2 min
In de weidse akkers van het Groninger land is nog altijd veel te beleven. In november zijn er weinig regio’s in Nederland waar wormenjagers als de goudplevier, kievit en stormmeeuw in grotere aantallen te zien zijn. Niet zo talrijk meer als 20-30 jaar geleden, maar het zijn nog steeds hotspots van internationale allure. De bedreiging komt uit de verplichte vanggewassen van Den Haag.
Sinds flink wat jaren kijk ik systematisch naar de ruigpootbuizerd, een kiekendiefachtige vogel met bevederde poten. Een soort uit het hoge noorden, op wereldschaal niet bijster zeldzaam. Als broedvogel komt het dier voor langs de randen van toendra’s en aanpalende taigabossen. Een soort op zijn retour. Het is een ‘landschapsspecialist’. De gemiddelde ruigpootbuizerd zoekt de combinatie van zeedijken, slaperdijken, ruige veldjes, kwelders/schorren en de weidse ruimte op. Net de gebieden die ik sinds 1984, bij de Noord-Nederlandse akkers, vaak opzocht.
Ik zag er zeker 2.000, waarvan ruim 1.500 keurig zijn gedocumenteerd via de website www.waarneming.nl. Sovon Vogelonderzoek Nederland schreef er laatst een stukje over. Het laat zien dat we de ruige jongens uit het Noorden kwijtraken.
De ruigpootbuizerd heeft een relatie met stoppelvelden. Vooral op de zavelige kleigronden tussen Harlingen en de Eemshaven met hun stoppels van tarwe en gerst. De vogel moet het hebben van combinaties van kwelders en landaanwinningswerken, slaperdijken en als het even kan maatregelen uit het agrarisch natuurbeheer zoals brede akkerranden, wintervoedselvelden, vogelakkers en dus ook stoppels. Vaak ook stoppels met nabeweiding door schapen. Toen ik op de website van Nature Today te kennen gaf dat het inruilen van graanstoppels voor vanggewassen slecht is voor het dier, kreeg ik er van langs door de ontvangers van subsidies.
Als de tegenstand zo fel is dan weet je dat je iets goed doet. Ik kon prima leven met de eretitel van ‘groene populist’. Wie nu echter door dezelfde kleipolders en veenkoloniale akkers van Drenthe en Groningen loopt, zal goed z’n best moet doen om tussen de groenbemesters nog groepen veldleeuweriken, geelgorzen, blauwe kiekendieven én ruigpootbuizerds te vinden.
De vogels zijn er gewoon niet meer doordat het gros van de graanstoppels heeft plaatsgemaakt voor groenbemesters. Brede akkerranden zijn vervangen door pietluttige schaamrandjes. De meeste vogelakkers zijn de naam niet waard. Friese vogelakkers zijn niet zelden stroken waar de lokale ecoloog een bont bloemenmengseltje heeft geadviseerd. Verder staat er vooral Engels raaigras in plaats van de vlinderbloemige combinatie van luzerne en rode klaver om toch subsidie te kunnen vangen.
We hopen dat vanggewassen goed zijn voor het bodemleven en de opbouw van organische stof. Maar akkervogels lijken er vooral onder te lijden. De kater die de beoogde vergroening de ruigpootbuizerds opleverde was steviger dan ik me destijds had kunnen voorstellen. Ze hebben stoppels nodig, maar die worden inmiddels verplicht overal vervangen door die ‘groene’ vanggewassen.
Niettemin zetten we het beleid gewoon voort omdat we niet leren van wat je onderwijl kon zien gebeuren. We zijn bezig deze schaarse noorderlingen kwijt te raken door ze uit onnozelheid het leven onmogelijk te maken onder het mom van goed groen bodembeheer. Kunt u zich voorstellen dat het mij tot razernij brengt?
Dit artikel afdrukken
Ik zag er zeker 2.000, waarvan ruim 1.500 keurig zijn gedocumenteerd via de website www.waarneming.nl. Sovon Vogelonderzoek Nederland schreef er laatst een stukje over. Het laat zien dat we de ruige jongens uit het Noorden kwijtraken.
We zijn bezig deze schaarse noorderlingen kwijt te raken door ze uit onnozelheid het leven onmogelijk te maken onder het mom van goed groen bodembeheerEn, zoals bij zoveel soorten, nobody seems to care.
De ruigpootbuizerd heeft een relatie met stoppelvelden. Vooral op de zavelige kleigronden tussen Harlingen en de Eemshaven met hun stoppels van tarwe en gerst. De vogel moet het hebben van combinaties van kwelders en landaanwinningswerken, slaperdijken en als het even kan maatregelen uit het agrarisch natuurbeheer zoals brede akkerranden, wintervoedselvelden, vogelakkers en dus ook stoppels. Vaak ook stoppels met nabeweiding door schapen. Toen ik op de website van Nature Today te kennen gaf dat het inruilen van graanstoppels voor vanggewassen slecht is voor het dier, kreeg ik er van langs door de ontvangers van subsidies.
Als de tegenstand zo fel is dan weet je dat je iets goed doet. Ik kon prima leven met de eretitel van ‘groene populist’. Wie nu echter door dezelfde kleipolders en veenkoloniale akkers van Drenthe en Groningen loopt, zal goed z’n best moet doen om tussen de groenbemesters nog groepen veldleeuweriken, geelgorzen, blauwe kiekendieven én ruigpootbuizerds te vinden.
De vogels zijn er gewoon niet meer doordat het gros van de graanstoppels heeft plaatsgemaakt voor groenbemesters. Brede akkerranden zijn vervangen door pietluttige schaamrandjes. De meeste vogelakkers zijn de naam niet waard. Friese vogelakkers zijn niet zelden stroken waar de lokale ecoloog een bont bloemenmengseltje heeft geadviseerd. Verder staat er vooral Engels raaigras in plaats van de vlinderbloemige combinatie van luzerne en rode klaver om toch subsidie te kunnen vangen.
We hopen dat vanggewassen goed zijn voor het bodemleven en de opbouw van organische stof. Maar akkervogels lijken er vooral onder te lijden. De kater die de beoogde vergroening de ruigpootbuizerds opleverde was steviger dan ik me destijds had kunnen voorstellen. Ze hebben stoppels nodig, maar die worden inmiddels verplicht overal vervangen door die ‘groene’ vanggewassen.
Niettemin zetten we het beleid gewoon voort omdat we niet leren van wat je onderwijl kon zien gebeuren. We zijn bezig deze schaarse noorderlingen kwijt te raken door ze uit onnozelheid het leven onmogelijk te maken onder het mom van goed groen bodembeheer. Kunt u zich voorstellen dat het mij tot razernij brengt?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Zorgen rond de ruigpootbuizerd. Zorgen rond het waterhoentje zijn er ook. Door het slootreinigingsbeleid van ons Waterschap wordt de biotoop van het waterhoentje voortdurend overhoop gehaald en is het waterhoentje in mijn omgeving nagenoeg verdwenen.
Proberen de biotoop van de ruigpootbuizerd verbeteren oké. Ook de biotoop van het waterhoentje maar verbeteren. Het waterhoentje staat ook op het menu van de ruigpootbuizerd neem ik aan. Ander slootreinigingsbeleid en je slaat twee vliegen in één klap.
#21, luzerne zou als ondervrucht gezaaid kunnen worden Frans, heb je qua ecologie een jaar winst (wat in akkerland al heel wat is) en er zijn ook mengsels denkbaar waarbij spaarzaam met andere (laaggroeiende) klavers meegezaaid kan worden. Ik ben er vrij zeker van dat dit beter werkt dan de huidige mengsel die vooral goed zijn in het snel produceren van biomassa zonder al te veel meerjarig effect. Het is in mijn belevening gek dat hier niet wat scherper en slimmer over is nagedacht.
#22, ik ken de limieten en de aard van agronomisch onderzoek een beetje Ton maar in mijn pleidooi probeer ik een enerzijds een lans te breken om de winterbetekenis van akkers voor vogels niet te onderschatten en tevens de waarde van stoppels voor de bodem beter in kaart te brengen. Al dan niet met doorzaai van slimmere mengsels waarbij klaverachtigen een rol zouden kunnen spelen. Klaverachtigen die op haar beurt trouwens ook weer voedsel zijn voor leeuweriken, patrijzen en bijvoorbeeld tal van zoogdieren.
Ben,
Als je agronomisch onderzoek doet, wil dat nog niet zeggen dat je de habitat in de winter voor diverse soorten vogels in kaart brengt. Ik snap dat die wens er is maar dat is echt een andere insteek, die overigens zeker mee kan spelen als dit te voren bekend is of als er waarde aan ontleend kan worden. Maar misschien kan je er ook van uitgaan dat het verteren van die belangrijke stoppels weliswaar een stuk sneller gaat maar toch wel een winter lang duurt, dit in tegenstelling tot de natuur zijn gang laten gaan, wat langer dan 1 winter duurt en grondbewerking noodzaakt.
Wouter #20. Luzerne is geen stoppelgewas (vanggewas, groenbemester) maar een twee- of driejarige teelt van veevoer. Ik kan me voorstellen dat luzerne een gunstig biotoop is omdat het gewas al vrij snel 'rommelig' wordt, met open plekken die veronkruiden. Het gewas is daardoor rijk aan gradiënten.