In de VS groeide de markt voor plantaardige visproducten vorig jaar met een indrukwekkende 23%. Dat is weliswaar meer dan de groei van de plantaardige zuivelvervangers, die uitkwam op 20%, maar de totale omzet van $12 miljoen aan visvervangers valt in het niet bij de $2,5 miljard omzet aan plantaardige zuivelvervangers. Plantaardige visvervangers worden door Bloomberg onder de de plantaardige vleesvervangers geschaard; die categorie groeide als geheel met een indrukwekkende 45% en kwam uit op $1,4 miljard. Daarbij vergeleken is de $12 miljoen aan visvervangers een schijntje.

De categorie lijkt aantrekkelijk voor beleggers. In de eerste helft van dit jaar vond $70 miljoen aan durfinvesteringen zijn weg naar de sector. Dubbel zoveel als de twee voorafgaande jaren bij elkaar. Terwijl in de markt voor alternatieve 'vlees'- en 'zuivel'producten het inmiddels gebruikelijk is dat gerenommeerde producenten van 'echt' vlees en 'echte' zuivel in plantaardige alternatieven investeren, is voor vis- en schaaldieren nog nauwelijks het geval. De voorlopers zijn voedingsfabrikanten die toch al op alternatieve eiwitten mikten.

Als je de producten aanbiedt, komen er vanzelf klanten voor. Generatie Z voorop
'Te buitenissig of te afwijkend'
Visvervangers waren nog maar kort geleden "te buitenissig of te afwijkend, of alleen geschikt voor veganisten," zegt Ida Speyer, medeoprichtster en ceo van het Spaanse Mimic Seafood, dat 'neptonijn' maakt van gedroogde tomaat, olijfolie, algenextract, kruiden en sojasaus. Inmiddels zijn zowel de smaak van visvervangers als potentiële klanten geen probleem meer. Behalve veganisten en flexitariërs zijn ook zwangere vrouwen (die geen kwik binnen willen krijgen), mensen met een schaaldierenallergie maar ook 'bewuste' consumenten geïnteresseerd in visvervangers. 'Echte' vis - een industrie met een jaarlijkse omzet van tientallen miljarden - krijgt in toenemende mate te maken met imagogerelateerde vraagstukken als overbevissing, vervuiling met zware metalen en microplastic.

Daar speelt de voedingsindustrie op in. Het makkelijkst gaat dat met gepaneerde producten, of natuurlijk met kleine stukjes, die je kunt verwerken in salades (zoals de Vegetarische Slager al jaren doet met zijn Visvrije Tonynsalade). Er is ook al vegan sushi (bij de Vegan Junk Food Bar bijvoorbeeld). Grote en kleine bedrijven zijn volop producten aan het ontwikkelen, van krabcakes tot visfilets. Nog wel lastig blijkt het de 'losse, delicate structuur'van een visfilet na te maken. En dan moeten visvervangers - bedoeld als plantaardig alternatief voor een gezond product dat rijk is aan vitamines en mineralen - natuurlijk zelf ook rijk zijn aan die nutriënten, zoals omega-3 vetzuren. De voedingsindustrie heeft hoge verwachtingen. "Als je de producten aanbiedt, komen er vanzelf klanten voor," zegt David Yeung, oprichter en ceo van Omnifoods, een voedseltechnologiebedrijf in Hongkong, "Ik denk echt dat het een kwestie van twee of drie jaar is." En dan zullen de klanten toestromen. Generatie Z voorop.

'Megakantelpunt'
Yeung verwacht dat het op korte termijn mogelijk zal blijken op te schalen en nieuwe markten aan te boren, omdat het goedkoper produceren van visvervangers nadert. "Als dat lukt, weet je dat je op een megakantelpunt bent," zegt hij. En dan zou het, als het huidige groeitempo aanhoudt, denkbaar zijn dat visvervangers al in het komende decennium een even groot marktaandeel halen als vleesvervangers. De visindustrie kan maar beter goed in de gaten houden wat er met zuivel en vlees is gebeurd, zegt Speyer. "Voor ons wordt het een feestje, maar voor sommige bedrijven kan het een echte crisis worden."
Dit artikel afdrukken