In Leiden is Bas Haring professor in de filosofie. Op podia en in de media is hij volksfilosoof. In de volksacademie van een krant zag ik hem simpel iets ingewikkelds uitleggen.
Hoe kan iets meer of iets anders zijn dan de som der delen? Over die vraag zijn filosofieboeken volgeschreven. We zijn een huidzak, met botten, haar, organen, spieren en vet. Waar zit dan onze vrije wil?
Bij Haring wordt zo’n onderwerp niet zweverig. Hij nam een stofzuiger. Liet zien dat het ding zoog. Toen pakte hij dezelfde stofzuiger, maar dan helemaal uit elkaar gehaald. Hij drukte op de aan-en-uit knop; het ding zoog natuurlijk niet. Iedereen begrijpt meteen waarom. Een stofzuiger zuigt alleen als hij in elkaar is geschroefd. Alleen dan heeft hij zuigkracht. Daar is niets mysterieus aan. Zo legde Haring uit dat willen net zoiets is als stofzuigen. Hij draait er niet omheen en komt to the point.
Afgelopen week modereerde ik voor ABN Amro Bank een gesprek over vertrouwen en elkaar wat winst gunnen in de keten. Dat laatste – denken sommigen – gaat fout en leidt tot uitwassen als poepvlees, fraude met biologische eieren en vlees en zelfs asbestbrood. Haring legde de zaal eenvoudig uit wat vertrouwen is. Als je erom vraagt, krijg je het niet. Je moet het geven, dan krijg je het misschien weer in elkaar. En als dat gebeurt, ga je zelfs elkaars onvermijdelijke foutjes ook accepteren én pas je wel op het te beschamen. Dan vergroot niemand ze via de media meer uit van hier tot Tokio.
Pas daarna gebeurde het. Haring luisterde naar de zaal die het had over te goedkoop eten en te weinig verdienen. “Ik begrijp het probleem niet. Ik ben blij met lage prijzen”, merkte hij droog op. De zaal verschoot. ‘Goedkoop eten’, zei Haring, ‘is geweldig. Het laat zien hoe efficiënt we kunnen organiseren en welvaart maken.’
Daarin excelleert bijvoorbeeld Lidl's manier van ketenorganisatie. Het is volstrekt duidelijk waarom consumenten daarvan genieten zolang geld het criterium is. En kan de Lidl het ook met andere criteria – lekker, gezond, schoon, eerlijk - wat kan daar dan nog tegen zijn? Dat is onverbloemde volksfilosofie. We moeten ook die grote-boze-ketens eerst eens vertrouwen. Pas als ze ons echt neppen, mag je het opzeggen. Kijk dus eerst eens hoe het echt zit.
Fotocredits: Bas Haring, ABN Amro
Dit artikel afdrukken
Bij Haring wordt zo’n onderwerp niet zweverig. Hij nam een stofzuiger. Liet zien dat het ding zoog. Toen pakte hij dezelfde stofzuiger, maar dan helemaal uit elkaar gehaald. Hij drukte op de aan-en-uit knop; het ding zoog natuurlijk niet. Iedereen begrijpt meteen waarom. Een stofzuiger zuigt alleen als hij in elkaar is geschroefd. Alleen dan heeft hij zuigkracht. Daar is niets mysterieus aan. Zo legde Haring uit dat willen net zoiets is als stofzuigen. Hij draait er niet omheen en komt to the point.
Afgelopen week modereerde ik voor ABN Amro Bank een gesprek over vertrouwen en elkaar wat winst gunnen in de keten. Dat laatste – denken sommigen – gaat fout en leidt tot uitwassen als poepvlees, fraude met biologische eieren en vlees en zelfs asbestbrood. Haring legde de zaal eenvoudig uit wat vertrouwen is. Als je erom vraagt, krijg je het niet. Je moet het geven, dan krijg je het misschien weer in elkaar. En als dat gebeurt, ga je zelfs elkaars onvermijdelijke foutjes ook accepteren én pas je wel op het te beschamen. Dan vergroot niemand ze via de media meer uit van hier tot Tokio.
Pas daarna gebeurde het. Haring luisterde naar de zaal die het had over te goedkoop eten en te weinig verdienen. “Ik begrijp het probleem niet. Ik ben blij met lage prijzen”, merkte hij droog op. De zaal verschoot. ‘Goedkoop eten’, zei Haring, ‘is geweldig. Het laat zien hoe efficiënt we kunnen organiseren en welvaart maken.’
Daarin excelleert bijvoorbeeld Lidl's manier van ketenorganisatie. Het is volstrekt duidelijk waarom consumenten daarvan genieten zolang geld het criterium is. En kan de Lidl het ook met andere criteria – lekker, gezond, schoon, eerlijk - wat kan daar dan nog tegen zijn? Dat is onverbloemde volksfilosofie. We moeten ook die grote-boze-ketens eerst eens vertrouwen. Pas als ze ons echt neppen, mag je het opzeggen. Kijk dus eerst eens hoe het echt zit.
Fotocredits: Bas Haring, ABN Amro
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Huib, de situatie in de glastuinbouw is wat dramatischer dan je denkt. Het is nu zo dat bijna geen vrijwillige verkopen meer plaatsvinden, alleen gedwongen. Het bepalen van de waarde van een bedrijf is nauwelijks mogelijk, omdat er geen kopers zijn. De krimp in productie wordt bij lange na niet bijgehouden door de uitbreiding van de goede bedrijven. Dit jaar is voor 48 ha nieuwbouw vergunning verleend, terwijl om het areaal op peil te houden (er wordt gesloopt en bedrijven liggen leeg) minimaal 400 ha gebouwd zou moeten worden. De boekwaarde van bedrijven zegt dus niets meer, omdat de waarde in het economisch verkeer nauwelijks meer te bepalen is. Ik voorzie de komende jaren een gestage krimp in het areaal, en heel veel verdampt vermogen.
Even een heel eind terug, # 39,
" stel dat Rabobank verhandelbare aandelen in zijn agriportefeuille (vol 'bad loans') op de markt zou brengen: zou jij kopen? Zo nee, waarom niet. Zo ja, waarom wel? In geval van twijfel: wat zou je nodig hebben om te beslissen?"
Mijn opstelling zou niet veel anders zijn dan dat de banken momenteel doen: nieuwe projecten niet bij voorbaat afwijzen, maar wel kritisch beoordelen.Waarop is zo'n oordeel gebaseerd. In de vergelijking met aandelen lijken enkele sectoren overgewaardeerd, de glastuinbouw en de intensieve veehouderij zou ik zeggen. Normaal is de verhouding 80/20 wat betreft bedrijven die kunnen uitbreiden. In de overgewaardeerde sectoren is dat niet 100/0 maar bijv 90/10 of 95/5. Dwz er zijn steeds individuele bedrijven die kunnen uitbreiden. Dat zijn dan de bedrijven die technisch ver boven gemiddeld presteren, of die lage vermogensbehoefte hebben (bijv uitgekocht) en ook die bedrijven die er in slagen een onderscheidend product te verwaarde3n.
Bad loans in de landbouw? Ik denk dat dat nog al meevalt. In de tuinbouw is het aantal dwangverkopen heel beperkt. Of heb ik het mis? Hoe dan ook: bij een normale boekwaarde kan een bedrijf onrendabel zijn. Maar afwaarderen is dan "slimmer"dan afbreken. Waar gaat die afwaardering plaatsvinden? Ik denk eerder bij de ondernemer (weg pensioenvoorziening) dan bij de banken.
Moeten we ons sterk maken voor een verdedigbaar productievolume? Mooie term, maar wie/wat is de aanvaller en welk verdedigingsmechanisem is denkbaar?
Ik denk dat het productievolume nauwelijks gaat afnemen, in welke sector dan ook. Want zelfs bij 90/10 of 95/5 zullen de uitbreiders de stoppers veelal bijhouden.
Wat ook kan: dat de afname bij productievolume van varkens/kippevlees wordt gecompenseerd door toename van melk. Kortom, in de termen van Haring: wat maakt het uit voor de BV-NL?
Dick #83
Volgens mij een klein foutje.
De uitspraak van Marx is “Religie/Godsdienst is opium van (!) het volk”.
Lenin maakte daar van “Godsdienst is opium voor (!) het volk”
Een wezenlijk verschil of aanvulling als je dat wilt. Waar in het eerste geval godsdienst een creatie is van het volk, wordt bij Lenin de verslaving daarnaast bewust ook opgedrongen.
Nederland heeft grote expertise in dat laatste.
Meer als twee eeuwen lang, met als hoogtepunt Willem I die de exclusieve rechten op de opiumteelt en distributie in de Oost voor Oranje regelde, werd er de basis voor het Oranje vermogen mee gelegd.
Overigens was de ‘binnenhandel’ in de Oost (kruiden, specerijen, opium) van groter belang dan de ‘buitenhandel’ met Europa. Het waren de Japanners die in 1942 aan het drugs dealen van de Nederlandsche Staat, die zonder schaamte naast de grootste Zuid Amerikaanse drugskartels kan staan, een einde maakten.
Interessant in dit kader is ‘Wettige Opium’ van Ewald Vanvugt, met een voorwoord van professor Wertheim. ‘Oranje’ opium bij de gratie Gods dus.
En mede dankzij de RVD (Rijksversluieringsdienst) uit geschiedenisboeken geweerd.
Melchert #84, hoop hoort bij geloof en liefde. Wie die drie vergeet als menselijk weerstandsvermogen, is verdwaald geraakt in de moderniteit. Als ik me niet vergis, ziet ook Bas Haring dat.
Als ik er even tussen mag, heren: Uitvalpercentages en fokrendement lijken me als het goed is, in de kostprijs geïncludeerd.
Nog niet genoemde factor die voor "ons" toenemend gaat spelen: de kosten van mestverwerking (als dat tenminste netjes gebeurt). Gezien de gebleken risico's ( over de multiresistente beestjes en uitgescheiden antibiotica heb ik het dan nog niet eens) zal ook de regulering toenemen. Ook andere congestiekosten gaan met de toenemende weerstand tegen overlast meer spelen, als maatschappelijke kosten minder makkelijk afgewenteld kunnen gaan worden, en bijvoorbeeld de controle op, en handhaving van het functioneren van luchtwassers (ook ultra-fijnstof!) geïntensiveerd wordt. Geen leuke vooruitzichten voor varkenshouders.
Dat spuiwater kun ook je beter niet meer bij de gier gooien. Spuiwater is geen kunstmest, en geeft ook bepaald geen lachgas.
En wat Bas vergeet: omwonenden van die stallen zijn ook onderdeel van zijn stofzuiger.
(Sorry, dubbel: verbinding was traag)