2 min
Aardbeien en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zijn de voedselrel van dit weekend. Trouw ontdekte dat de NVWA aardbeien beoordeelt op residulimieten per stof, maar niet op hun stapeleffect en vroeg deskundigen of dat wel veilig is. De NOS noemt aardbeien zes keer 'giftiger' dan ander fruit.
Aardbeien zijn zes keer giftiger dan ander fruit, schrijft de krant volgens de NOS. Zo onzorgvuldig formuleerde Trouw het zelf niet. Het dagblad zelf heeft het over "zes keer zoveel schadelijke stoffen als ander fruit." Het is een klein nuanceverschil, maar de toon is snel gezet.
Die toon klinkt, in Trouw, als volgt: "Uit steekproeven naar diverse soorten groenten en fruit die vorig jaar zijn genomen door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat elke aardbei is bespoten met gemiddeld zeven tot acht schadelijke stoffen. Een partij aardbeien bevatte zelfs zeventien verschillende stoffen, zo blijkt uit een analyse van de NVWA-cijfers door Trouw. De toezichthouder greep niet in omdat de regels niet werden overschreden. Dat laat volgens deskundigen precies zien dat de regels niet kloppen en de consument niet is beschermd tegen inname van te veel schadelijke stoffen."
Alle voedsel 'giftig'?
Vervolgens geven deskundigen in de krant aan dat het gebruik van veel verschillende middelen aardbeien "een stuk giftiger' maakt dan ander fruit door het sterke zogeheten cocktaileffect. Volgens de krant heeft goed afspoelen geen zin "omdat de schadelijke stoffen in het fruit zijn opgenomen."
De aard van het cocktaileffect is onzorgvuldig beschreven. Er is sprake van onzekerheid, maar niet noodzakelijk van extra 'giftigheid'. De cocktaileffecten zijn onbekend. We weten niet of ze er zijn, wat ze zijn en hoe sterk ze zijn. We weten bovendien niet of ze schadelijker zijn als wanneer we verschillende producten eten die allemaal 1 stof binnen veilige residulimiet bevatten. Wie de redeneringen van de krant en de geciteerde deskundigen volgt, moet strict genomen dan ook alle voedsel potentieel giftig verklaren.
Voor de menigmaal in Zembla over gifgebruik in de landbouw geïnterviewde toxicoloog professor Martin van den Berg (Universiteit van Utrecht) was het aanleiding om op te merken dat hij gewoon aardbeien blijft eten en overgaat tot de orde van de dag.
Trouw en de geciteerde deskundigen verwijten de NVWA de cocktaileffecten niet te onderzoeken, ook niet in geval van het gebruik van 17 bestrijdingsmiddelen. De vraag is wat de NVWA zou moeten doen. De organisatie maakt de normen niet maar handhaaft ze. De normen zijn gesteld in maximale residulimieten (MRL) per stof per gewicht eindproduct. Formeel kan de NVWA dus alleen ingrijpen als een enkelvoudige MRL is overschreden. Uiteraard is het denkbaar dat de Autoriteit ingrijpt in een geval waar de wet geen regels voor heeft vastgesteld omdat het gezonde verstand en wetenschappelijke inzichten dat redelijk en billijk laten zijn. Volgens Van den Berg is er geen reden voor ingrijpen. Wel vindt hij het een goede zaak om de potentieel wel hogere risico's van gecombineerde stoffen met dezelfde werkingsmechanismen beter in kaart te brengen. Dat is echter geen handhavingstaak, maar onderzoek ten behoeve van aangescherpte regelgeving.
Dit artikel afdrukken
Die toon klinkt, in Trouw, als volgt: "Uit steekproeven naar diverse soorten groenten en fruit die vorig jaar zijn genomen door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat elke aardbei is bespoten met gemiddeld zeven tot acht schadelijke stoffen. Een partij aardbeien bevatte zelfs zeventien verschillende stoffen, zo blijkt uit een analyse van de NVWA-cijfers door Trouw. De toezichthouder greep niet in omdat de regels niet werden overschreden. Dat laat volgens deskundigen precies zien dat de regels niet kloppen en de consument niet is beschermd tegen inname van te veel schadelijke stoffen."
Alle voedsel 'giftig'?
Vervolgens geven deskundigen in de krant aan dat het gebruik van veel verschillende middelen aardbeien "een stuk giftiger' maakt dan ander fruit door het sterke zogeheten cocktaileffect. Volgens de krant heeft goed afspoelen geen zin "omdat de schadelijke stoffen in het fruit zijn opgenomen."
De aard van het cocktaileffect is onzorgvuldig beschreven. Er is sprake van onzekerheid, maar niet noodzakelijk van extra 'giftigheid'. De cocktaileffecten zijn onbekend. We weten niet of ze er zijn, wat ze zijn en hoe sterk ze zijn. We weten bovendien niet of ze schadelijker zijn als wanneer we verschillende producten eten die allemaal 1 stof binnen veilige residulimiet bevatten. Wie de redeneringen van de krant en de geciteerde deskundigen volgt, moet strict genomen dan ook alle voedsel potentieel giftig verklaren.
Voor de menigmaal in Zembla over gifgebruik in de landbouw geïnterviewde toxicoloog professor Martin van den Berg (Universiteit van Utrecht) was het aanleiding om op te merken dat hij gewoon aardbeien blijft eten en overgaat tot de orde van de dag.
Trouw en de geciteerde deskundigen verwijten de NVWA de cocktaileffecten niet te onderzoeken, ook niet in geval van het gebruik van 17 bestrijdingsmiddelen. De vraag is wat de NVWA zou moeten doen. De organisatie maakt de normen niet maar handhaaft ze. De normen zijn gesteld in maximale residulimieten (MRL) per stof per gewicht eindproduct. Formeel kan de NVWA dus alleen ingrijpen als een enkelvoudige MRL is overschreden. Uiteraard is het denkbaar dat de Autoriteit ingrijpt in een geval waar de wet geen regels voor heeft vastgesteld omdat het gezonde verstand en wetenschappelijke inzichten dat redelijk en billijk laten zijn. Volgens Van den Berg is er geen reden voor ingrijpen. Wel vindt hij het een goede zaak om de potentieel wel hogere risico's van gecombineerde stoffen met dezelfde werkingsmechanismen beter in kaart te brengen. Dat is echter geen handhavingstaak, maar onderzoek ten behoeve van aangescherpte regelgeving.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
er was ten tijde van de fipronil-affaire ook zo'n professor, die beweerde (maar misschien heb ik het niet helemaal goed), dat je rustig fipronil kon drinken, en dat alcohol gevaarlijker was. Destijds, alweer lang geleden, moest men DDT aan de man brengen. Om de onschadelijkheid voor de mens te demonstreren, werd door deskundigen brood belegd met DDT genuttigd.
En die professor had gelijk. Tenzij je alle mogelijke risico's wilt voorkomen. Maar dan wil je zelfs niet geboren worden en moet je in het parlement eisen dat een baby voor zijn conceptie van zijn ouders een schriftelijke verklaring kan verlangen dat ze voor een veilige omgeving zullen zorgen.
Als dat zou kunnen, heb jij natuurlijk geheel gelijk en moet ik mijn mond in nederigheid voor altijd houden.
Wat gif betreft is er een overeenkomst tussen aardbeien en citrus: beide hebben een poreuze schil die veel pesticides en nabehandelinsstoffen doorlaat. De appel, die meestal ook aan een aantal pesticiden wordt blootgesteld, heeft een schil die hiervan veel meer tegenhoudt.
Deze illustratie geeft dit duidelijk weer. De bio versie komt er beter vanaf, zoals met het meeste fruit het geval is.
Voor de MRL van phényl-2 phénol (Bifenyl-2-ol ? ) geldt er, na een rechtsuitspraak, een uitzondering voor citrusvruchten uit Spanje. Deze mag 50x hoger zijn dan die van de overige vruchten omdat de schil veel dikker is en deze niet geconsumeerd wordt (de statisticus waadde door een rivier van gemiddeld 15 cm...). Dat de schil erg poreus is werd even niet meegerekend. In de documentaire die hier aandacht aan besteedde, wordt vervolgens getoond waar de gehele citroen of schil zoal in wordt verwerkt door bakkers, horeca, thuis, delicatessen.....het waren geen bio citroenen.
Bronnen:
- "Le Citron a-t-il un pepin (2017)" (heeft de citroen een probleem?), Youtube, Franstalig.
- Arrêt de la Cour, alinea 49 niet in het nederlands beschikbaar.
#3, wederom bedankt, Joep. Zo komen we verder. Nadat de slogan 'an apple a day keeps the doctor away' ook al niet meer bleek op te gaan, is citrus (ik had altijd al het vermoeden) ook behoorlijk doorbehandeld.
Het verschil tussen aardbeien uit je tuin en die uit de winkel is voor velen zo onwaarschijnlijk groot.
In de tuin voldoet een vogelnet en een slakkenval met bier. Als seizoensproduct zijn aardbeien geschikt voor buitenteelt. Je hebt iets om naar uit te kijken als het voorjaar wordt. Het heten dan ook zomerkoninkjes. Buiten het seizoen is het voor 100% een aardolieproduct (verwarming, kunstlicht, kunstmest, pesticiden, verpakking). In mijn beleving zou dat niet moeten mogen.