kunt het zo gek niet bedenken of er doet wel een beroemdheid aan mee. Met in zijn - of meestal haar - kielzog massa's mensen die ook slank, mooi of gezond willen zijn. Maar doen dit soort diëten echt wat, of gaat het echt alleen maar om een hype?
In LiveScience bespreekt Liz Applegate, directeur sports nutrition van de University of California, de valkuilen en gevaren van de zogenoemde vloeibare diëten. Uitgangspunt één: het lichaam hoeft helemaal niet speciaal te ontgiften. Dat doen onze lever en nieren vanzelf al.
1. Weinig eiwitten en vezels
Bij veel vloeibare diëten krijg je geen of maar heel weinig eiwitten binnen. Maar voor een gezond immuunsysteem en spieropbouw heb je wel een dagelijks hoeveelheid eiwitten nodig. Bij sommige vloeibare diëten mag je een noten-'melk' drinken, zoals amandel- of cashewmelk. Dan krijg je in ieder geval nog iets aan eiwit en vetten binnen. Zolang het sapvasten niet langer dan drie dagen duurt, is er waarschijnlijk niets aan de hand, zegt Applegate. Maar ouderen moeten oppassen omdat hun eiwitreserves vaak toch al laag zijn. Dat kan ze vatbaarder maken voor infecties.
Daar komt nog bij dat het als sap drinken van fruit en groenten minder vezels oplevert. Ook dat is niet erg voor een paar dagen, maar houd er rekening mee dat je er minder verzadigd door raakt.
2. Weinig calorieën
Afhankelijk van het soort kuur dat je doet en hoeveel sap of vloeistof je drinkt, krijg je maar 800 tot 1.200 calorieën binnen. Als je 10 dagen lang zo weinig calorieën inneemt, kan je lichaam omschakelen op 'starvation mode'. Je metabolisme wordt langzamer omdat je lichaam zo min mogelijk calorieën wil verbruiken. Niet erg voor een paar dagen, en prima om een beetje af te vallen, aldus Applegate. Maar als je jezelf gedurende een aantal dagen op een streng dieet zet, heb je de neiging jezelf na afloop (extra) te belonen. En dan vliegt het kwijtgeraakte gewicht - overigens grotendeels water - er zo weer aan.
3. Je niet lekker voelen
Bijeffecten van een (sap)vastenkuur zijn vaak hoofdpijn, vermoeidheid, moeizamer nadenken, humeurigheid, maagpijn en hongersteken. Ook verandert je stoelgang en toiletbezoek, zegt Applegate. Het bij de citroensapkuur gebruikte cayennepeper kan voor sommige mensen tot darmirritatie leiden. En voor mensen met diabetes is een sapkuur al helemaal geen goed idee: hun bloedsuikerspiegel kan zodanig gaan fluctueren dat hun medicatie niet goed meer werkt. Volgens Applegate kunnen ook zwangere en borstvoedende vrouwen, mensen met zwakke immuunsystemen of zware hart-, lever- of nierproblemen maar beter geen sapkuur doen.
4. Een zware maar haalbare uitdaging
Drie dagen vasten of detoxen is extreem, maar haalbaar. Een deel van de aantrekkingskracht van de vloeibare diëten is mogelijk dan ook gelegen in de psychologische genoegdoening die het oplevert als je dat volhoudt, suggereert Applegate. Als je bovendien gelooft dat je je lichaam er mee ontgift, is dat een extra motivatie. Maar dat ontgiften valt nogal mee. Er is geen bewijs dat je lichaam zich daadwerkelijk van afvalstoffen ontdoet. Applegate vergelijkt het succes van de vloeibare diëten dan ook met het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Niemand durft nog te zeggen dat hij of zij zich niet beter voelt, want dat past niet bij de hype.
5. Geen strafregime
Sapvasten wordt gepromoot als een manier om abrupt over te stappen op een nieuwe, gezonde leefstijl. Een paar dagen geen vast voedsel nemen, niet kauwen, alleen drinken zou je eetgewoonten 'resetten'. Een vloeibaar dieet kan voor mensen die (te) weinig groenten en fruit eten een prima manier zijn om er daar meer van binnen te krijgen - zelfs al is het in sap- of smoothievorm. Maar het moet niet doorslaan in een 'strafregime' om jezelf te straffen voor je slechte eetgewoonten of snoepverslaving.
6. Geen wetenschappelijk bewijs en gewoon duur
Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat detox-kuren iets doen voor je gezondheid. De veelgeprezen voordelen (ontgifting, rust voor de spijsvertering, versterking van het immuunsysteem, betere mentale focus) berusten slechts op verhalen. Applegate noemt het 'rust geven aan je spijsverteringssysteem' zelfs onzin. "Onze spijsvertering heeft helemaal geen rust nodig", zegt ze.
Een laatste 'valkuil' mag niet onvermeld blijven. Met name in de VS, waar grote namen de vloeibare diëten populair hebben gemaakt, kan een sapkuurtje ook erg kostbaar zijn. Slimme producenten voorzien je graag van de benodigde flesjes sap met de juiste samenstelling - à raison van $60 tot $75 per dag. Dat zul je een Nederlander er niet gauw voor zien over hebben, welke BN-er er ook bij zweert. Wij maken onze groene smoothie wel gewoon wel zelf.
Fotocredits: 'Green Goddess Smoothie', Jennifer
Dit artikel afdrukken
In LiveScience bespreekt Liz Applegate, directeur sports nutrition van de University of California, de valkuilen en gevaren van de zogenoemde vloeibare diëten. Uitgangspunt één: het lichaam hoeft helemaal niet speciaal te ontgiften. Dat doen onze lever en nieren vanzelf al.
1. Weinig eiwitten en vezels
Bij veel vloeibare diëten krijg je geen of maar heel weinig eiwitten binnen. Maar voor een gezond immuunsysteem en spieropbouw heb je wel een dagelijks hoeveelheid eiwitten nodig. Bij sommige vloeibare diëten mag je een noten-'melk' drinken, zoals amandel- of cashewmelk. Dan krijg je in ieder geval nog iets aan eiwit en vetten binnen. Zolang het sapvasten niet langer dan drie dagen duurt, is er waarschijnlijk niets aan de hand, zegt Applegate. Maar ouderen moeten oppassen omdat hun eiwitreserves vaak toch al laag zijn. Dat kan ze vatbaarder maken voor infecties.
Daar komt nog bij dat het als sap drinken van fruit en groenten minder vezels oplevert. Ook dat is niet erg voor een paar dagen, maar houd er rekening mee dat je er minder verzadigd door raakt.
2. Weinig calorieën
Afhankelijk van het soort kuur dat je doet en hoeveel sap of vloeistof je drinkt, krijg je maar 800 tot 1.200 calorieën binnen. Als je 10 dagen lang zo weinig calorieën inneemt, kan je lichaam omschakelen op 'starvation mode'. Je metabolisme wordt langzamer omdat je lichaam zo min mogelijk calorieën wil verbruiken. Niet erg voor een paar dagen, en prima om een beetje af te vallen, aldus Applegate. Maar als je jezelf gedurende een aantal dagen op een streng dieet zet, heb je de neiging jezelf na afloop (extra) te belonen. En dan vliegt het kwijtgeraakte gewicht - overigens grotendeels water - er zo weer aan.
3. Je niet lekker voelen
Bijeffecten van een (sap)vastenkuur zijn vaak hoofdpijn, vermoeidheid, moeizamer nadenken, humeurigheid, maagpijn en hongersteken. Ook verandert je stoelgang en toiletbezoek, zegt Applegate. Het bij de citroensapkuur gebruikte cayennepeper kan voor sommige mensen tot darmirritatie leiden. En voor mensen met diabetes is een sapkuur al helemaal geen goed idee: hun bloedsuikerspiegel kan zodanig gaan fluctueren dat hun medicatie niet goed meer werkt. Volgens Applegate kunnen ook zwangere en borstvoedende vrouwen, mensen met zwakke immuunsystemen of zware hart-, lever- of nierproblemen maar beter geen sapkuur doen.
4. Een zware maar haalbare uitdaging
Drie dagen vasten of detoxen is extreem, maar haalbaar. Een deel van de aantrekkingskracht van de vloeibare diëten is mogelijk dan ook gelegen in de psychologische genoegdoening die het oplevert als je dat volhoudt, suggereert Applegate. Als je bovendien gelooft dat je je lichaam er mee ontgift, is dat een extra motivatie. Maar dat ontgiften valt nogal mee. Er is geen bewijs dat je lichaam zich daadwerkelijk van afvalstoffen ontdoet. Applegate vergelijkt het succes van de vloeibare diëten dan ook met het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Niemand durft nog te zeggen dat hij of zij zich niet beter voelt, want dat past niet bij de hype.
5. Geen strafregime
Sapvasten wordt gepromoot als een manier om abrupt over te stappen op een nieuwe, gezonde leefstijl. Een paar dagen geen vast voedsel nemen, niet kauwen, alleen drinken zou je eetgewoonten 'resetten'. Een vloeibaar dieet kan voor mensen die (te) weinig groenten en fruit eten een prima manier zijn om er daar meer van binnen te krijgen - zelfs al is het in sap- of smoothievorm. Maar het moet niet doorslaan in een 'strafregime' om jezelf te straffen voor je slechte eetgewoonten of snoepverslaving.
6. Geen wetenschappelijk bewijs en gewoon duur
Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat detox-kuren iets doen voor je gezondheid. De veelgeprezen voordelen (ontgifting, rust voor de spijsvertering, versterking van het immuunsysteem, betere mentale focus) berusten slechts op verhalen. Applegate noemt het 'rust geven aan je spijsverteringssysteem' zelfs onzin. "Onze spijsvertering heeft helemaal geen rust nodig", zegt ze.
Een laatste 'valkuil' mag niet onvermeld blijven. Met name in de VS, waar grote namen de vloeibare diëten populair hebben gemaakt, kan een sapkuurtje ook erg kostbaar zijn. Slimme producenten voorzien je graag van de benodigde flesjes sap met de juiste samenstelling - à raison van $60 tot $75 per dag. Dat zul je een Nederlander er niet gauw voor zien over hebben, welke BN-er er ook bij zweert. Wij maken onze groene smoothie wel gewoon wel zelf.
Fotocredits: 'Green Goddess Smoothie', Jennifer
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
sapvasten detoxen zijn rigoreuze manieren die weliswaar resetten maar die je eetgedrag niet blijvend veranderen. 1 keer doen en ervaren hoe dat uitpakt kan geen kwaad.
over smoothies:
Natuurlijk kun je dagelijks extra bladgroente en fruit eten/kauwen. dat is de no nonsenseblik.
Echter de voordelen:
In een smoothie krijg je in een korte tijd veel binnen. Tijdgebruik en moeite dat zijn de meeste bezwaren van mensen om tussendoor of bij maaltijden groente en fruit te gebruiken.
Een smoothie als aanvulling op je maaltijden is prima. Je krijgt er extra porties groente en fruit mee binnen. Het is een goede vervanger van chips, koek tussendoor.
Een sapkuur kan prima werken. Alleen sapjes van groente en fruit geeft je toch ook een "vol"gevoel, ook zonder de vezels te nuttigen is mijn eigen ervaring. Het kan voorkomen dat fruit gaat gisten in je darmen, als je dat neemt na een (hoofd) maaltijd. Niet iedereen heeft daar overigens last van.
Hoofdpijn, een slap gevoel, moeheid komt vaker voor en dan met name in het begin van een sapkuur. Dit verdwijnt weer na de eerste paar dagen. Ik denk dat het komt omdat mensen moeten `afkicken´ van suiker, alcohol, roken, zout, brood, zuivel en dergelijke. Je neemt immers alleen vers geperste sappen van groente en fruit, naast veel (mineraal)water en kruidenthee. Het afbouwen van bepaalde genotmiddelen is dan ook erg belangrijk in de voorbereidende fase. Maximaal 10 dagen sapkuren is voldoende. Daarna heb je ook echt behoefte aan `vast voedsel`. Het is wel een `Turbo`manier om snel wat kilo´s kwijt te raken. Voornamelijk vocht. Het kan je een extra motivatie verschaffen om na je sapkuur je eetgewoonten blijvend aan te pakken. Het is een positieve stimulans om door te zetten met gezonde gewoontes. Na die 10 sapdagen ben je gewend geraakt aan kleinere porties en als je dat vol kunt houden met 1 x een balansdag per week of een fruitdag tussendoor is dat ook een manier om langzaam af te vallen. Normaliter beweeg je ook meer tijdens zo´n sapkuur. Meer bewegen is essentieel onderdeel tijdens zo´n sapkuur en dat kun daarna ook blijven doen voor een beter resultaat. Je bent al over de drempel heen gestapt. Ik zie de sapkuur vooral ook als een goede boost richting de verandering naar een betere leefstijl. Die eerste kilo´s zijn er al af.
Dat zal ook weer per persoon verschillen Vera, je zegt het zelf al dat het jou niet lekker valt, ik heb nergens problemen mee. Misschien is het ook afhankelijk van wat je de rest van de dag eet? Ik eet bijv nauwelijks nog brood, 1x in de 1-1,5 week 2 sneetjes waarvan 1 een biologische is en de ander zelfgebakken, andere snelle KH's als aardappels, rijst enz eet ik nauwelijks nog, als het 1x in de 3-5 weken is is het veel. En ik denk dat dat soort dingen ook van invloed is of je fruit goed kan verteren of niet? Ik eet wat dat betref eigenlijk als je naar aantallen kijkt meer fruit dan groente, omdat ik elke ochtend fruit heb en 's avonds ook nog eens. Kan ook van invloed zijn op het verteren, mijn lijf is meer fruit gewend dan de gemiddelde persoon eet.
Vers fruit 's avonds na het eten bevalt mij slecht. In de Ayurvedische keuken (die ik overigens zelf niet aanhang) is dit een 'doodzonde'. Het heeft voor zover ik weet iets te maken met een ongelukkige combinatie van het moeten verteren van de hoofdmaaltijd en de gisting van fruit in de spijsverteringsorganen. In de Ayurvedische voedingswijze wordt het fruit dan ook apart gegeten, bijvoorbeeld als ontbijt in combinatie met noten. Ik weet er het fijne niet van, misschien onze voedingskundigen wel?
Ja hoor Arlet, dat kan prima, alleen eet je dan minder fruit en is het lastiger om er bladgroente als spinazie, boerenkool, enz door te doen die standaard in groene smoothies gaan, al naar gelang de smaak, ik heb altijd spinazie, anderen lusten ook andere bladgroentes. Ook al moet je op een smoothie ook even 'kauwen', is niet echt kauwen maar je moet het wel even met je speeksel vermengen zodat verteren in je mond al begint, niet zomaar doorslikken, dan 'eet' het veel makkelijker weg dan fruit zo kauwen. Ook heeft het voordelen dat je je ontbijt mee kan nemen voor onderweg(trein bijv) zonder dat je vieze handen krijgt bijv.
Maar het artikel gaat over juicen, dat is weer iets anders dan smoothies, bij smoothies behoud je de vezels in het fruit en groente, juicen pers je alleen maar sappen met de vitamines eruit. Kan ook gezond zijn, maar(het schijnt)de vezels zorgen ook voor verzadiging en helpen ook weer mee om bepaalde vitamines op te kunnen nemen. Vandaar dat het niet goed is om alleen maar te juicen, je moet soms ook blenden voor smoothies of fruit vers eten, dat doe ik altijd 's avonds na het eten.