Als de huidige trend zo doorzet, zal de gemiddelde man in 2050 geen kinderen meer kunnen verwekken zonder hulp. De oorzaak? De toenemende blootstelling aan hormoonverstoorders. Omdat mannen voortdurend nieuw zaad aanmaken, zijn zij gevoeliger voor deze stoffen - waar we voortdurend mee in contact komen - dan vrouwen. Het aantal zaadcellen in sperma is de afgelopen 45 jaar met 62% afgenomen.
In 1972 lag de gemiddelde zaadconcentratie op 101 miljoen zaadcellen per milliliter. In 2018 was dat 49 miljoen. Tussen 1972 en 2000 nam het aantal zaadcellen jaarlijks af met 1,16%, daarna versnelde de afname zelfs naar 2,64%. Een daling van in totaal 62%. Dat blijkt uit een metastudie op honderden wetenschappelijke onderzoeken door Israëlische onderzoekers. De dalende spermakwaliteit doet zich overal ter wereld voor en dat is "zeer verontrustend".

Want, zegt hoofdonderzoeker Hagai Levine, de dalende zaadkwaliteit kan het voortbestaan van de mensheid bedreigen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is een concentratie tussen de 15 en 100 miljoen zaadcellen per milliliter normaal, maar dreigen er vruchtbaarheidsproblemen als het cijfer onder de 40 miljoen zakt. Dan zouden mannen 'zonder hulp' geen kinderen meer kunnen krijgen, waarschuwt de Belgische uroloog Piet Hoebeke.

De oorzaak van de daling zoekt Hoebeke in de vele hormoonverstoorders waarmee mensen in contact komen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan ftalaten, weekmakers in kunststof. Daarvan is bekend dat ze de spermakwaliteit aantasten.

Of we ons echt zorgen moeten maken, is overigens de vraag. Zomaar doortrekken van de dalende trend is niet vanzelfsprekend. "De hormoonverstoorders kunnen veel kapotmaken, maar ze kunnen de hormonale functies niet volledig stilleggen. De trend kan dus afvlakken. De vraag is alleen wanneer”, zegt Hoebeke in De Morgen. Hij neemt de gelegenheid meteen te baat om de pleiten voor een 'doortastend plan' om te voorkomen dat er onze leefomgeving met nog meer hormoonverstoorders vervuild raakt. "Bij de klimaatproblematiek zijn er duidelijke doelen die nagestreefd worden, daar is bij de zaadkwaliteit ook nood aan.”

Natuurlijk is het ook zo dat minder mensen een zegen zou zijn voor de planeet. Tegelijk moet bedacht worden: een slechter en ongezonder nageslacht is geen gewenste oplossing voor het klimaat- en vervuilingsvraagstuk dat mensen onze mooie aarde aandoen.