1 min
Het ziet er naar uit dat de komkommertelers niet hebben opgelet. De Spanjaarden maken inmiddels betere, dat wil zeggen goedkopere. Ze zijn niet gemaakt om lekkerder te zijn, maar om tegen warmte en kou daarginder te kunnen. Daarmee rijden ze de Nederlandse ondanks hun 2000 eetkilometers van de sokken. Toch hebben de Spanjaarden ook lekkerdere en duurdere komkommers. Die zie je hier niet. Daar wel. Maar waarom hier niet? Een paar cent meer ben je als consument graag bereid te betalen. Vijfentachtig cent bijvoorbeeld, in plaats van de negenenzestig cent die hij nu kost bij Albert Heijn. Nederlandse telers kunnen die ook maken.
Over dat soort zaken gaat het debat vanmiddag. Zoals het LEI het zegt: op dit moment wordt de primaire producent geconfronteerd met lage prijzen en een steeds verder liberaliserende wereldmarkt.
Bij het seminar ‘Tussen markt en marge’ zal de huidige stand van het LEI-onderzoek op dit gebied gepresenteerd worden. In een forumdiscussie met vertegenwoordigers van ketenpartijen wordt gereflecteerd op de vraag of, en hoe, er in Nederland met agrarische producten verdiend kan worden.
Krijn Poppe van het LEI nodigde me vanwege het debat hier over 'prijsnep' uit om deel te nemen aan het debat. Wellicht kunnen we het vanmiddag vanuit de zaal meenemen naar hier.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
_(weic2304a)_480_289_84_s_c1.jpeg)
Mag ik voorstellen deze discussie te verleggen naar een debat over de vraag: waarom draaien we door als 1 miljard mensen hongeren en er nog een stel niet veel te eten hebben
Zit er een fout in de manier waarop we voeding produceren, verwerken en verkopen? Is er misschien een ander 'managementsysteem' nodig?
"Het punt is dat er inderdaad te veel productiecapaciteit is. In bijv. de Oekraïne ligt volop land braak en tegelijk wordt er aan de andere kant van de wereld oerwoud platgebrand voor landbouw (daar zouden boeren tegen moeten protesteren!)"
Huib, wie licht er hen over in? De boerenbelangengroepen maken zich in
Vlaanderen) net zorgen over (dreigend) teruglopende oppervlakte landbouwgrond. En jagen er hun leden mee op de kast.
Geldt hier dan volgens jou ook weer "De boerenlobby is zeer sterk, maar zeer ineffectief" ? Want net dit punt verzuurt de relaties met tal van actoren in de samenleving. Die actoren die de boeren beter aan hun zeide zouden weten.
In een razend tempo jaag ik alle onderwerpen die ik nog voor columns in gedachte heb er doorheen, maar wat kan het mij schelen. Om te beginnen met vraag 2: inderdaad is er te veel productiecapaciteit. Die bestaat echter niet uit het aantal boeren maar uit de oppervlakte grond die in gebruik is (vermenigvuldigd met de opbrengst die daar van af komt). De economie zijn werk laten doen lijdt idd tot failliesement van de armoedzaaiers (overigens blijkt ook vaak dat in een landbouwcrisis juist die boeren het loodje leggen die vooruitstrevend zijn. Zie bijv. de beschrijving in "De Graanrepubliek" van de Groninger boer die gemikt had op grootschalige, intensieve gemechaniseerde teelt en bijna ten onder ging). Hetpunt is juist dat het effect van het verdwijnen van boeren geen oplossing geeft: het land gaat naar de buurman. Oorzaak van landbouwmalaise is nimmer dat er te veel boeren zijn. Ook in andere sectoren is men blijer met het vrije-marktsysteem als het goed gaat dan wanneer het slecht gaat. Maar landbouw staat bepaald hulpeloos tegenover overproductie. Extensiveren, minder input van kunstmest, etc., is maar zeer beperkt mogelijk. Ook in periodes met lage prijzen is de meest rendabele strategie om gewassen goed te verzorgen. Oorzaak van landbouwmalaise is ook nimmer dat er te weinig subsidies worden gegeven. Dat landbouw principieel onmogelijk zou zijn zonder subsidies is een bekediging die ik niet wens te accepteren. Ik, voedselproducent(!) werkzaam in een minderwaardige sector?? Het punt is dat er inderdaad te veel productiecapaciteit is. In bijv. de Oekraïne ligt volop land braak en tegelijk wordt er aan de andere kant van de wereld oerwoud platgebrand voor landbouw (daar zouden boeren tegen moeten protesteren!) Er worden vele miljarden aan landbouwsubsidies uitgegeven en nog is er geen garantie dat boeren wat verdienen. De boerenlobby is zeer sterk, maar zeer ineffectief. Subsidies worden veelal besteed om overschotproductie over de wereld te verslepen (exportsubsidies) of in stand te houden. En als er teveel voedsel geproduceerd (kan) worden is subsidie voor voedselproductie absurd (in het belang van boeren) Boeren eisen dat ze ondersteuning krijgen tegen onethisch lage prijzen. De (inkomens)subsidies zien zij als reddingsvest. Maar als er op een schip dat tegen een ijsberg aanvaart maar voor 1 op de 3 opvarenden een reddingsvest is en "sommigen meer kans maken op een reddingsvest dan anderen" dan wordt dat onethisch gevonden. Liberalisering erkent die oneerlijkheid, maar zegt feitelijk: we verwijderen alle reddingsvesten zodat iedereen gelijke kansen heeft. (weer een tricky vergelijking?). Mijn ideeën voor landbouwbeleid gaan een andere kant op. Subsidies inzetten zodat niet minder maar meer reddingsvesten aanwezig zijn. Te grote productiecapaciteit en liberalisering leidt tot langdurige periodes waarin boeren elkaar afmaken. Daarom moeten subsidies ingezet worden om productiecapaciteit te benutten voor zaken waarvan wel afzetmogelijkheden zijn: energie, natuur, industriële grondstoffen,etc. Achter het landbouwbeleid zitten politieke motieven. De voedselcrisis heeft bij overheden angst veroorzaakt. Al die voedselrellen dat geeft wel een enorme troep. Zij vragen de landbouw vooral om maar zo veel mogelijk voedsel te produceren. Twee keer zoveel vraag in dertig jaar,en de prijzen dan ook op een mooi niveau, welke boer(enorganisatie) vindt dat nou geen aanlokkelijk beeld. Laat ik wel duidelijk maken dat de ontnuchtering in de landbouw behoorlijk groot is dit jaar, na het rooskleurige beeld vorig jaar tijdens de voedselcrisis. Acties van zuivelboeren zijn daarvan slechts een van de zichtbare verschijnselen.
Dat inderdaad een heel belangrijk punt, Wouter. Toch hebben(hadden) telers wel een middel in handen.
In de tijd van de groenteveilingen kenden de telers doordraai. Zij droegen over iedere kilo geveild product een bedrag af dat in een fonds werd gestort. Op momenten van overproductie werd een deel van de producten uit de markt gehaald (doordraai). De telers ontvingen een minimum uitbetaalprijs uit het fonds. Dit was een heel goed zelfreinigend systeem.
Eigenlijk zou je best weer eens kunnen discussiëren over herinvoering van dit systeem. Dit kan je ook wel opzetten zonder veilingen.
Zelf denk ik dat er nog een fenomeen een rol speelt. In de fysica/natuurkunde wordt dit "de tijdconstante" genoemd. Handel in AGF producten (computers en LCD schermen overigens ook) is typisch iets wat op korte tijdschalen plaatsvind. Het product heeft een beperkt houdbaarheid, dus je wilt als handelaar geen voorraad (buffer of stock) hebben. Aan de andere kant van de keten zitten de tuinders en telers, het duurt vele maanden voordat een gemiddelde AGF product is uitgegroeid. Een tomatenplant leeft 10 maanden als ik me niet vergis. Een tomatenplant is echter geen machine die je aan of uit kan zetten/
Bij een voedselproducerend bedrijf kan je eventueel de productie (tijdelijk) minderen door tijdelijk personeel naar huis te sturen en de machines uit te zetten. De vaste afschrijvingskosten zijn relatief laag t.o.v. de volledige kostprijs, kortom je kan wat meebewegen met de vraag. Doordat deze tijdschalen (1 dag voor handel, 10 maanden voor een tomatenteler) niet op elkaar aansluiten is het zeer last om werkelijk marktevenwicht te realiseren. Het resultaat? : zie de reacties van Huib. Dit probleem is denk ik niet 'oplosbaar' (tenzij we vertrouwen hebben met schaalvergroting of diversificatie van product(kwaliteit). ).