Hoewel het nog een half jaar duurt tot de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021, is de campagne met de publicatie van het eerste conceptverkiezingsprogramma afgelopen weekend afgetrapt. De eer was aan coalitiepartij D66, dat met lijsttrekker Sigrid Kaag heeft aangegeven voor het premierschap te gaan. Of dat realistisch is zal moeten blijken; de collega-liberalen van de VVD hebben een verre voorsprong in de peilingen, maar de verkiezingskoorts heeft al vaker getoond zich weinig van peilingen aan te trekken.

D66 heeft alvast grootse plannen met de toekomst van het voedsel- en landbouwsysteem. Het moge geen verassing meer wezen; hoewel de partij lange tijd geen uitgesproken landbouwvisie had, is kringlooplandbouw in de huidige kabinetsperiode juist verworden tot een van de weinige dossiers waarmee de partij zich succesvol heeft weten te profileren. De ideeën van Kamerlid Tjeerd de Groot hebben dan ook een prominente plek gekregen in het program: grond dient primair ingezet te worden voor het verbouwen van plantaardig voedsel voor mensen, delen van de veestapel worden gehalveerd, vee wordt primair gevoerd met restproducten en de uitstoot van broeikas- en stikstofgassen dient te worden beperkt. Voor dat laatste komt er zelfs een beprijzingssysteem, waarbij boeren die de omslag naar kringlooplandbouw maken een korting zouden krijgen. Ondanks, of juist vanwege, de stringente maatregelen wil de partij boeren ondersteuning bieden, door onafhankelijke landbouwvoorlichters, het (her)invoeren van een mineralenbalans op bedrijfsniveau en het realiseren van grotere transparantie in de keten, waarbij supermarkten enkel nog duurzame en diervriendelijke producten aanbieden.

Ook de consument moet om, en zal de ‘ware prijs’ voor voedsel gaan betalen via een duurzaamheidsheffing op vlees, die ten goede komt aan de kringlooplandbouwtransitie en stimulering van schoolfruit en gezonde schoollunches. Daarnaast zet de partij in op een koerswijziging van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, versterkt dierenwelzijn, een Europese heffing op de import van soja, toestaan van CRISPR-Cas en GMOs en groene handelsakkoorden.

Wat u ook van deze plannen vindt, het zou naïef zijn om ze af te doen als luchtfietserij. Gezien de huidige politieke constellatie, waarin traditioneel ‘links’ in de problemen zit en ‘radicaal rechts’ zich politiek onmogelijk maakt, lijkt de kans groot dat deelname van D66 nodig is om een volgende coalitie aan een meerderheid te helpen. Tel daarbij op dat de partijen ter linker zijde van D66 vergelijkbare – of zelfs verdergaande – plannen smeden en dat, onder druk van de stikstofcrisis en de klimaatambities, ook CDA en VVD hun landbouwkoers aan het herzien zijn, en het wordt duidelijk dat voedsel en landbouw ook in een volgend kabinet hoog op de agenda zullen staan.

We gaan daarmee een – vanuit landbouw en voedsel bekeken – unieke verkiezingsperiode tegemoet: nog nooit stonden beide thema’s zo centraal in de strijd om uw stem. Of u dat nu hoopvol stemt of juist frustreert – verkiezingskoorts kent uiteenlopende symptomen, zorgen over de impact van het voedselsysteem op klimaat, milieu en volksgezondheid zijn simpelweg te groot geworden om nog langer te negeren. Ik wens u alvast een milde variant van het virus toe, alsook succes bij het bepalen van uw stem
Dit artikel afdrukken