We willen de varkenshaas, de karbonade en de ham. De rest van een varken doen we weg. Vier liefhebbers van goed eten stelden een daad. Ze slachtten samen een varken en verwerkten het. Van kop tot krulstaart.
Het was het idee van kookliefhebber Jurgen Seppen uit Amsterdam eens zelf voor slager te spelen. Het plan ontstaat als het webmagazine foodlog.nl bericht over de mogelijkheid een varken te adopteren op een boerderij in het Brabantse Best. Een Berkshirevarken, beroemd om zijn vette uitvoering. Seppen, onderzoeker op het levercentrum van het AMC in Amsterdam, ziet kans een oude droom te verwezenlijken. "Sinds ik vroeger voor mijn studie biologie hersentjes haalde bij een slager, vind ik al dat iedereen eigenlijk zou moeten weten waar het vlees vandaan komt."
Het begon als onze actie Lease a Berkie en werd onmiddellijk door Jurgen Seppen en meneer Wateetons opgepakt omdat ze wilden ontdekken hoe je een varken totaal kunt verwaarden.
Dit soort geluiden is belangrijk als we onze mededieren echt willen beschermen tegen de achteloos wegkauwende omnivoren die onze steden en dorpen bevolken. Ik hoop dat ze aanzwellen en dat dit straks het beginnetje mag blijken van een andere houding ten aanzien van vlees.
Onderwijl liep de actie hier door en vonden we meer mensen bereid met het varken aan de slag te gaan. In stilte. Sjaak van Miltenburg en Koos van Kreel, 2 Utrechtse grootslagers, waren bereid de uitdaging aan te gaan en bekeken of je het vette Berkshire varken ook als professionele grootslager totaal kunt verwaarden. De uitdaging is nl. de verwerking van het vet. Dat heeft het dier aanmerkelijk meer dan de gewone 'tempo' (zo heten ze echt) en 'piétrain'-varkens die wij eten. Vet is duur, want het is massa, terwijl vlees in essentie water is. Alleen blieven we het niet. Niettemin kost het een paar flinke scheppen (nu extra duur) voer erbij.
Sjaak glunderde 2 weken geleden toen hij me opendeed en liet zien en proeven wat hij gemaakt had en hoe het gebeurd was. Indertijd twijfelde Frank Bunnik dat het Berkshire varken in het economisch verkeer goed verwaard kan worden. Sjaak bewees dat het wel kan.
We hopen dat daarmee de basis is gelegd voor een groeiende belangstelling zodat er meer Berkies in Nederland kunnen worden gehouden. Dan is er nl. ruimte voor meer diervriendelijkheid. Een proefbaar lekkerder varken is immers een reden om de consument 'óm' te doen gaan op dit diervriendelijke, duurdere maar vooral ook duidelijk lekkerdere vlees.
Vanuit Wageningen kwam een verzoek om de actie te nemen als een mogelijk startpunt van een onderzoek naar het creëren van een andere houding ten aanzien van vlees. Uit diezelfde koker kwam ook al het verzoek om dit ouderwetse varken als bron van innovatieve inspiratie te presenteren op een landelijke innovatie-brainstorm.
Op dit moment kijken we hoe we het kunnen uitvoeren. In februari komt daarover meer duidelijkheid.
Twee koks, waaronder kranten- en TV-kok Ad Janssen, gaven aan bij hun restaurants Berkies te willen gaan houden en serveren. Om hun gasten te laten zien waar het vlees vandaan komt en hoe je met respect met de dieren om kunt gaan.
Een party-cateraar heeft de intentie uitgesproken er eveneens aan mee te willen werken. Het betekent uiteraard nog meer aandacht voor belangstelling vanuit het publiek.
Een aantal particulieren wacht nog op een lease Berkshire. Op dit moment wachten nog 3 mensen op een eigen varken. Met het genoemde onderzoek hopen we die groep uit te breiden tot een grotere.
De meest opmerkelijk consequentie van de actie was de vraag van een grote Nederlandse energiemaatschappij: kunnen we Berkies leasen om er de resten uit ons bedrijfsrestaurant aan te voeren?
We hebben het er op foodlog vaak over gehad: het varken zou in ere kunnen worden hersteld om onze enorme eetafvalberg te recyclen. Dat is immers CO2-neutraal en zinvoller dan alleen maar verbranden. We zijn aan het kijken of het kan, want het mag niet. Vanwege mogelijke besmettingsgevaren (ons eten is gevaarlijk voor de varkens vanwege de besmettingshaarden die erin kunnen zitten) moet er dispensatie voor worden aangevraagd bij de autoriteiten. Er lijken echter kansen te zijn dat het te realiseren is.
Als dat mocht lukken, mogen we het varken heel dankbaar zijn. Het is een heel actiegerichte vorm van 'meating the truth'.
Niet lullen maar poetsen en praktisch zijn: daadwerkelijke verbindingen leggen en het publiek laten zien en proeven wat kan. Een innoverende dialoog tot op je bord.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Mijn complimenten aan Jurgen et al. Een prachtig verhaal.... en een geweldig initiatief. Ik hoop dat er heel veel van dit soort leasedieren zullen volgen!