1 min
Dat zegt Wiebren van Stralen, de man die voor LTO Nederland werkte aan het mestdossier voor de melkveehouderij. Inmiddels werkt hij niet meer voor LTO.
Tegen de makers van het programma De Monitor verklaart hij: "In 2013 kwam nog geen enkele boer in de knel. De visie van grondgebondenheid kreeg daarom eerst ook veel bijval. Maar toen het plan dichterbij kwam, toen werd het een ander verhaal." Het smaldeel van intensief werkende boeren met veel vee en weinig grond dreigden hun productieruimte te verliezen en lieten zich nadrukkelijk horen. Van Stralen: "Bestuurders werden bang voor de intensieve boeren. Zij hebben gemiddeld gezien de grootste mond en laten die ook horen."
Volgens Van Stralen ontstond een strijd tussen boeren die grondgebonden zagen zitten en de boeren die louter economisch denken. "Het handje drukken werd uiteindelijk gewonnen door de intensieve kant en door de rechtse partijen in de Tweede Kamer. Door deze keuze komen we nu op heel veel verliezers uit."
UPDATE (10 april, 9:05 uur): Wiebren van Stralen laat ons weten dat De Monitor oude uitspraken citeert uit dit oude artikel van vorig jaar. Dat kan de suggestie wekken dat het nieuwe uitspraken zijn. Daarom heeft hij de programmakers verzocht om een link op te nemen. Dat is niet gebeurd.
Tegen de makers van het programma De Monitor verklaart hij: "In 2013 kwam nog geen enkele boer in de knel. De visie van grondgebondenheid kreeg daarom eerst ook veel bijval. Maar toen het plan dichterbij kwam, toen werd het een ander verhaal." Het smaldeel van intensief werkende boeren met veel vee en weinig grond dreigden hun productieruimte te verliezen en lieten zich nadrukkelijk horen. Van Stralen: "Bestuurders werden bang voor de intensieve boeren. Zij hebben gemiddeld gezien de grootste mond en laten die ook horen."
Volgens Van Stralen ontstond een strijd tussen boeren die grondgebonden zagen zitten en de boeren die louter economisch denken. "Het handje drukken werd uiteindelijk gewonnen door de intensieve kant en door de rechtse partijen in de Tweede Kamer. Door deze keuze komen we nu op heel veel verliezers uit."
UPDATE (10 april, 9:05 uur): Wiebren van Stralen laat ons weten dat De Monitor oude uitspraken citeert uit dit oude artikel van vorig jaar. Dat kan de suggestie wekken dat het nieuwe uitspraken zijn. Daarom heeft hij de programmakers verzocht om een link op te nemen. Dat is niet gebeurd.
#10 Wiebren. Vooral de hulpeloosheid van de BAJK-er in het panel, waar jij ook in zat, vond ik opvallend. Die zit nog in de ouwe kramp. De man links van me, die ik ondertussen redelijk goed ken, (een oud-BAJK-bestuurder van de jaren 70) stelde een vraag aan de verse BAJK-vz.; "Of de BAJK ook het natuur-inclusieve verhaal ook door sprekers bij de eigen achterban gaat vertellen?" Hoe de achterban er dan mee omgaat, is dan aan hen. Marco zat overigens rechts van me in de zaal. Heel leuk om hem te ontmoeten en te spreken. En helemaal eens met hem ook m.b.t. jouw bijdrage. Inderdaad complimenten. (Geëmotioneerde boeren dus in de zaal. Maar hoeveel boeren waren er niet, aanwezig? Kun je nagaan wat die nog voor hun kiezen krijgen).
Dankje Marco Maas voor je compliment, jammer dat we elkaar alleen even heel kort de hand hebben geschud.
Wat mij vooral opviel was de non-verbale reacties (en later de verhalen van geëmotioneerde boeren) over wat ik maar 'laten we de boeren bedanken' noemde. Dat heb ik niet zelf bedacht, die eer is aan Dick Veerman , maar je merkt overal dat de emotie zit op:
- we doen het nooit goed genoeg, altijd maar meer eisen
- we kunnen niet anders, waarom roept iedereen dat het anders moet
Die onmacht is zeer begrijpelijk en eigenlijk is het niet meer dan logisch dat we als NL burgers de boeren bedanken voor de immense prestatie van de generatie boeren die Nederland de enorme voedselweelde hebben geleverd. Veel, kwalitatief goed en goedkoop 'voer'. Dat was nodig, het is gerealiseerd en het is nu volbracht. We zijn nu op een punt dat je in elke zaal een speld kunt horen vallen als je benadrukt dat de helft van de aanwezige boeren over 10 jaar gestopt is. Er zijn wel boerenkinderen, maar geen boerenopvolgers. We zijn klaar.
De komende generatie heeft hele andere taken, heel andere behoeftes en vraagt dus andere zaken van boeren. Daar moeten we nu op gaan focussen. Of dat nu natuurinclusief heet, kringlooplandbouw, de term is minder belangrijk, aan de slag en uitvinden hoe dat kan werken in ons land is nu nodig. Niet omdat iedere boer daarmee zijn brood gaat verdienen, maar omdat er boeren brood mee kunnen verdienen die anders gegarandeerd omvallen.
Die olifant in de kamer wordt alleen niet besproken binnen de boerenorganisaties. We weten allemaal dat de komende jaren de helft van de boeren van de 'kar afdondert' en dat de anderen harder moeten lopen om hetzelfde of minder te gaan verdienen.
Dat niet benoemen levert op dat er daarna allemaal onrealistische verwachtingen worden gewekt. Alsof het geremd kan worden, alsof je van het bewieroken van de zilveren exportmedaille kunt eten, alsof technische snufjes de problemen oplossen.
De belangenbehartiging vindt dat moeilijk, dat blijkt. Ik wil daar verder niet teveel over uitweiden hier en nu. Je retorische vraag is terecht
@willem_van_aaken het beeld van de laatste 10 jaar is een hele stevige opschaling in combinatie met intensivering.
Ook houders van vleesvee en zeldzame rassen kunnen tot de verliezers gerekend worden, wellicht kan de inmiddels bedachte oplossing middels een vrijstelling de pijn wegnemen.
Frits van der Schans,
Meer grondgebondenheid, hogere grondprijs. Tot op zekere hoogte waar, maar op een gegeven moment daalt de grondprijs weer bij meer grondgebondenheid. Het verdienmodel is nu juist door intensivering (voeraankoop, mestafzet) is er winst waardoor het mogelijk is om (te) dure grond te kopen. Bij volledige grondgebondenheid moet met het (kleine) aantal koeien dat per ha gehouden mag worden alles betaald worden en dat is een stuk moeilijker dan voer kopen en mestafzetten (en eventueel nog een beetje sjoemelen, creatief boekhouden).
Wiebren van Stralen , Wil men bij LTO niet horen of naar buiten gebacht hebben hoe (lobby)spelletjes gespeeld worden of hoe de macht verdeeld is binnen (Z)LTO lijkt mij. Op zich wel een zeer interessant thema "welke belangen behartigen belangenbehartigers".
PS! Complimenten m.b.t. je presentatie van vorige week maandag in het provinciehuis in den Bosch, zeer goed vond ik.
willem van aaken het klopt dat destijds melk en grond zijn losgekoppeld, maar dat heeft niet de intensivering veroorzaakt die vanaf 2010 heeft plaatsgevonden. Kijk maar naar de hoeveelheid melk die is geproduceerd per ha cultuurgrond waarover melkveebedrijven kunnen beschikken:
2000 - 12.400
2004 - 12.400
2008 - 13.100
2012 - 14.200
( 2013 - 15.000, 2014 - 15.200, 2015 - 16.000 )
2016 - 17.700
De discussie over grondgebondenheid is ontstaan door deze intensivering en vindt zijn basis niet in de loskoppeling van melkquota en grond eind jaren '80.
Jos van Vonderen melkveehouders hadden na 1 april 2015 geen productierechten (melkquota) meer die ze konden verkopen bij bedrijfsbeëindiging. Maar de fosfaatrechten die ze met de referentiedatum 2 juli 2015 kregen toegewezen, hebben ze nieuwe productierechten die ze kunnen verkopen.
Met een een stevige grondgebondenheid vanaf 2014 was de waarde van grond weliswaar (verder) toegenomen, maar dat weegt mijns inziens niet op tegen de (huidige) waarde van fosfaatrechten. Daardoor zijn de stoppers (indirect) de winnaars van het niet stevig borgen van grondgebondenheid.