Wat is vers? Vaak gebruiken we 'vers' in relatie tot voedsel in plaats van het woord 'onbewerkt', stelt internist en endocrinoloog Hanno Pijl (hoogleraar Leiden MC), maar het meest precies is het om 'recent bewerkt' te gebruiken.
Het bijvoeglijk naamwoord vers wordt in de context van voedsel nogal eens onjuist gebruikt in plaats van ‘onbewerkt’. Vers kan als zelfstandig naamwoord worden gebruikt (‘(deel van) een gedicht’), maar betekent als bijvoeglijk naamwoord in engere zin ‘kortgeleden’. Een herinnering kan vers in het geheugen liggen. Verse krachten in een sportteam zijn recent ingebracht. Een verse blik op de zaak is een nieuwe (recente) blik. Vers kan in precies dezelfde betekenis worden gebruik als het over voedsel gaat. Een stuk fruit kan kortgeleden (vers) geplukt zijn, en brood noem je vers gebakken als dat kortgeleden is gebeurd.
Vers is niet hetzelfde als onbewerkt
Maar vers wordt, zoals al gezegd, in relatie tot voeding ook vaak gebruikt als onbewerkt. Zo wordt met verse groente meestal onbewerkte groente bedoeld. Oorspronkelijk is die connotatie wellicht ontstaan omdat groente die onbewerkt (‘vers’) in de winkel ligt niet lang geleden geoogst kan zijn. Maar door het woord vers in relatie tot voeding in 2 betekenissen te gebruiken ontstaat verwarring, vooral ook omdat het in de ene context een gezonde connotatie heeft, maar in andere weer niet. Vers fruit, verse groente en verse vis zijn gezond, omdat het over onbewerkte producten gaat. Maar verse (recent gefrituurde) frites zijn bewerkt en helemaal niet zo gezond. En over versgebakken brood en gezondheid kun je een hele boom opzetten. De verwarring over wat gezond en wat ongezond is als het gaat om voeding is al groot genoeg. Het zou mijn voorkeur hebben om zo precies mogelijk te zeggen wat je bedoelt: vers is recent bewerkt (gebakken, geplukt, gesneden, gefrituurd) en onbewerkt is onbewerkt.
Dit artikel afdrukken
Vers is niet hetzelfde als onbewerkt
Maar vers wordt, zoals al gezegd, in relatie tot voeding ook vaak gebruikt als onbewerkt. Zo wordt met verse groente meestal onbewerkte groente bedoeld. Oorspronkelijk is die connotatie wellicht ontstaan omdat groente die onbewerkt (‘vers’) in de winkel ligt niet lang geleden geoogst kan zijn. Maar door het woord vers in relatie tot voeding in 2 betekenissen te gebruiken ontstaat verwarring, vooral ook omdat het in de ene context een gezonde connotatie heeft, maar in andere weer niet. Vers fruit, verse groente en verse vis zijn gezond, omdat het over onbewerkte producten gaat. Maar verse (recent gefrituurde) frites zijn bewerkt en helemaal niet zo gezond. En over versgebakken brood en gezondheid kun je een hele boom opzetten. De verwarring over wat gezond en wat ongezond is als het gaat om voeding is al groot genoeg. Het zou mijn voorkeur hebben om zo precies mogelijk te zeggen wat je bedoelt: vers is recent bewerkt (gebakken, geplukt, gesneden, gefrituurd) en onbewerkt is onbewerkt.
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dat doen lees je in De ontdekking van de ander.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wouters tekst is inmiddels hier te vinden.
Ton, ik heb ook een 'inzending' voor 'vers' ingezonden, laten we even afwachten wat ik heb opgeschreven.
In ieder geval is de foto niet meer vers, deze locatie van Bram Ladage is reeds enige tijd geleden gesloopt. Op dezelfde plek zal een nieuwe verse Bram Ladage herrijzen.
Wouter zou jij een aantal termen kunnen inbrengen die aanduidingen en keuzes eenvoudiger maakt als het gaat om voeding. Ik ben het met je eens dat vers net zo slap is als bewerkt en UPF. Beide bevatten een te groot scala aan soorten producten.
In relatie tot BTW zou de term groente en fruit wel degelijk een aantal bijvoeglijke naamwoorden mogen bevatten die de categorieën includeert die men van BTW wil vrijwaren. Vers, onbewerkt zijn dan te beperkt. Tenzij er dan een lijstje met toegestane bewerkingen komt die geen onbruik maken op de intentie van de maatregel.
Ik zie geen probleem bij 'minder precies taalgebruik' bij dagelijkse consumptie van (wel of niet) vers product. Waar ik al dik 25 jaar wel een probleem zie? Bij voeding- en gezondheidsonderzoek.
Door onderzoekers (en dus in hun publicaties) wordt te pas en te onpas termen als vers, UPF, bewerkt vs onbewerkt gebruikt vaak in relatie tot epidemiologie. Ik denk dat veel onderzoek naar de prullenbak kan doordat er geen sluitende definities zijn, doordat taalgebruik inderdaad niet precies genoeg is, en er iets te vaak door een onkundige en/of politieke bril gekeken wordt naar "effect van processing" op gezondheid.
De (bio)chemie en fysica van voedingsbewerking en effect op 'eten en drinken' is waanzinnig groot.