1 min
Door de almaar doorstijgende kosten voor energie dreigt 40% van de glastuinders in Nederland definitief of tijdelijk te stoppen. Er is een gebrek aan geld en de kosten zijn te hoog. Dat concludeert brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland.
In gesprek met het Financieele Dagblad zegt voorzitter Adri Bom-Lenstra van Glastuinbouw Nederland te vrezen dat de gasprijzen "deze hele topsector" onderuit dreigen te halen. Daarmee verwijst ze naar de kennis- en samenwerkingsinfrastructuur waarmee de Nederlandse tuinbouw zijn voorsprong in de wereld steevast heeft kunnen ontwikkelen. Bom: "Als er niet snel wordt ingegrepen, gaat dit consequenties hebben in de hele keten, van kennisinstituten als Wageningen tot en met zaadbedrijven, de verpakkingssector en de logistiek."
Ze trekt haar conclusies uit een recent onderzoek dat ze deed met Rabobank, ABN Amro en Eneco-dochter AgroEnergy.
De gasprijs heeft zich sinds 2021 stormachtig ontwikkeld. Tuinders betaalden doorgaans een prijs die fluctueerde tussen de 7 tot 20 eurocent per kubieke meter. Energie maakte tussen de 20 en 30% uit van de kostprijs van tomaten en komkommers. Inmiddels zijn de verhoudingen in de kostprijs zoek. De gasprijs, zegt Bom, is "geëxplodeerd tot 180 cent rond de kerst. Een vertienvoudiging. Wat zeg ik? Het twintig-, dertigvoudige."
Tuinders kunnen hun volledige extra kosten niet doorberekenen aan supermarkten omdat de prijzen voor een koopstaking zouden zorgen. Bom wijt het probleem aan leveringscontracten en de inkoopmacht van supermarkten.
Banken moeten hun financiering nu eigenlijk stopzetten omdat de tuinbouw volgens hun risicobeleid de facto op de rode lijst staat. Ze willen echter voorkomen dat de sector drastisch moet krimpen. Bom verwijt de politiek en ministeries lauw en niet adequaat te reageren. Met name aan groene zijde zou de gedachte leven dat de tuinbouw maar sneller 'van het gas' had moeten gaan en nu op de blaren moet zitten.
Volgens Bom gaat de tuinbouw juist efficiënt met gas om omdat die in zijn warmtekrachtkoppelingen ook meteen stroom voor het Nederlandse elektriciteitsnet produceert. Bom: "De glastuinbouw kan nu niet eens van het gas af, want met 9% van het gasverbruik leveren wij 11% van de Nederlandse stroom. Zonder tuindersstroom gaat het licht uit bij miljoenen Nederlanders."
Qua duurzaamheid is dat geen correct argument, want het betekent slechts dat de tuinbouw onderdeel is van de gascentrales die Nederland van elektriciteit voorzien. Het laat wel zien hoe verweven de teelt van Nederlandse kasgroenten voor grote delen van Europa is geraakt met de productie van energie.
Bom wil dat de overheid garant gaat staan voor de tuinders, nu de banken dat niet meer kunnen.
Dit artikel afdrukken
Ze trekt haar conclusies uit een recent onderzoek dat ze deed met Rabobank, ABN Amro en Eneco-dochter AgroEnergy.
De gasprijs heeft zich sinds 2021 stormachtig ontwikkeld. Tuinders betaalden doorgaans een prijs die fluctueerde tussen de 7 tot 20 eurocent per kubieke meter. Energie maakte tussen de 20 en 30% uit van de kostprijs van tomaten en komkommers. Inmiddels zijn de verhoudingen in de kostprijs zoek. De gasprijs, zegt Bom, is "geëxplodeerd tot 180 cent rond de kerst. Een vertienvoudiging. Wat zeg ik? Het twintig-, dertigvoudige."
Tuinders kunnen hun volledige extra kosten niet doorberekenen aan supermarkten omdat de prijzen voor een koopstaking zouden zorgen. Bom wijt het probleem aan leveringscontracten en de inkoopmacht van supermarkten.
Banken moeten hun financiering nu eigenlijk stopzetten omdat de tuinbouw volgens hun risicobeleid de facto op de rode lijst staat. Ze willen echter voorkomen dat de sector drastisch moet krimpen. Bom verwijt de politiek en ministeries lauw en niet adequaat te reageren. Met name aan groene zijde zou de gedachte leven dat de tuinbouw maar sneller 'van het gas' had moeten gaan en nu op de blaren moet zitten.
Volgens Bom gaat de tuinbouw juist efficiënt met gas om omdat die in zijn warmtekrachtkoppelingen ook meteen stroom voor het Nederlandse elektriciteitsnet produceert. Bom: "De glastuinbouw kan nu niet eens van het gas af, want met 9% van het gasverbruik leveren wij 11% van de Nederlandse stroom. Zonder tuindersstroom gaat het licht uit bij miljoenen Nederlanders."
Qua duurzaamheid is dat geen correct argument, want het betekent slechts dat de tuinbouw onderdeel is van de gascentrales die Nederland van elektriciteit voorzien. Het laat wel zien hoe verweven de teelt van Nederlandse kasgroenten voor grote delen van Europa is geraakt met de productie van energie.
Bom wil dat de overheid garant gaat staan voor de tuinders, nu de banken dat niet meer kunnen.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.jpg)
Pieternel dat klopt, maar ‘wij’ roepen niet dat onze manier van werken klimaatneutraal is.
Wat hebben we zelf met z’n allen in 25 jaar gedaan? We rijden een beetje elektrisch maar pakken net zo hard een benzineauto. We hadden ons voorgenomen wat minder te vliegen na corona, maar staan weer in de rij op Schiphol. Nog maar een klein percentage van onze huizen is energieneutraal. En als klap op de vuurpijl: we rennen achter Max Verstappen en het hele circus aan.
Het klopt dat er rond de glastuinbouw een heel circus bestaat aan projecten, subsidies en prijsuitreikingen. Meerdere Handelsmissies 'horticulture' per jaar zonder 1 tuinder. Ik vind zelf van alle onzin de Greenporten de meest hilarische met de voormalige roerganger Loek Hermans.
Ik denk dat het diepere punt is dat alle productie gebaat is bij goedkope energie. Ik zie dat niet per se als ondernemersrisico. De glastuinbouw in Nederland stelt relatief niets voor. Maar wat te doen met de maakindustrie in Duitsland en alle outsourcing in Slowakije en andere Oostbloklanden?
Henric van der Krogt van mij hoeft het niet “van het gas af”, maar ik weet wel al dat de vakliteratuur al tientallen jaren roept dat het zo duurzaam is, dat kassen zelfs energieproducenten zijn, etc etc. En in tijden van hogere gasprijzen dan is er weer stress, moet er compensatie komen of gaan we weer het tigste WUR project doen om te kijken ‘of we de kas van de toekomst’ kunnen ontwikkelen. Liefste met veel geld van de overheid. Je kent me als een realist, roepen dat het zonder MOET of dat vliegen zonder kerosine (bullshit), en landbouw zonder kunstmest (beetje minder mag wel), dat doe ik zelden.
Maar hier wordt weer eens aan de bel getrokken over dat een sector omvalt, dat het zo moeilijk is. Nu welkom in de wereld van ondernemers blijf ik dan zeggen. Volgens mij is er goed geld verdient in de laatste jaren (flink hogere inkomens). Nu dan even niet. Bad luck.
Anders gezegd, ik heb weinig empathie met krokodillentranen.
Ik moet een beetje lachen om Wouter zijn #21. De transitie had gewoon in gang gezet moeten worden met als doel geen gas meer. Natuurlijk, net zoals de luchtvaart geen kerosine, transport geen diesel en landbouw geen kunstmest meer moet gebruiken. Gewoon ff doen joh.
Ik heb nieuws voor je, dat is economische zelfmoord. En kom niet met voorlopers die op groene stroom draaien, we weten allemaal dat er bij lange na niet genoeg elektra voorhanden is, om over groene stroom helemaal maar niet te spreken.
Glastuinbouw op de huidige schaal draait, zoals bijna onze hele maatschappij, op goedkope energie. Geen goedkope energie meer betekent krimp.