Het brexit-voorstel van May leed niet één maar twee twee verpletterende nederlagen in het Lagerhuis. Speaker John Bercow verbood het voor de derde keer stemmen over hetzelfde voorstel. Daarop nam het Parlement nam de regering de regie over het debat uit handen; de 'indicative votes' om te zien voor welke invulling er wel een meerderheid te vinden zou zijn eindigden in acht keer 'No'.
Ondertussen gingen een miljoen Britten de straat op tegen de brexit, tekenden 5,7 miljoen Britten een petitie tegen de brexit, en speelde May de troefkaart van haar aftreden.
Vanavond staat vraag op de rol of de Britten de brexit uit kunnen stellen tot 22 mei, de datum van de Europese verkiezingen. Stemt het Lagerhuis in met May's akkoord, dan is dat voor de EU voldoende garantie om dat uitstel toe te kennen. Wordt de deal opnieuw afgewezen, dan is er per 12 april sprake van een harde brexit. Per die datum zou Groot-Brittannië moeten laten weten of het mee doet aan de Europese verkiezingen en dat wil het land in geen geval.
Of het Theresa May gaat lukken voldoende tegenstemmers over de streep te trekken blijft uitermate ongewis, ondanks dat May een aantal van de hardliner-brexiteers inmiddels aan haar kant heeft. Oppositiepartij Labour en gedoogpartner DUP hebben laten weten tegen het akkoord te stemmen, aldus de BBC.
Update, 17:30 uur: de derde stemming over May's brexit is door het parlement verworpen met 344 tegen en 286 voor.
May trok onmiddellijk de conclusies: over 14 dagen (op 12 april aanstaande) moet het VK verlaten zonder deal, accepteren dat het land toch weer meedoet aan de Europese Verkiezingen of haar deal accepeteren. Oppositieleider Corbyn (Labour) vroeg onmiddellijk om haar aftreden toen ze impliceerde dat haar deal maandag voor de vierde keer in stemming wordt gebracht.
Bloomberg sprak met de Ierse criticus Finton O'Toole (Princeton University) over de achtergronden van het brexit-drama. Volgens hem liggen verschillende nationalismen binnen het VK aan de stem voor brexit ten grondslag. Het minder expliciet bekende maar in kracht toenemende Engelse nationalisme gaf de doorslag in de stem. Die stem moet gezien worden als een proteststem tegen de Britse politiek. De deal lukt niet door al die complexe gevoelens op de eilandengroep ten Westen van de Europese noordkust en de geringe politieke manoevreerruimte waarin die resulteert. Hoe de deal - of no-deal - ook uitpakt, juist de situatie die ontstaan is door de onopgeloste onvrede zal in de toekomst zijn tol nog eisen, denkt O'Toole.
De Griekse linkse nationalist Yannis Varoufakis heeft een advies voor May omdat hij de geformaliseerde macht van de EU te groot vindt in relatie tot de zorgen van mensen en wat ze willen: stap uit op basis van May's deal en organiseer in alle rust een nieuw referendum over wat voor samenleving de Britten en de verschillende groepen daarbinnen willen. The Financial Times sprak met hem:
In The New Yorker merkt Amy Sorkin Davidson op dat het Lagerhuis nog niet door lijkt te hebben dat hun land op 12 april, over minder dan twee weken dus, besloten moet hebben of het wel of niet meedoet aan de komende EU-verkiezingen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
De Britten moeten voor 12 april weten wat ze dan wel willen, nu het Lagerhuis de Brexitdeal voor een derde keer heeft weggestemd. Dat zegt premier Rutte in een reactie op de stemming vrijdag. "Ik betreur deze uitkomst. Je kunt niet in dit cirkeltje blijven ronddraaien"
De premier denkt dat er nog "allemaal varianten" zijn voor het Verenigd Koninkrijk om de huidige impasse te doorbreken. Wel echode Rutte de conclusie van May dat de Britten open moeten staan voor een oplossing voor Noord-Ierland en de interne markt. Als Londen meer tijd vraagt van Brussel na 12 april "dan moet je ook wel weten waarvoor".
Volgens Rutte is de kans op een No deal-scenario zeer aanwezig. "Het kan zijn dat het op 12 april een harde brexit wordt", aldus de premier.
Dat valt te lezen op het Brexitblog van de NRC.
Volgens politiek commentator Simon Jenkins in The Guardian zien de taferelen in het Britse parlement er weliswaar chaotisch uit, maar tekenen zich wel degelijk 2 oplossingsrichtingen af.
Voorwaarde: verwerpen van May's deal. Dat deed het Lagerhuis zojuist, met 344 stemmen tegen en 286 voor.
Nu is het Parlement weer aan zet. Maandag zal het opnieuw 'indicatief' stemmen over hoe nu verder. De kans dat Groot-Brittannië dan in een douane-unie met de EU verbonden blijft is vrij groot, zegt Jenkins, verschillende vormen van zo'n voorstel kwamen al als motie ter tafel al haalde er nog niet één een meerderheid.
Behalve de douane-unie was de motie die bij de indicative votes de meeste weerklank vond die voor een tweede referendum. Geen nieuw referendum, maar een waarbij de Britten kunnen kiezen tussen bij de EU blijven of instemmen met het parlementsplan (douane-unie). "Na het bloedvergieten en gedonder van de afgelopen twee jaar zou een dergelijk bevestigend referendum zuiverend, redelijk en kalmerend zijn," aldus Jenkins.