De Europese Unie hanteert strenge regels om misleiding van consumenten te voorkomen. Allereerst zijn er algemene regels voor wat er op etiketten moet staan: een ingrediëntenlijst op volgorde van hoeveelheid, gewicht of inhoud en eventuele aanwezigheid van allergenen. Daarnaast zijn er voedingsclaims als ‘light’, ‘vezelrijk’ en ‘zoutloos’. Het Voedingscentrum zegt hierover: “Het voedingsmiddel moet aan bepaalde eisen voldoen om de claim te mogen dragen. Zo mag de claim ‘light’ alleen gebruikt worden als er bijvoorbeeld 30% minder suikers in zitten dan een vergelijkbaar product. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de gevoerde claims in Nederland.”

Vrij te gebruiken claims
Naast de beschermde voedingsclaims, zijn er ook termen die gebruikt mogen worden zonder dat die aan regels gebonden zijn. Voorbeelden hiervan zijn ‘vers’, ‘ambachtelijk’ en ‘natuurlijk’. De fabrikant mag deze onbeperkt gebruiken, maar ze zeggen niets over het product.

Gezondheidsclaims
Claims dat producten goed zijn voor de gezondheid zijn aan nog veel strengere regels gebonden. Deze claims moeten altijd bewezen en meetbaar zijn. ‘Goed voor de gezondheid’ is niet meetbaar en mag dus niet gebruikt worden. RTL Z: “Zo is nooit definitief komen vast te staan dat levende bacteriën in yoghurt(drankjes) goed zijn voor je weerstand. Daarom mag tegenwoordig niet meer 'goed voor je weerstand' staan op dat soort drankjes. Fabrikanten gebruiken daarom andere omschrijvingen, in de hoop dat je de rest er zelf bij bedenkt. Zoals 'de bacteriën komen levend aan in je darmen'. De fabrikant hoopt natuurlijk dat jij dan denkt 'ah, dan zullen ze daar wel goed werk gaan doen!'.”

Algemene claims
Claims als ‘Vitamine C ondersteunt de afweer van je lichaam’ zijn wel bewezen en dus toegestaan, maar alleen als het product een bepaald gehalte van die stof bevat. Beweren dat het product de afweer vergroot, mag dan weer niet. Dit geldt ook voor middelen die een cholesterolverlagende werking hebben, zoals sommige margarines. De fabrikant mag niet claimen dat ‘de margarine de kans op hart- en vaatziekten verkleint’. Er mag nooit op een product staan het het een ziekte kan voorkomen, behandelen of genezen. Dan zou het voedingsmiddel een medicijn zijn en dat valt weer onder een andere wet; de Wet op de Geneesmiddelen.

Nog meer
Als aan alle regels is voldaan, moet er ook nog op worden vermeld dat het belangrijk is om gevarieerd te eten en gezond te leven, hoeveel je van het product moet nemen voor het effect heeft, wat er kan gebeuren als je te veel neemt en of sommige mensen het product beter niet kunnen gebruiken.

Streng
De strenge EU-regels zijn er voor de veiligheid van de consument, maar beperken innovatie. Voordat iets bewezen en meetbaar is, zijn fabrikanten en andere producenten vaak een aantal jaar en flink wat kosten verder. Dit is voor kleine producenten niet op te brengen, dus kunnen zij nooit claims gebruiken op hun producten. Woensdagavond om 22.30 op RTL Z laat aflevering 5 van Toekomstmakers zien hoe kleine bedrijven zich handhaven, ondanks de strenge regels vanuit Brussel. Aan het woord komt onder meer een kweker van kiemgroenten. "Hartstikke gezond, zegt de kweker, maar op de verpakking zetten mag hij het niet", besluit RTL Z

Fotocredits: Food Labels, Tiffany Terry
Dit artikel afdrukken