Organisatoren Melchior Meijer (journalist), Esther Nederhof (lector en onderzoeker) en Birgit Spoorenberg (huisarts) hopen dat in de toekomst steeds meer het inzicht komt dat dat we terug moeten naar hoe onze gezonde voorouders leefden. Niet alleen op het gebied van voeding, maar ook onder meer beweging, slaap, licht en het bioritme spelen daarbij een belangrijke rol. Onze moderne leefstijl heeft grote gevolgen voor onze gezondheid en is op den duur niet te handhaven vanwege de welvaartsziekten die er het gevolg van zijn.

Meerdere disciplines
Om de leefstijl van onze voorouders aan te nemen is er een andere benadering nodig dan de reguliere gezondheidszorg nu biedt. “Geneeskunde is eigenlijk maar een smal straatje, terwijl er zoveel meer bij gezondheid komt kijken. Archeologie, psychologie, sociologie zijn maar een paar voorbeelden van disciplines die ook veel weten over gezondheid, maar waar nog weinig aandacht voor is,” vertelt Spoorenberg.

Verschuiving in visie op voeding
De laatste tientallen jaren zijn er veel stappen gemaakt en is er door onderzoeken veel bekend over hoe het lichaam werkt. Spoorenberg en Nederhof geloven dat er op de lange termijn veranderingen plaats zullen vinden naar een meer paleolitische leefstijl. Spoorenberg: “Langzaam maar zeker zal gezien worden dat het eetpatroon anders moet. Artsen lopen zelf ook tegen de grenzen aan van wat ze kunnen.” Meijer is daar naar eigen zeggen ‘iets pessimistischer’ over: “Er zijn ook mensen die er niets van willen weten. Ik hoop, maar ik weet echt niet of die verandering er gaat komen.”

Op het gebied van voeding scoren volgens Nederhof veel eetwijzen beter dan de Schijf van Vijf. “Uit studies blijkt dat het paleolitische eetpatroon beter scoort wat betreft glucose, lipiden en buikomtrek dan het mediterraan eetpatroon. Ook intermittent fasting en low carb laten deze patronen zien. Evolutionair is dit allemaal te verklaren.” Toch is de Schijf van Vijf nog steeds de geldende richtlijn. Dat zal ook niet snel veranderen. Nederhof: “De Schijf van Vijf is prima voor mensen die gezond zijn en dat willen blijven, hoewel ze best wat porties melk en granen minder mogen. Maar mensen die nu niet gezond zijn en wel gezond willen worden, zouden beter op een andere manier kunnen eten en dan vooral veel koolhydraten laten staan.” Die inzichten winnen langzaam maar zeker steeds meer terrein.

Start bij huisartsen
Artsen zouden een sleutelrol kunnen spelen bij de omslag van genezen van ziektes naar voorkomen van ziektes. Meijer noemt een voorbeeld van een huisartsenpraktijk in Engeland die de patiënten de optie geeft om te kiezen voor het reguliere beleid, of te kiezen voor een alternatieve manier van eten. Als de patiënt het wil, krijgt hij adviezen over paleo en een boekje met de paleo-principes. Het blijkt aan te slaan. De praktijk heeft 9.000 patiënten en ze hoeven steeds minder een beroep te doen op de zorgverzekeraar. Die aanpak blijkt dus te leiden tot een gezondere populatie. Ook in Nederland is er een praktijk is die eenzelfde initiatief aan het opzetten is.

Beweging
Ook beweging is een punt van aandacht in de huidige leefstijl, waarbij we nog veel kunnen leren van onze voorouders. Het sedentaire gedrag van de huidige generatie mensen neemt problematische vormen aan. Meijer: “Wat we vanuit de evolutie weten is dat we vroeger veel meer kleinere bewegingen maakten. Wat daarbij belangrijk blijkt te zijn is om een andere houding in te nemen ten opzichte van de zwaartekracht. Al in de jaren 60 ontdekte onderzoeker Joan Vernikos van de NASA in een 'bedrust-studie' dat mensen die dagen achtereen plat lagen allerlei metabole problemen ontwikkelden. De mensen die regelmatig rechtop zaten en van houding wisselden, ontwikkelden deze klachten niet. Pas jaren later konden deze resultaten door muizenonderzoek verklaard worden aan de hand van de nervus vestibularis, die in verbinding staat met het evenwichtsorgaan. Het variëren in houdingen lijkt dus belangrijk voor onze gezondheid. Dat doen we nu veel te weinig, wat invloed heeft op onze gezondheid.”

Symposium
Deze en nog meer onderwerpen zullen aan de orde komen op het symposium Ancestral Health op zaterdag 22 oktober in Leiden. Op dit congres hopen de organistoren dat leken, diëtisten, artsen, wetenschappers en alle andere geïnteresseerden met elkaar in gesprek gaan, zodat ze allemaal breder gaan kijken naar gezondheid. Tijdens de dag zijn er allerlei lezingen en clinics. Ook zullen twee wetenschappers met ogenschijnlijk tegenstrijdige ideeën over het wel of niet bestaan van glutensensitiviteit met elkaar in debat gaan.

Meer informatie over het symposium is te vinden in onze agenda en op de website van Ancestral Health.

UPDATE: De intro voor de Food Dialogue en de sprekers staan nu online. Ze zijn te vinden onder deze link.
Dit artikel afdrukken