"Ik ben nog altijd verbaasd dat ons denken over voeding er 126 jaar over heeft gedaan om Darwin's natuurlijke selectie als basisbeginsel te ontdekken." Dat schrijft Lorain Cordain, een van de belangrijke grondleggers van wat hij zelf noemt de 'Paleobeweging', in zijn vrijdag verschenen korte geschiedenis van de paleobeweging tot op heden.

Paleo begon zijn opmars pas 126 jaar na de publicatie van Charles Darwin's On the Origin of Species met een paper van Dr. Boyd Eaton uit 1985. Eaton schreef voor het eerst over wat moderne mensen zouden moeten eten, als wetenschap de evolutieleer als uitgangspunt neemt.

Hoewel de paleobeweging er inmiddels in geslaagd is een miljoenenpubliek te bereiken, verbaast Cordain zich erover dat zoveel tijd verstreek voor wetenschappers zich realiseerden dat voedingsleer niet zonder de evolutieleer kan. Nog steeds is dat bewustwordingsproces gaande, schrijft Cordain.

Intuïtief
De nodige oudere boeken over de voeding van onze voorouders zijn inmiddels niet meer in druk verkrijgbaar omdat ze verouderd zijn. De grondleggers wisten niet altijd precies hoe het zat, schrijft Cordain over onder meer de bekend geworden Amerikaanse tandarts Weston Price. Price ontdekte dat in alle traditionele gemeenschappen waar moderne Westerse voeding zijn entree deed, de gezondheid van mensen verslechterde. Toch zaten ze ondanks hun fouten intuïtief vaak op een goed spoor, meent Cordain.

Een vroeg experiment met 10 Australische Aboriginals die zich vrijwillig weer de wilde natuur in lieten sturen, was de eerste wetenschappelijke doorbraak. De Aboriginals waren als natuurmensen geboren, maar terechtgekomen in een Westers leven met eigentijdse voeding (witbrood, voedsel uit blik, melkpoeder, suiker). Ze waren insulineresistent geworden en te zwaar. Na een verblijft van slechts 7 weken in de wildernis bleken ze flink te zijn afgevallen, geen diabetes meer te hebben en heel gunstige bloedwaarden (cholesterol en trygliceriden) te hebben ontwikkeld. Ze wisten nog hoe ze moesten jagen en verzamelen en aten kangaroes, vogels, schildpadden, rivierkreeften, schelpdieren, yams, vijgen en bush honing. De verandering van hun gezondheidstoestand in slechts 7 weken noemt Cordain 'spectaculair'.

Ons lichaam heeft zich niet zo snel kunnen aanpassen aan de moderne wereld die we met ons snelle intellect en onze technische vaardigheden hebben gecreëerd
Sinds 2007: overtuigende experimenten
De latere generatie paleowetenschappers realiseerde zich dat zulke experimenten niet gemakkelijk herhaalbaar zijn. Kennisvergaring moest mogelijk worden onder Westerse mensen. De basis daarvoor werd vooral gelegd in Zweden, waar Dr. Staffan Lindeberg experimenten opzette die aantoonden dat het paleodieet bij moderne mensen effecten heeft die vergelijkbaar zijn met de Aboriginals uit het vroege experiment. Sinds 2007 zijn er verschillende wetenschappelijke experimenten uitgevoerd, onder meer in Nederland, die volgens Cordain overtuigend laten zien dat de paleobeweging op het juiste spoor zit.

Ook het Mediterrane dieet doet het volgens Cordain goed. Paleo laat echter gunstiger bloedwaarden zien. Paleo gaat net als Mediterraan uit van verse groenten en fruit, maar sluit granen, zuivel en producten gebaseerd op plantaardige olie (zoals margarine en slaolie) uit. Zuivel en plantaardige vetten vervangt paleo door meer vlees en vis.

Moderne technologie en de jager-verzamelaar
"De boodschap is duidelijk", zegt Cordain, "we moeten leren onze genetica als jager-verzamelaars te verbinden met de technologie van de moderne tijd". Paleo gaat immers uit van de gedachte dat we genetisch nog altijd jager-verzamelaars zijn. Ons lichaam heeft zich niet zo snel kunnen aanpassen aan de moderne wereld die we met ons snelle intellect en onze technische vaardigheden hebben gecreëerd.

Fotocredits: 'jager verzamelaar, hans s
Dit artikel afdrukken