Houd je dit schilderij ondersteboven, dan lijkt het een gewoon groentestilleven. Maar in deze stand kijkt een tuinder die in zijn knollentuin is olijk uit zijn notendoppen. De Italiaanse Guiseppe Arcimboldo (1527 - 1593) dankt zijn reputatie aan een serie schilderijen van gezichten die uit groenten en fruit, dieren of natuurelementen bestaan. Deze ontstonden aan het Habsburgse hof van Rudolf II in Wenen, waar hij hofschilder was temidden van een bonte collectie hofwetenschappers en kunstenaars. Eerst maakte Arcimboldo de vier seizoenen, en vervolgens de vier elementen, die hij op nieuwjaarsdag 1569 aan de keizer presenteerde. Na zijn terugkeer in Italië vervaardigde hij zijn meesterwerk Vertumnus, een verheerlijking van de vorst als god van de natuur. Ook dit schilderij is weer opgebouwd uit plantaardigheden. In zijn tijd gold zijn aparte stijl als illusionistisch, nu zou men zijn werk eerder surrealistisch noemen.

Florale motieven
Hoe Arcimboldo op de gedachte gekomen is om zijn werk op deze wijze vorm te geven is helaas niet bekend. In zijn geboorteplaats Milaan was hij behalve als schilder en tekenaar ook actief als ontwerper van wandkleden. Wellicht dat hij daar al met de florale motieven te maken kreeg. Samen met zijn vader vervaardigde hij wandkleden voor de kathedraal van Milaan. Later ontwierp hij ook wandkleden voor de kathedraal in Como. Net als bij Leonardo da Vinci ging zijn belangstelling uit naar andere zaken, zoals hydraulische machines, en ontwierp hij een nieuw notenschrift gebaseerd op kleur.
Het schilderij is een herfstige compositie van pastinaak, ui, knol, wortelen, kardoen, paddenstoelen, aubergines, en hazelnoten. En ach, wat heeft de tuinman schik in zijn oogst.


Dit artikel afdrukken