2 min
Vandaag ligt voor de tweede keer binnen 10 dagen Nederland deels stil door verwachte sneeuw. En dat terwijl de natuur juist vóór leek te lopen door de tot nu toe milde winter. Bioloog Arnold van Vliet geeft voorbeelden van de gevolgen.
Tien dagen geleden lag de natuur nog een maand voor op schema en kregen we zeer bijzondere natuurwaarnemingen (winterappels). Door de onverwachte weersomslag krijgt de natuur het opeens flink voor de kiezen en staat de ontwikkeling nagenoeg stil. Te vroeg geactiveerde insecten zoals wespenkoninginnen en planten zullen in winterstand moeten of overleven de barre omstandigheden niet.
Tot 13 januari lag de gemiddelde temperatuur 3 graden hoger dan normaal. Ook december was ruim 3 graden warmer dan het gemiddelde van 50 jaar geleden. De aanhoudend zeer hoge temperaturen vanaf april 2018 in combinatie met de intense zomerdroogte resulteerden in een hele serie bijzondere natuurverschijnselen.
Eerder maakten we op NatureToday al melding van een witte paardenkastanje die vol in bloei stond begin oktober. Najaarsbloei deed zich veelvuldig voor door de combinatie zomerdroogte met bladverlies met daarna regen en zeer hoge herfsttemperaturen. We kregen van diverse mensen meldingen van opnieuw bloeiende fruitbomen zoals een appelboom in Wageningen op 4 september. Heel bijzonder is het dat de bloemen ook nog bestoven zijn en er tientallen nieuwe appels gevormd zijn! Op 16 januari had het boompje al even geen blad meer maar werden de vruchten ook zonder blad nog steeds groter. Met de ingevallen vorstperiode zal de verdere ontwikkeling wel tot stilstand zijn gekomen.
Bloeiende narcissen in de sneeuw
Door de zeer hoge temperaturen kwamen ook al diverse bloembollen in bloei. Op diverse plaatsen, waaronder in Ede, stonden half januari de eerste narcissen en krokusjes vol in bloei. Deze vroege bloeiers kunnen wel wat vorst verdragen. Zelfs de minimumtemperaturen van rond de -10°C in de nacht van 20 op 21 januari lijken ze op het eerste gezicht goed te hebben doorstaan. Met de sneeuw van 22 januari erbij zagen de narcissen er wat minder ‘opgewekt’ uit. In ieder geval een bijzonder gezicht, narcissen in de sneeuw.
Op steeds meer plaatsen in Nederland werden de afgelopen weken de eerste bloeiende sneeuwklokjes gezien en gemeld op Natuurkalender.nl (zie de kaart). We verwachten nu dat de piek van de eerste bloeiwaarnemingen van het sneeuwklokje in Nederland niet op 26 januari maar op 2 februari komt te liggen. Nog steeds 20 dagen vroeger dan normaal.
Wespenkoninginnen en jonge futen
Ook in de dierenwereld zal de combinatie van aanhoudende zeer hoge wintertemperaturen gevolgd door een flink winterse periode een effect hebben. Zelf vond ik op 15 januari voor de achterdeur een dode wespenkoningin. Er zijn meerdere wespenmeldingen in januari. Veel te vroeg wakker geworden door de hoge temperaturen. De kans op overleven voor insecten die zo vroeg in het jaar wakker worden is heel klein. Hoe groot het effect van deze weerssituatie is op de gehele wespenpopulatie is onbekend. Waarschijnlijk is de overgrote meerderheid van de wespenkoninginnen nog in diepe winterrust.
Een andere zeer opvallende waarneming is die van een jonge fuut op de rug van een ouder op 19 januari. Het zal voor dit jong lastig worden om het voorjaar te halen bij deze winterse omstandigheden.
Dit artikel verscheen op 23 januari, bij de eerste sneeuwval van deze winter, op NatureToday. Arnold van Vliet is bioloog (WUR) en coördinator van de Natuurkalender.
Dit artikel afdrukken
Tot 13 januari lag de gemiddelde temperatuur 3 graden hoger dan normaal. Ook december was ruim 3 graden warmer dan het gemiddelde van 50 jaar geleden. De aanhoudend zeer hoge temperaturen vanaf april 2018 in combinatie met de intense zomerdroogte resulteerden in een hele serie bijzondere natuurverschijnselen.
Een andere zeer opvallende waarneming is die van een jonge fuut op de rug van een ouder op 19 januari. Het zal voor dit jong lastig worden om het voorjaar te halenNajaarsbloei en winterappels
Eerder maakten we op NatureToday al melding van een witte paardenkastanje die vol in bloei stond begin oktober. Najaarsbloei deed zich veelvuldig voor door de combinatie zomerdroogte met bladverlies met daarna regen en zeer hoge herfsttemperaturen. We kregen van diverse mensen meldingen van opnieuw bloeiende fruitbomen zoals een appelboom in Wageningen op 4 september. Heel bijzonder is het dat de bloemen ook nog bestoven zijn en er tientallen nieuwe appels gevormd zijn! Op 16 januari had het boompje al even geen blad meer maar werden de vruchten ook zonder blad nog steeds groter. Met de ingevallen vorstperiode zal de verdere ontwikkeling wel tot stilstand zijn gekomen.
Bloeiende narcissen in de sneeuw
Door de zeer hoge temperaturen kwamen ook al diverse bloembollen in bloei. Op diverse plaatsen, waaronder in Ede, stonden half januari de eerste narcissen en krokusjes vol in bloei. Deze vroege bloeiers kunnen wel wat vorst verdragen. Zelfs de minimumtemperaturen van rond de -10°C in de nacht van 20 op 21 januari lijken ze op het eerste gezicht goed te hebben doorstaan. Met de sneeuw van 22 januari erbij zagen de narcissen er wat minder ‘opgewekt’ uit. In ieder geval een bijzonder gezicht, narcissen in de sneeuw.
Op steeds meer plaatsen in Nederland werden de afgelopen weken de eerste bloeiende sneeuwklokjes gezien en gemeld op Natuurkalender.nl (zie de kaart). We verwachten nu dat de piek van de eerste bloeiwaarnemingen van het sneeuwklokje in Nederland niet op 26 januari maar op 2 februari komt te liggen. Nog steeds 20 dagen vroeger dan normaal.
Wespenkoninginnen en jonge futen
Ook in de dierenwereld zal de combinatie van aanhoudende zeer hoge wintertemperaturen gevolgd door een flink winterse periode een effect hebben. Zelf vond ik op 15 januari voor de achterdeur een dode wespenkoningin. Er zijn meerdere wespenmeldingen in januari. Veel te vroeg wakker geworden door de hoge temperaturen. De kans op overleven voor insecten die zo vroeg in het jaar wakker worden is heel klein. Hoe groot het effect van deze weerssituatie is op de gehele wespenpopulatie is onbekend. Waarschijnlijk is de overgrote meerderheid van de wespenkoninginnen nog in diepe winterrust.
Een andere zeer opvallende waarneming is die van een jonge fuut op de rug van een ouder op 19 januari. Het zal voor dit jong lastig worden om het voorjaar te halen bij deze winterse omstandigheden.
Dit artikel verscheen op 23 januari, bij de eerste sneeuwval van deze winter, op NatureToday. Arnold van Vliet is bioloog (WUR) en coördinator van de Natuurkalender.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het 'uit fase' gaan van processen in de natuur is al langer bekend. Bijvoorbeeld bij vogels, die hun jongen met insecten voeren; die insecten zijn nu eerder uit gevlogen. Verder kan gaan meespelen, dat extreme weersverschijnselen, zoals een warm voorjaar gevolgd door nachtvorsten op een ongebruikelijk tijdstip, naast elkaar gaan optreden, met alle gevolgen vandien.