“De toenemende honger heeft te maken met een toenemende ongelijkheid in de wereld, het groot aantal conflicten, klimaatveranderingen en de gebrekkige distributie van het voedsel” , aldus de heer Fan. “Ondanks de gestegen productie waardoor prijzen laag zijn en boeren te weinig betaald worden”.

Wijzigingen van het voedselsysteem zijn volgens Shenggen Fan dringend noodzakelijk. “Er is een groot verlies aan biodiversiteit. De huidige landbouw gebruikt meer dan 80% van de watervoorraad en er komen veel broeikasgassen in de lucht. Agro-ecology kan één van de oplossingsrichtingen zijn”. Ontwikkelingslanden hebben volgens Shenggen meer behoefte aan investeringen om producten te verwerken dan aan import van landbouwproducten. Momenteel maken ontwikkelingslanden veel schulden om verwerkte producten te importeren. Volgens de Wereldbank komt 60% van de schulden van ontwikkelingslanden door de import van verwerkte voedingsproducten. Veel regeringen van ontwikkelingslanden durven nauwelijks importheffingen voor voedsel te introduceren om hun eigen landbouw te beschermen. Die zouden het voedsel duurder maken en tot politieke onrust leiden. Europa beschermt haar eigen voedselindustrie door hoge invoerheffingen voor verwerkte producten.
“FrieslandCampina probeert met haar investeringen in ontwikkelingslanden lange termijn business modellen te ontwikkelen waarbij we een balans zoeken tussen lokale productie en import van melkpoeder”, liet Atze Schaap, directeur van FrieslandCampina weten op deze bijeenkomst. Volgens hem kunnen internationale bedrijven de ontwikkeling van de lokale boeren versnellen, maar moeten boeren zich dan wel sterker in waardeketens organiseren.

Vrijwillige migratie kan de voedselzekerheid verbeteren
Vrijhandel
Shenggen Fan maakt zich zorgen om het toenemende protectionisme in de wereld. Volgens hem heeft handel een positieve invloed gehad op voedselzekerheid omdat land en natuurlijke hulpbronnen ongelijk verdeeld zijn over de wereld. En handel heeft veel mensen toegang verschaft tot een grote verscheidenheid aan voedsel. Handelsbelemmeringen leiden daarentegen tot hoge prijzen in landen die relatief weinig grond hebben en tot lage prijzen in landen die relatief veel grond hebben. Ook al onderkent hij dat vrijhandel tot ongelijkheid leidt en milieunadelen met zich meebrengt. Het beleid moet er op gericht zijn om die nadelen te ondervangen. Bij de discussie komt ook de vraag naar voren hoe bij internationale handel rekening gehouden kan worden met ‘externalities’, externe kosten van het voedselsysteem voor biodiversiteit, natuur en gezondheidskosten. Hij vindt het belangrijk om na te denken over een wetenschappelijke basis daarvoor.

Verrassende conclusie
“Vrijwillige migratie kan de voedselzekerheid verbeteren”, is de opvallende conclusie van Shenggen Fan. Migranten zorgen vaak voor een belangrijke geldstroom naar de thuislanden waardoor families meer te eten hebben. Maar daarvoor is het belangrijk dat migranten en vluchtelingen geïntegreerd worden in lokale economieën.

Deze week in Nederland gepubliceerd onderzoek laat zien dat slechts 10% van de statushouders na een paar jaar een baan heeft, blijkt dat Nederland hier nog een achterstand heeft ten opzichte van buurlanden zoals Duitsland.

Hij pleit voor een mondiaal platform waar coördinatie en besluitvorming kan plaatsvinden
Governance
De mondiale ‘Governance’ van het voedselsysteem laat volgens Shenggen Fan te wensen over. Het wordt steeds complexer. Ondervoeding, obesitas, milieuvraagstukken, schaarste aan natuurlijke hulpbronnen en handel zijn sterk met elkaar verweven. Hij pleit voor een mondiaal platform waar coördinatie en besluitvorming kan plaatsvinden.

In feite geeft hij daarmee een onvoldoende aan bestaande organisaties van de VN, zoals de FAO en de UNEP die zich hiermee bezighouden en mondiaal opereren. Blijkbaar ontbreekt het geloof dat die instituties tijdig genoeg kunnen veranderen.

Dat gebrek aan vertrouwen spreekt ook uit de voorstellen van Louise Fresco enkele weken geleden; zij pleitte in de Volkskrant voor een wetenschappelijk panel voor voedsel en landbouw. Het zou net als de IPPC voor klimaatvraagstukken een wetenschappelijk proces op gang moeten brengen voor de mondiale voedselvraagstukken.

Omdat bestaande instituties niet goed werken is het niet altijd handig om dan weer een nieuwe institutie in het leven te roepen.
Dit artikel afdrukken