Dat schrijft voorzitter Bart Kemp in een open brief aan directeur Marc Jansen van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de belangenorganisatie voor de supermarktbranche, die vanmiddag met de pers werd gedeeld:

De agrarische sector staat onder grote druk. Dit heeft geleid tot een stroom aan protesten de afgelopen weken. Met name de melkveehouderij loopt tegen grenzen aan, omdat zij al jaren tegen of onder kostprijs produceert. Dit uit zich in protesten rondom distributiecentra, omdat zij de verwerkende industrie en supermarkten als een belangrijke reden zien, waarom zij een te lage prijs ontvangen voor hun producten.
Om hierin verandering te brengen, vragen wij u met klem, als eerste stap, de prijs voor zuivel, over de gehele linie met 5 cent per liter te verhogen.

Wij begrijpen dat het aandeel zuivel (melk) wat in Nederland geconsumeerd wordt, 20% is van de totaal geproduceerde Nederlandse zuivel. Echter blijft ruim 80% van de zuivel in Nederland en binnen beperkte afstand van Nederland, in onze buurlanden. Onlangs heeft supermarktketen Aldi in Duitsland deze stap gezet, waarbij zij de zuivelprijs met 5 cent hebben verhoogd. Een vergelijkbare stap in Nederland, geeft reëel perspectief voor melkveehouders en met elkaar kunnen we ons inzetten om dit naar het gehele Noord West Europese productiegebied te vertalen.

In vervolg hierop kunnen er, in samenwerking met alle betrokkenen en LNV, concrete gesprekken gevoerd worden, over verdere verduurzaming van de melkveehouderij, en stappen gezet worden met betrekking tot andere sectoren. Dit is een uitdrukkelijke maatschappelijke wens waaraan onlosmakelijk vastzit dat boeren een reële prijs dienen te krijgen voor hun product om stappen te kunnen zetten Hierbij kunnen emissieverlaging, biodiversiteit, vastlegging van CO2 en bijvoorbeeld het planten van bomen en struiken op boerenland, onderwerp zijn.

Wij vragen u met klem deze verhoging op korte termijn nader uit te werken en vragen u binnen 7 dagen te reageren op deze brief. Deze open brief is tevens geadresseerd aan alle supermarktketens, horeca en andere ketenpartijen. Wij rekenen erop dat u in deze allen uw maatschappelijke verantwoordelijkheid verstaat en de juiste stappen zet.

Vertrouwend op een spoedige reactie,
Bart Kemp


Vijf cent per liter moet een kwartje worden (vijf keer zoveel omdat onze boeren 4/5 van hun melk exporteren), wil iedere melkveehouder kunnen profiteren; in het buitenland drinken ze dan op de kosten van Nederlandse consumenten goedkoop te dure Nederlandse melk
Agractie wil een beter verdienmodel voor Nederlandse boeren. Uit de brief valt op te maken dat deze eis tot prijsverhoging de voorbode is van een reeks van eisen. De vraag die dan ook gesteld mag worden, luidt of supermarkten de vrijheid hebben om bij deze eis van leverancierszijde bijvoorbeeld Poolse, Duitse, Vlaamse, Deense of Belgische melk en andere agrarische producten in te kopen. Zeker melk is daar goedkoper en ruim voorhanden. Dat biedt een beter perspectief voor de portemonnee van gewone burgers die komend jaar vermoedelijk minder te besteden hebben als gevolg van de optredende recessie die komend jaar vermoedelijk volop voelbaar zal worden.

Aanval of de coöperatie of naïef?
Naar verwachting zal het CBL antwoorden dat de zuivelcoöperaties waarin de boeren verenigd zijn de melkprijs bepalen en dat zij geen zaken doen met individuele boeren, maar de coöperaties. Dat is een correcte voorstelling van zaken omdat de melk van de 20% individuele boeren die wordt verwerkt in de zuivel die zij inkopen niet kunnen traceren in de producten van bijvoorbeeld Cono en FrieslandCampina. De eis kan alleen worden geoperationaliseerd bij levering via niet-coöperatieve verwerkers met separate melkstromen voor boeren die 5 cent meer krijgen. Mocht Agractie de 5 cent willen verdelen over alle boeren - ook die in de coöperaties - dan blijft er per boer slechts 1 cent van over.

Vorig jaar gooiden de boeren hun overleg met hun eigen zuivelaars dicht omdat ze vonden dat die hun belangen niet goed verdedigden. De zuivelaars zien, kort samengevat, geen mogelijkheid om boeren nog hogere prijzen uit te keren dan ze al doen, zonder internationaal kwetsbaar worden door hun winsten te vergaand uit te kleden. Ook al geeft Kemp toe in te zien dat Nederlandse melk voor slechts 20% in Nederland wordt geconsumeerd, het voorstel van Agractie moet als naïef worden gezien. Vijf cent per liter moet een kwartje worden (vijf keer zoveel omdat onze boeren 4/5 van hun melk exporteren), wil iedere melkveehouder kunnen profiteren; in het buitenland drinken ze dan op de kosten van Nederlandse consumenten goedkoop te dure Nederlandse melk. Als het voorstel serieus bedoeld is, is het een aanval op de oer-Nederlandse exporterende zuivelcoöperatie.

Onderwijl blokkeerden boeren vanmiddag in Zwolle weer een distributiecentrum van Albert Heijn in Zwolle en reden ze op naar het CBL in Leidschendam. De belevering van de winkels liep daardoor enige uren vertraging op. AH gaf aan de acties te begrijpen, maar af te keuren.

Sinds het kabinet de veevoermaatregel afkondigde, voeren verschillende groepen boeren acties bij distributiecentra van supermarkten. Uit verschillende gesprekken met actievoerders blijkt dat zij zich grote zorgen maken over de consequenties van overheidsmaatregelen voor hun bedrijfsvoering. Supermarkten begrijpen de zorgen van de boeren, maar vinden dat ze geen partij zijn in de stikstofdiscussie. Boeren zijn wat hen betreft bij distributiecentra dan ook aan het verkeerde adres; ze veroorzaken irritatie bij de klant omdat er lege schappen door kunnen ontstaan.

UPDATE: 18u50
Anders dan hierboven zojuist voorspeld, antwoordt het CBL met een voorstel voor overleg in een 'voedselcollectief'.

Voedselcollectief over toekomst voedselketen
Vandaag heeft het CBL in goede sfeer met diverse actievoerders gesproken en hun zorgen aangehoord, zowel telefonisch met actievoerders in Zwolle, als met Agractie op een boederij in Noord-Holland en met andere demonstrerende boeren in het CBL-kantoor. Het CBL vindt dat elke schakel in de voedselketen een goede boterham moet kunnen verdienen, ook als de kosten door overheidsmaatregelen en maatschappelijke eisen steeds hoger worden.

Het CBL heeft daarom voorgesteld met alle ketenpartners in gesprek te gaan in een Voedselcollectief. In dit Voedselcollectief moeten alle ketenpartners samen kijken naar hoe Nederland in de toekomst een sterke en duurzame voedselsector kan behouden, zowel voor Nederlandse afnemers als voor de exportmarkt die 80% van de agrarische productie afnemen. Nederland heeft belang bij een gezonde boerenstand.
Prijsafspraken, zoals Agractie voorstelt met een verhoging van de melkprijs, zijn wettelijk niet toegestaan en zijn bovendien niet zinvol gezien de grote rol van de export. Het CBL spreekt daarom ook graag met Agractie verder binnen het Voedselcollectief.
Dit artikel afdrukken