Suikerbelasting
Al vanaf de aankondiging door de Britse overheid in maart 2016 heeft de dreiging van de pittige suikerbelasting Britse producenten van frisdranken aangezet het suikergehalte te verminderen. Van de 10 grootste producenten verlaagden 8 de suiker in hun dranken. Maar Coca-Cola, Pepsi en bijvoorbeeld ook het eco-sapmerk Innocent veranderden niets aan hun goedlopende producten met veel suiker.
Belasting heffen op suiker in frisdrank kan kennelijk vrij eenvoudig een bijdrage leveren aan het verminderen van wat mensen aan suiker binnenkrijgen. Suiker in dranken vervangen door non-calorische zoetstoffen is niet zo moeilijk. Het is het laaghangende fruit van het streven van overheden naar maatregelen om de voedingsmiddelenindustrie mee te krijgen naar gezondere producten. In meer landen blijkt een sugar tax te werken.
Beklaagdenbankje
Suiker is sinds enige tijd een diet demon voor iedereen persoonlijk die op zijn voeding let, maar volgens de WHO ook een bewezen factor in de mondiale obesitasepidemie. Om niet de indruk te wekken in het beklaagdenbankje te zitten en vanuit de wijsheid dat elk nadeel s’n voordeel heb, nemen bedrijven de (dreigende) maatregelen om hun producten gedwongen gezonder te maken over alsof het een eigen initiatief is. Bedrijven laten zich van hun goeie kant zien door proactief te zijn en voor de muziek van de maatregelen uit te lopen.
“Our commitment: Further decrease sugars, sodium and saturated fat,” schrijft Nestlé, het grootste voedingsmiddelenconcern ter wereld, op de website. Op die drie categorieën wordt stevig ingezet, met als argument dat de klanten gezondere keuzes aangeboden moeten kunnen worden.
Herformuleringen
Verder schrijft Nestlé: “Het verminderen van de consumptie van deze voedingsstoffen kan bijdragen aan het verbeteren van de volksgezondheid, dus we zijn bezig met complexe herformuleringen van onze voedingsmiddelen en dranken om een deel van de oplossing te zijn. We doen dit zorgvuldig en zorgen ervoor dat deze wijzigingen geen invloed hebben op de smaak of textuur van onze producten, waardoor consumenten kunnen overstappen op minder gezonde alternatieven.”
Het bedrijf is er duidelijk over dat het geen klanten wil kwijtraken. Uit de tekst spreekt dat het geen gemakkelijke opgave is suiker, zout en vet te verminderen en toch hetzelfde aantrekkelijke product te maken. Eind 2020 moet het gemiddelde suikergehalte in de dranken van Nestlé met 5% verlaagd zijn, op het moment van het uitspreken van het commitment was dat 0,8%.
Zolang er een ruim aanbod met lekkerder zoete producten te koop blijft, is het niet makkelijk om hen aan minder suiker te laten wennenInspanningen
Suikervermindering in fabrieksproducten is ook een van de onderwerpen in een als interview gepresenteerde paginagrote advertentie van Albert Heijn, in de NRC van 11 januari. Daarin vertelt Anita Scholte op Reimer, hoofd kwaliteit, duurzaamheid en gezondheid bij Albert Heijn, over de inspanningen van het bedrijf om de producten in de winkel gezonder te maken. Vooral door er minder suiker, zout en vet in te doen, maar ook door te “kijken” naar E-nummers.
“Door de jaren heen heeft de voedingsindustrie aan veel producten suiker, zout en vet toegevoegd. Maar we hebben gezien dat we met een beetje minder nog steeds lekkere producten kunnen maken die ook nog eens gezonder zijn,” aldus Scholte op Reimer. AH is al begonnen suiker te halen uit de eigen huismerken. Cruesli wordt genoemd als voorbeeld, dat al minder suiker bevat dan voorheen.
Geïnformeerde keuze
Een miljard suikerklontjes heeft AH al uit de producten gehaald de afgelopen tijd. Dat is vier miljoen kilo suiker. Beter is het als de producenten van A-merken ook meedoen met de suikervermindering, zegt Scholte op Reimer. Een aardbeienyoghurtje van het huismerk waar minder suiker in werd gestopt verkocht niet meer, want de klant verkoos de zoetere toetjes van andere merken. “We moeten klanten langzaam laten wennen aan een andere smaak (…) Consumenten moeten een geïnformeerde keuze kunnen maken, maar uiteindelijk bepalen ze zelf wat ze eten.” Zolang er een ruim aanbod met lekkerder zoete producten te koop blijft, is het niet makkelijk om hen aan minder suiker te laten wennen.
Onder consumenten - en niet alleen bij ouders van om snoep zeurende kinderen of fanatieke internetbezoekers - groeit het besef dat het minderen van suiker belangrijk is. Het aanbod in de supermarkt biedt al talloze mogelijkheden om het gebruik van suiker thuis te beperken. Bijna alle frisdanken hebben suikerloze varianten. Maar de consumptie van snoep en koek, waarvan suiker een moeilijk vervangbaar ingrediënt is, laat zich alleen effectief reguleren met discipline en opvoedkundige autoriteit. Woorden als ‘eentje’ en ‘nee’ komen bij de uitoefening van het ouderlijk gezag goed van pas.
Challenge
Een speelse manier om over te stappen op gezondere voeding is meedoen aan een challenge. Week 2 van het nieuwe jaar was de week van de Lekker Bezig-challenge van Albert Heijn, de recepten staan nog online. In week drie zijn – zo gaat dat met goede voornemens - gewoon weer de Dr. Oetker Big American pizza’s, de Yum Yum noodles, de frikandelbroodjes, de dozen Kellogg Choco Pops, de flessen Lipton Ice Tea en de pakken Taksi in de Bonus. (De laatste met minder suiker; ook de Elstars en de puntpaprika’s waren afgelopen week in de aanbieding).
Aan goede tips en gezonde recepten geen gebrek op het grenzeloze internet, al moet de lezer wel zijn weg weten te vinden. Wie ‘suiker’ googelt krijgt zelfs op een oud laptopje binnen 1 seconde 12 miljoen hits. Laten we eens kijken bij nummer 3, het Diabetesfonds. Daar kan je je inschrijven voor de maandelijkse Lekker Minder Suiker-nieuwsbrief. Een maandelijkse herinnering aan de goede voornemens van begin januari kan misschien geen kwaad.
Aan goede tips en gezonde recepten geen gebrek op het grenzeloze internet, al moet de lezer wel zijn weg weten te vindenActivistisch
The New York Times is heel actief op het gebied van voeding en gezondheid, met onder meer anti-koolhydraatprofeet Gary Taubes als medewerker in de gelederen. Soms krijgt de krant de kritiek, van onder meer de uitgesproken arts David L. Katz, dat er veel te veel aandacht wordt gegeven aan elk wissewasje uit de voedingskunde. De vraag is of de krant daarmee wil scoren bij een bezorgd publiek, of dat de NYT-lezers werkelijk zo geïnteresseerd zijn. Feit is dat de krant goed onderbouwd te werk gaat.
Op de laatste dag van het vorige jaar schreef redacteur Tara Parker-Pope een nogal activistisch artikel, ‘Make 2020 the Year of Less Sugar’. Daaruit:
Die aantallen zijn alleen de toegevoegde of vrije suiker, niet meegerekend is de suiker die ‘vast’ in fruit, groente en zuivel zit.
Suikerklontjes
Opmerkelijk is dat die 17 New Yorkse theelepels iets meer dan 4 gram suiker per stuk bevatten, evenveel als de 17 Nederlandse suikerklontjes van ons. “We eten namelijk zo’n 17 suikerklontjes aan vrije suikers per dag,” aldus Het Diabetesfonds.
De Times koppelde er The 7-Day Sugar Challenge aan, als service aan de lezer. Leuk, informatief, de perfecte nudge om suiker te minderen.
Het Nederlandse Voedingscentrum heeft veel goede voornemens voor 2020, maar het minderen van suiker is geen speerpunt.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
#5 worden de blikgroentes of het nou huismerk of a-merk is niet door een of twee spelers in de markt verpakt waardoor het vrij simpel is om iets aan te pakken?
Tiny, dank voor je reactie. Ik ruik een project voor een afstudeerproject of wellicht zelfs een promotie, want ik vermoed dat er nog nooit historisch onderzoek naar is gedaan.
Dick#4: Helaas, dat weet ik niet, dat zou denk ik alleen d.m.v. etiketvergelijking vast te stellen zijn, of uit de receptuur van fabrikanten maar die zullen dat wel niet prijsgeven (maar je zou er eens een kunnen benaderen?). Het is overigens wel gevaarlijk om je herinnering als referentie te gebruiken, want ons brein kan ons aardig voor de gek houden als het gaat om geur en smaak. De context, je fysiologische toestand, je leeftijd, je ervaring met smaken, dat alles bepaalt mee wat je uiteindelijk als smaak/geur ervaart. En het is ook duidelijk dat we met stijgende leeftijd achteruit gaan in smaak- en geurvermogen, dus smaakervaringen van nu en 40 jaar geleden zijn niet betrouwbaar, vrees ik. Receptuur- en etiketvergelijking lijken me de enige min of meer objectieve manier om er achter te komen.
#2, de hierboven genoemde Anita Scholte op Reimer stelt inderdaad voor om stapsgewijs in de hele markt de suikerigheid terug te dringen. Dat lukt geen aanbieder alleen, maar is inderdaad goed gelukt in de blikgroenten. Merk- private labelfabrikanten hebben daar - heel uitzonderlijk - gebroederlijk aan samen gewerkt. Het kan dus wel.
#1, die 3 miljard en door Huib berekende 1 miljard corresponderen mooi met het marktaandeel van AH: 1/3 van de markt. Iedereen blijkt dus mee te doen, maar zoals gezegd: het is niet genoeg, want ons eten is versuikerd.
Persoonlijk vond ik als kind BBQ-saus lekker. Als ik het nu proef vind ik het vies. Vanwege de suiker. Geen idee of het 40 geleden al zo zoet was (heb geen etiketten meer), maar als ik moet gokken, zeg ik nee. Tiny van Boekel, weet jij of dat klopt, of was BBQ-saus ook in de jaren '70 al zo zoet?