Het is al langer bekend dat bepaalde emoties en geestelijke gesteldheden aangestuurd worden vanuit de darmen. Dat verloopt via meerdere communicatiepaden tussen de darmen en het brein. Daarbij spelen hormonen die tussen de darmen en de hersenen pendelen een rol, in het bijzonder dopamine en serotonine, maar ook schommelingen in het bloedsuikergehalte. Het derde pad zijn de zenuwbanen in de nervus vagus.

De plek waar emoties als beloning, verzadiging en verlangen zich ontwikkelen zijn de hersenen, was de algemene aanname. Maar de vondst van bepaalde neuronen in de buik werpt een ander licht op de zaak.

‘A Neural Circuit for Gut-Induced Reward’ is de titel van een studie van Amerikaanse en Braziliaanse wetenschappers, verschenen in Cell. “Onze bevindingen tonen aan dat de darm-brein-as via de nervus vagus een integraal onderdeel is van het neurale systeem van beloning.”


nervus vagus, Henry Gray 1918, Bartleby.com/Wikimedia

De nervus vagus of ‘zwervende zenuw’ is een wijdvertakte zenuwbaan die vanuit de hersenen diep het lichaam in gaat, met uitlopers in de buikholte. Voor dit onderzoek werden muizen gebruikt. Met een uitgekiende techniek wisten de wetenschappers de verschillende neuronen van elkaar te onderscheiden en met laserprikkels te activeren.

Deze ontdekking wijst er volgens de wetenschappers op dat het gevoel van beloning, verzadiging en trek ook al in de buik wordt waargenomen en niet alleen in de hersenen. Dat biedt in de toekomst wellicht de mogelijkheid voor een therapie waarmee die ‘beloningsneuronen’ beïnvloed kunnen worden, iets wat binnenin de hersenen niet kan.

Een andere voedsel gerelateerde emotie, het ‘hangry’ zijn, heeft een veel simpeler oorzaak. Onderzoekers van de universiteit van Guelph in Canada zagen dat een plotse daling van de glucosespiegel in het bloed emotionele gevolgen heeft. Ratten die in een dergelijke staat van hypoglycaemie werden gebracht, werden bang. “We denken aan psychologische factoren als iemand depressief of angstig gedrag vertoont, maar er kunnen fysiologische verklaringen voor zijn,” aldus een van de onderzoekers.

Een Britse groep wetenschappers keek naar een ander fenomeen, depressieve klachten bij mensen die veel junkfood eten. De verbindende schakel tussen eetgewoonte en stemming was een verhoogd ontstekingsniveau, het gevolg van het vele suiker en vet in het eten.

“Chronische ontstekingen kunnen gevolgen hebben voor de geestelijke gezondheid omdat pro-inflammatoire moleculen de hersenen bereiken en neurotransmitters beschadigen die de gemoedstoestand reguleren,” zegt een van de onderzoekers. Ze beweren dat er een heus causaal verband bestaat tussen een slecht dieet en de aanzet tot depressieve klachten.
Dit artikel afdrukken