Als het aan de staatssecretaris ligt, mag vlees van religieuze slagers alleen nog aan religieuze gemeenschappen in Nederland worden verkocht. Van tevoren moet zijn vastgelegd hoe groot hun behoefte aan vlees is en het in Nederland geslachte vlees mag niet worden geëxporteerd. Voorts moet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) toezicht houden bij iedere onbedwelmde slachting.

De aangescherpte regels die Van Dam voorstelt, zijn alleen van toepassing op regionale slachterijen die een nichemarkt bedienen. De grote slachters in Nederland slachten niet onbedwelmd en worden niet door de maatregel geraakt.

We belden een aantal insiders uit de vleeswereld om te vernemen hoe de sector op het nieuws reageert. De conclusie is eenduidig: de maatregel zorgt voor opgetrokken wenkbrauwen. Onze gesprekspartners gaven er allemaal de voorkeur aan anoniem te blijven.

De import van in het buitenland religieus geslachte karkassen is juist groter dan de Nederlandse productie van ritueel geslacht vlees
'Uit de markt pesten'
"Het is op zijn minst opmerkelijk dat deze procedure beperkt gaat blijven tot één EU-land", is een zin die we in een aantal varianten steevast terug hoorden komen.

Binnen Europa is immers sprake van vrij verkeer van goederen en diensten. "Nederlandse slachterijen exporteren driekwart van het door hen geslachte vlees, maar dat geldt niet voor het vlees van rituele slacht", horen we. In die niche is de import van in het buitenland religieus geslachte karkassen juist groter dan de Nederlandse productie van ritueel geslacht vlees. Het gaat dan ook om een kleine, specifieke markt. En, zegt een vleeshandelaar, "die door de voorgestelde maatregelen nog kleiner gaat worden en waar economische principes als vierkantsverwaarding onmogelijk gemaakt worden, zodat er eigenlijk sprake is van uit de markt pesten."

'Volkomen onwerkbaar'
Het voorgestelde verplichte toezicht door de NVWA is "volkomen onwerkbaar" geacht. Ook bij de handhaving zet de sector vraagtekens. Specifieker zijn de regionale slachters, verenigd in de Vereniging van slachterijen en vleesverwerkende bedrijven (VSV). Volgens hen zet Van Dam het voortbestaan van hun bedrijven op het spel. In een verklaring stelt de VSV "Een verplichte kanalisatie van vlees van ritueel geslachte dieren leidt tot een extra lastendruk voor de regionale slachterijen. Bovendien heeft een verplichte etikettering van vlees van onbedwelmd geslachte dieren consequenties voor het kunnen verwaarden van het hele karkas.
Daarbij komt het verplicht gestelde toezicht door de NVWA. Dat kost ten minste €1.000 per dag en is niet terug te verdienen voor een regionale slachterij die maar een honderdtal schapen of tiental runderen slacht."


De maatregel zal er voor zorgen dat er religieus in het buitenland geslacht vlees de Nederlandse markt op komt, zodat er de facto niets verandert. Religieuze slacht zal er alleen door uit Nederland verdwijnen, tenzij de staatssecretaris ook de verkoop ervan wil verbieden
'Stigmatisering'
"De maatregel stigmatiseert een aantal bevolkingsgroepen in de Nederlandse samenleving", vindt een slachter. "Mensen die hun geloofsovertuiging in hun voedsel willen doorvoeren, kunnen straks alleen nog maar terecht bij een geregistreerde en gecertificeerde keten die economisch uit de markt worden gedrukt. Dat is respectloos."

Voor de bühne?
"Van Dam lijkt niet te weten wat hij zich op de hals haalt, omdat het binnen Europa gegarandeerd voor ophef gaat zorgen. Nog niet eens vanuit het heikele vraagstuk 'dierenwelzijn versus geloofsvrijheid', maar vanuit de harde economische regels van de interne markt", zegt een woordvoerder. De maatregel zal er namelijk voor zorgen dat er religieus in het buitenland geslacht vlees de Nederlandse markt op komt, zodat er de facto niets verandert. Religieuze slacht zal er alleen door uit Nederland verdwijnen, "tenzij de staatssecretaris ook de verkoop ervan wil verbieden".

Waarom komt Van Dam dan nu toch met zijn voorstel naar buiten? "Het is politiek 'voor de bühne', zonder een echte oplossing", zegt een handelaar.

Fotocredits: 'Agora: Ancient Roman Marble shop sign of butcher ( knife and hook )', Wolfgang Sauber, via Wikimedia
Dit artikel afdrukken