Van Kooten is al hoogleraar in Wageningen en aanvaardt daarnaast vanmiddag het ambt van lector Duurzame verbindingen in de Greenports aan de Hogeschool Inholland te Delft.


Een citaat uit de rede:

Het feit dat allerlei prijzen van grondstoffen en beursnoteringen wereldwijd enorm fluctueren kan als signaal gezien worden dat wij dicht bij een kantelpunt in onze globale economie komen (M. Scheffer et al., 2009 ). Zo een overgang wordt door economen meestal betiteld als een crisis. Dat wil zeggen dat onze samenleving op het punt staat om door een behoorlijk heftige transitie te gaan naar een nieuwe samenleving waarvan niemand nu nog weet hoe die er uit zal zien. Maar dat belet ons niet om naar allerlei kleinschalige ontwikkelingen in onze samenleving te kijken, welke waarschijnlijk de zaadjes kunnen zijn voor deze nieuwe samenleving van de toekomst. In ieder geval is een duidelijke ontwikkeling, dat zich in niets gelegen laat liggen van alle andere ontwikkelingen, die van het internet, d.w.z. de communicatiemogelijkheden nemen exponentieel toe en dit zal zich waarschijnlijk nog enige tijd voort zetten. We zien dan ook dat mensen zich op nieuwe manieren onderling verbinden. Groepen ontstaan op het internet los van locatie en van andere menselijke kenmerken zoals leeftijd, geloof, ras of sekse of juist op basis van die kenmerken. Het feit dat men gelooft dat de waarde van een beursgang van Facebook de 100 miljard dollar overstijgt, geeft aan dat men nog steeds gelooft dat men de consument kan sturen. En met 800 miljoen deelnemers vormt Facebook het grootste klantenbestand van de wereld. Dat is de denkwereld van de marketing ‘deskundigen’. Maar de toekomst zal niet meer zijn van het eenrichting verkeer van producent naar consument (Pitelis and Teece 2010 ).

Het zuivere vrije markt denken stevent af op een faillissement. Kijk nu maar al vast naar het probleem van de personeelsinvulling in bedrijven. Veel bedrijven klagen dat het zo moeilijk is geschikt personeel te vinden. Maar organisaties die bekend staan dat zij zich inzetten voor een betere wereld hebben wachtlijsten van mensen die gratis voor ze willen werken(Han Mesters en Bernd Feenstra, 2011 ). Bedrijven die het imago hebben primair een bijdrage te willen leveren voor de samenleving en daarnaast ook nog geld moeten verdienen om die bijdrage te kunnen blijven vervullen, hebben duidelijk geen problemen met het opvullen van hun vacatures. Onlangs sprak ik een directeur van Greenco dat de Tommies® produceert en het Tomato World Experience Center exploiteert . Hij vertelde dat zij wachtlijsten hebben van mensen die bij hen willen werken, terwijl de gemiddelde glasgroentetuinder steen en been klaagt over het tekort aan personeel. Het ziet er naar uit dat er in de toekomst geen bestaansrecht is voor bedrijven die primair geld en winst als doelstelling hebben. De zogenaamde Z-generatie is duidelijk moe van reclame en holle frasen. Zij willen de problemen aanpakken en denken dit ook te kunnen (C. Wallis, 2006 ). Het element dat hier speelt is het authentiek verbonden voelen. Door de vertrouwdheid met de moderne sociale media weet deze generatie snel onderscheid te maken tussen lege teksten en authentieke informatie. We zien kleine groepen burgers bij elkaar komen om zelf uit te zoeken wat ze kunnen doen om hun leefomgeving duurzamer te maken. Men laat zich dan niet afschrikken door de enormiteit van de wereldproblemen, maar men gaat aan de slag met wat voor handen is en probeert zo een actieve bijdrage te leveren voor zichzelf en de omgeving. In Rotterdam wil men tijdens de architectuur biënnale een dak-akker op het Schieblock creëren en een luchtsingel die via ‘crowd funding’ gefinancierd gaat worden. Zo wil men de burger betrekken bij de oorsprong van zijn eigen voedsel naar analogie van de Eagle Street Rooftop Farm in Greenpoint Brooklyn, New York. Nu zal stadslandbouw ook in de toekomst niet een belangrijke bron voor ons voedsel worden, het zal wel het zaadje kunnen zijn voor een hernieuwde verbinding van de stedeling en zijn voedseloorsprong.


De volledige rede is hier te downloaden. De reacties die tot 12 april op Foodlog verschijnen zullen worden verwerkt in de printversie van de rede.

NB voor nieuwe reageerders die hier komen via de QR-code die de toehoorders van de rede meekregen (via een plantje, zie onder): om op Foodlog te reageren, is het aanmaken van een account vereist. Na het bevestigen van de welkomstmail, kun je reageren.



Animatie van de overgang van oude en nieuwe transacties tussen aanbod en vraag zoals die in de rede worden besproken:

Dit artikel afdrukken