Ultra-processed foods horen wél thuis in ons voedingspatroon, vindt voedselveiligheid expert Andreja Rajkovic van de universiteit van Gent. Jaren geleden bood bewerkt voedsel een uitkomst voor een goedkope of snelle maaltijd. Nu wordt het bestempeld als ongezond en ziekmakend en verliest het zijn populariteit aan 'clean food'.
Is dat wel terecht? Volgens Rajkovic is processed food niet alleen 'goed' of 'slecht' (FoodNavigator). Bewerkt eten is nu eenmaal aantrekkelijk, lekker en makkelijk. Ook brengt het innovatie: de nieuwe smaken, texturen, aroma's, kleuren en vormen van eten vliegen ons om de oren.
Bewerkt voedsel draagt bovendien bij aan een verminderde voedselverspilling door een langere houdbaarheid. Nog belangrijker is de verhoogde voedselveiligheid van bewerkt eten, benadrukt de professor. Neem een voorbeeld aan de schadelijke mycotoxinen in granen die voor de mens al eeuwen gevaarlijk kunnen zijn. Bewerking ontdoet het graan van stoffen die volgens de International Agency for Research on Cancer (IARC) kankerverwekkend zijn.
Aanpassing kan een product ook juist gezonder maken. Bewerkte boter bevat bijvoorbeeld flink minder calorieën en verzadigde vetzuren. En toegevoegde vitamines voorkomen tekorten aan bijvoorbeeld vitamine C of vitamine D.
Kortom, het bewerken van voedsel is nodig. Ook in een eetwereld vol trends als natuurlijk, gezond en onbewerkt eten kunnen we niet zonder, aldus Rajkovic.
Het is weer eens een tegengeluid. Ook op Foodlog is het gesprek over de voors en tegens van bewerkt voedsel een steeds weer terugkerend onderwerp van controverse. Vier hoogleraren schreven er een opinie over, waarna verschillende debatten volgden.
Dit artikel afdrukken
Bewerkt voedsel draagt bovendien bij aan een verminderde voedselverspilling door een langere houdbaarheid. Nog belangrijker is de verhoogde voedselveiligheid van bewerkt eten, benadrukt de professor. Neem een voorbeeld aan de schadelijke mycotoxinen in granen die voor de mens al eeuwen gevaarlijk kunnen zijn. Bewerking ontdoet het graan van stoffen die volgens de International Agency for Research on Cancer (IARC) kankerverwekkend zijn.
Aanpassing kan een product ook juist gezonder maken. Bewerkte boter bevat bijvoorbeeld flink minder calorieën en verzadigde vetzuren. En toegevoegde vitamines voorkomen tekorten aan bijvoorbeeld vitamine C of vitamine D.
Kortom, het bewerken van voedsel is nodig. Ook in een eetwereld vol trends als natuurlijk, gezond en onbewerkt eten kunnen we niet zonder, aldus Rajkovic.
Het is weer eens een tegengeluid. Ook op Foodlog is het gesprek over de voors en tegens van bewerkt voedsel een steeds weer terugkerend onderwerp van controverse. Vier hoogleraren schreven er een opinie over, waarna verschillende debatten volgden.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Tenzij koolhydraten vitaminen, en mineralen bevatten weet ons lijf niet wat het ermee moet aanvangen omdat het dit in de loop van de evolutie nog steeds niet heeft geleerd. Lege koolhydraten eisen veel van de alvleesklier en dragen vooral bij aan de ontregeling van de bloedsuikerspiegel met (overerfelijke) hypoglykemie en diabetes mellitus als gevolg.
Het is al lang bekend dat dat inmiddels ruim 50% van het westerse dieet uit geraffineerde koolhydraten bestaat. Tevens bevatten de meeste land- en tuinbouw produkten dramatisch minder hoeveelheden aan vitaminen, mineralen en sporenelementen. De jaarlijkse collectes en de daardoor gegenereerde euro’s zijn dan ook echt niet nodig om uit te vissen waarom we keer-op-keer degeneratieve welvaartsziekten blijven ontwikkelen.
Geraffineerd tarmemeel, suiker, transvet, plantaardige olie zijn relatief nieuwe toevoegingen aan ons voedselaanbod. Suiker is er al driehonderd jaar maar werd tot in de late 19e eeuw in uiterst beperkte hoeveelheden geconsumeerd. Plantaardige olie kwam in zwang vanaf 1870, geraffineerd tarwemeel vanaf 1880, transvet sinds 1911.
De door mij genoemde 50 gevallen van LMD staan niet op zichzelf. Andere nu veel voorkomende ziektes laten een identiek patroon zien. Lees eens de werken van een der oprichters van het ‘Johns Hopkins Medical Centre’ in Baltimore, Sir William Osler. Tussen 1876 en 1897 zes gevallen van angina pectoris. Geen hartstilstanden of -infarcten. In 1910 208 gevallen van angina pectoris die hij toeschreef aan de ‘stresss van het moderne leven’.
In 1900 waren 12,5% van de doden hartverlammingen... Maar dat waren geen cardio vasculaire ... Dat waren hartklep aandoeningen veroorzaakt door infectieziekten als reumatische koorts, syfilis en endocarditis. De eerst bekende hartaanval in de VS werd in 1912 geregistreerd door James Herrick. In de dertiger jaren werd dit de belangrijkste doodsoorzaak.
Terugkijkend zien we daaraan vooraf een enorme toename van geraffineerd ‘voedsel’: plantaardige olie, margarine, transvet, zonder in vet oplosbare vitaminen. Dit verving en masse verzadigd dierlijk vet dat nooit enig probleem opleverde. In 1900 was 99% nog dierlijk vet. In 2005 kwam 86% van all het geconsumeerd vet uit planten. In Europa begon dit ritueel na WO-II en beleefden we hier de begingolf aan CVA 20 jaar later in de jaren vijftig.
Talloze nu ‘normale’ ziekten maakten een identieke progressie in dezelfde periode door. LMD heeft geen spat te maken met de suggestie ‘niet naar de dokter kunnen’ of dat ‘de afwijking niet voldoende bekend was’. Minder mensen? Leuk bedacht Dick deze doen nauwelijks terzake, dan zouden het nog maar 150-200 gevallen zijn geweest uitgaande van het huidig bevolkingsaantal.
LMD kon ontdekt worden door de uitvinding van de ophthalmoscope in 1851. Minder gevarieerd te eenzijdig eten? Ook leuk bedacht, maar rond 1900 waren er veel meer soorten gewassen dan heden. Uit de volle grond en deze bevatten ook veel meer micronutriënten en werden toen ook nog niet de grond uitgejaagd.
De zaak is te ernstig om deze te bagatelliseren of te ridiculiseren.
Theo, je vergeet te vertellen dat er in het midden van de 19e eeuw iets minder mensen waren dan nu en dat een beperkt percentage naar oogarts kon gaan om macula degeneratie te laten vaststellen (als de afwijking toen al voldoende bekend was ...). Menigeen kon minder gevarieerd eten dan nu.
Jouw verhaal komt overigens vooral neer op: mensen eten te eenzijdig.
De uitgebreide hygiëne-hypothese is wellicht interessant voor mensen die tegen UPF's zijn.
Alle UHP ’voedsel‘ is bewerkt, niet alle bewerkt voedsel is UHP.
Hoe graag ook sommigen ons dit keer-op-keer met niet terzake doende voorbeelden en vergelijkingen proberen aan te smeren.
Voedsel snijden, koken, bakken, mixen, prakken, heet bewerken. Niet raffineren — laat staan ULTRA raffineren. UHP berooft voedsel van alle vitaminen en mineralen die nodig zijn om het op de door de natuur of god bedachte wijze te verwerken om het in onze bloedsomloop te krijgen en het niveau ervan in ons lichaam op peil te houden ivm een goede gezondheid die menigeen zegt na te streven.
Omdat deze stoffen er niet zijn ontneemt UHP ‘voedsel’ ze uit de in onze cellen aanwezige voorraad (waarvan tevelen al chronische tekorten hebben) hetgeen leidt tot (meer) aandoeningen, ziekten en vroegtijdige dood. Dit ‘voedsel’ is al dood.
De vijf meest giftige ingrediënten in UHP ‘voedsel’ die een scala aan gezondheidsproblemen teweeg brengen zijn geraffineerde tarwebloem, geraffineerde suikers, gemodificeerd zetmeel, meervoudig onverzadigde plantaardige vetten en transvetten.
Zij veroorzaken mitochondriële disfunctie: de geboorte van veel lichamelijke ellende en ongemakken. Insuline resistentie en metabolische inflexiteit, een van de grootste risicofactoren voor COVID-19, de andere factor zijnde vitamine D tekort.
Ook de cascade aan leeftijd gerelateerde macula degeneratie, waarvan tussen 1850 en 1930 slechts 50 zeldzame gevallen werden opgetekend in de medische literatuur. Dat werden er in 2020 maar leifst 196 miljoen en als dit doorzet 288 miljoen in 2040.
Maar dan zijn we wel bijna CO2 neutraal geworden hetgeen natuurlijk véél belangrijker is.
Vrijwaring:
ieder gezond lijf kan best tegen een stootje.
Sporadisch gebruik van meuk kan in dat geval weinig tot geen kwaad.
Ik probeer al tien jaar wat tegengas te geven. Zie veel mijn eerdere reacties.
En voor nu (ik ga de zon opzoeken) : graag voorbeelden van eten die UPF zijn (zie ook #2 tot #10 ), en niet snoep of een klein product (bijvoorbeeld ketchup). En ja, ik heb vooral zorg over suikerhoudende frisdranken t.a.v. overgewicht. Die zorg heeft Jaap Seidell ook als ik me niet vergis.
Laten we het kind niet met het badwater weggooien. Processing, technologie en conservering heeft ons giga-veel als samenleving gebracht. Vooral veel positiefs.
#75 Frank Eric,
Met processed foods hoeft inderdaad niets mis te zijn, maar ultra-processed foods zijn producten die voornamelijk zijn samengesteld uit sterk bewerkte ingrediënten zoals suiker, zout, bloem en palmvet. Ze bevatten nauwelijks voedingsstoffen of vezels en zijn alleen maar lekker omdat er veel suiker of andere smaakstoffen in zitten.