1 min
Het wordt ‘biopiraterij’ genoemd, het aan de haal gaan met en patenteren van al lange tijd geproduceerde agrarische producten. Zo hebben Nederlanders patent op een 5.000 jaar oud Ethiopisch graan.
Twee Drentse ondernemers, Jans Roosjen en Hans Turkensteen, kochten in 2003 een lading zaad van de Ethiopische graansoort teff en vroegen patent aan voor een ‘meelmengsel omvattende teffmeel’ en voor de ‘verwerking van nagerijpt teffmeel’. De Volkskrant zocht het verhaal uit.
Teff is een graansoort met een zeer fijne korrel, rijk aan mineralen en eiwitten, maar glutenvrij. In Ethiopië wordt er al 5.000 jaar injera van gemaakt, een traditionele pannenkoek. De Drentse ondernemers zagen in teff de nieuwe quinoa en lieten het door boeren in de buurt telen. Nu wil de Ethiopische regering een eind maken aan die patenten, en maakte daartoe een zaak aanhangig bij het ICC Hof van Arbitrage in Parijs, dat oordeelt over zakelijke geschillen.
Volgens Bert Visser van de non-profit organisatie Oxfam Novib levert het problemen op voor de Ethiopische export: "In Ethiopië blijven ze teff gebruiken om hun nationale gerecht te maken, maar het gaat vooral om de mogelijkheden voor de export. Producten die Ethiopië namelijk wil exporteren, zijn in strijd met het patent."
Roosjen zou de afspraken met de Ethiopische regering hebben geschonden, maar zegt tegen de Volkskrant dat het allemaal een misverstand is. Hij heeft Ethiopië nooit het teff willen afnemen. Het ging hem alleen om nieuwe toepassingen van teff, zoals het bakken van brood.
Als Ethiopië in het ongelijk wordt gesteld, duurt het tot 2024 voordat de patenten verlopen.
Dit artikel afdrukken
Teff is een graansoort met een zeer fijne korrel, rijk aan mineralen en eiwitten, maar glutenvrij. In Ethiopië wordt er al 5.000 jaar injera van gemaakt, een traditionele pannenkoek. De Drentse ondernemers zagen in teff de nieuwe quinoa en lieten het door boeren in de buurt telen. Nu wil de Ethiopische regering een eind maken aan die patenten, en maakte daartoe een zaak aanhangig bij het ICC Hof van Arbitrage in Parijs, dat oordeelt over zakelijke geschillen.
Volgens Bert Visser van de non-profit organisatie Oxfam Novib levert het problemen op voor de Ethiopische export: "In Ethiopië blijven ze teff gebruiken om hun nationale gerecht te maken, maar het gaat vooral om de mogelijkheden voor de export. Producten die Ethiopië namelijk wil exporteren, zijn in strijd met het patent."
Roosjen zou de afspraken met de Ethiopische regering hebben geschonden, maar zegt tegen de Volkskrant dat het allemaal een misverstand is. Hij heeft Ethiopië nooit het teff willen afnemen. Het ging hem alleen om nieuwe toepassingen van teff, zoals het bakken van brood.
Als Ethiopië in het ongelijk wordt gesteld, duurt het tot 2024 voordat de patenten verlopen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.jpg)
Net een heel interessant draadje uit 2014 teruggelezen ("Nestle will een plantje patenteren", zie boven), waarin een uitstekende discussie tussen Tedje van Asseldonk , Bas Uterwijk, Hans Pollemans en nog een paar mensen, waar al uitgebreid is ingegaan op details rond patentering, en waar ook al de vraag werd gesteld of dit systeem niet op de schop zou moeten.
Dit is niet de eerste keer dat ik tegen zoiets aan loop. Er is fundamenteel iets niet in orde met het patentering-systeem. Ik vermoed dat het iets te maken heeft met het feit dat het concept van patenten al erg oud is, en niet meer past in het hedendaagse moordende tempo waarin "nieuwe" ontdekkingen worden gedaan en gepatenteerd. Het is niet meer mogelijk, of tenminste erg moeilijk, om uit te vinden of iets werkelijk nieuw is of dat het al bestaat. Het lijkt erop dat dat hier is gebeurd: niemand heeft de moeite genomen om te zien of deze uitvindingen ook buiten Drente nieuw zijn, of dat zoals Theo al aangeeft, er eeuwenoude Ethiopische recepten voor bestaan.
Niemand haalt het toch in z'n hoofd om een recept voor boerenbruin tarwebrood te willen patenteren?
Het moet niet zo moeilijk zijn voor Ethiopië om dit patent onontvangbaar verklaard te krijgen. Alleen jammer dat dat geld gaat kosten, en misschien ook moeilijk om iemand te vinden die locus standi heeft in zo'n zaak.
‘Het ging hem alleen om nieuwe toepassingen van teff, zoals het bakken van brood.’
De Drentse levensvorm toe eigenaren doen helemaal niets nieuws. Het Injerabrood kent honderden traditionele recepten. Het jammere in dit soort vermeende eigendomsrecht gevallen is altijd weer dat de armen dubbel en dwars en keer op keer de pineut zijn.
Ondermijnen van al eeuwen bestaande voedselzekerheden is overigens niets nieuws. De multinationals weten er het fijne van: allemaal al 25 jaar prettig geregeld in het Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIP) akkoord, onder auspicien van de WTO.
Het gaat hier niet om patent op een plant of bepaalde genen, maar om een verwerkingsmethode.
Het patenteren van planten lijkt mij ook geen goed idee. Patenteren van bepaalde genen kan ik me meer bij voorstellen, onder strikte voorwaarden.
Het patenteren van planten of genetisch materiaal is natuurlijk om te beginnen je reinste idiotie. Ik vraag me af welke toestemmende instantie ook heeft kunnen denken dat dat een goed idee was.