"Boeren staan midden in onze maatschappij en vervullen een sleutelrol. Niet alleen als producent van veilig en vers voedsel, maar ook als leverancier van groene energie, natuurbeheerder, hoeder van leefbaarheid, biodiversiteit en recreatie en beleving. Boeren staan aan de basis van een gezonde en duurzame leefomgeving, nu en in de toekomst. Daarom zijn wij trots op de boeren. En die trots delen we graag met iedereen! #trotsopdeboer".

De advertentie is bedoeld als tegenwicht bij het mogelijk opstandig verlopende boerenprotest op 1 oktober in Den Haag. Naar verwachting zullen 2.000 trekkers en 10.000 betogers op weg gaan naar de regeringszetel, maar de gemeente weigert de landbouwmachines binnen te laten.

Nieuw politiek kader
Zowel de trots- als de 1 oktober-campagne zijn een antwoord op inmiddels politieke realiteit geworden plannen om de Nederlandse veestapel door gericht overheidsingrijpen te verkleinen. Tot voor kort was dat politiek onbespreekbaar en moesten de markt en regelgeving bepalen hoe de Nederlandse landbouw zich verder zou ontwikkelen. De diep in de Nederlandse samenleving ingrijpende stikstofcrisis creëerde een nieuwe context, die culmineerde in het advies van de commissie Remkes om in te grijpen in de maximumsnelheid op autowegen en het uitkopen, eventueel gedwongen, van dierhouderijbedrijven rond de 166 natuurgebieden die Nederland telt.

Breuklijnen
De verwachte beleidsomslag lijkt de eerste breuklijnen in de Nederlandse agrosector te laten zien. Zo steunt bijvoorbeeld veevoederbedrijf De Heus zowel het 1 oktober-protest als de krantencampagne. De Heus' concurrent ForFarmers steunt alleen het 1 oktober-protest. FrieslandCampina brengt een eigen trots-op-de-boer pagina. De boerenkoepels onder het LTO-huis steunen alleen de krantencampagne. Rabobank houdt zich afzijdig van de trots-campagne, hoewel de bank nog een trots-productie uit januari jl. klaar had liggen. ABN Amro, die veel kleiner is als boerenfinancier, steunt het 1 oktober-protest juist wel.

Zorgvuldig kiezen
Vandaag betuigt ook Rosanne Hertzberger in haar NRC-column steun aan de boeren. Volgens haar zijn ze al lang genoeg boksbal geweest van een overheid die de lasten te makkelijk neerlegt bij degenen die zich het minst kunnen verzetten. Of die analyse helemaal klopt, valt te betwijfelen. De overheid koos nooit duidelijk en opereerde vanuit een neoliberaal geworden overheidsopvatting. Daar maakte op 25 september de liberaal Johan Remkes (oud-minister voor de VVD) een einde aan omdat de overheid bij omvattende infrastructurele vraagstukken zoals het stikstofbeleid eenvoudigweg niet afzijdig kan blijven. 'Niet alles kan', heette zijn rapport niet voor niets. Daarmee adviseerde hij de overheid zelf keuzen te maken. Nu de overheid dat lijkt te gaan doen, moet de vraag worden gesteld of ze dat voldoende zorgvuldig doet.

Dit artikel afdrukken