Pierre Berntsen is verantwoordelijk voor de strategie en het beleid van ABN AMRO in de agrarische sector. Hij liet een onderzoek doen naar de meest verstandige manieren om met de stikstofcrisis om te gaan. Zijn conclusie: wees pragmatisch. Daar zijn natuur, belastingbetaler en boer het best bij gebaat.
Om veehouders en bestuurders te ondersteunen bij hun soms lastige keuzes heeft ABN AMRO aan CLM Onderzoek & Advies gevraagd om de kosten en de effectiviteit van veertien maatregelen te onderzoeken die de uitstoot van stikstof kunnen reduceren. Ze variëren van de verlaging van eiwit in het voer (een managementmaatregel) tot vergisting van mest (een technische innovatie) of het opkopen van het gehele bedrijf (een structuurmaatregel).
Uiteindelijk zal de optelsom van zulke maatregelen voldoende moeten zijn om op een bedrijf of in een gebied de gewenste reductie van stikstofemissies te realiseren. Het onderzoek richt zich op de melkveehouderij omdat deze sector een relatief de relatief de grootste bijdrage moet leveren. Deze manier van kijken is echter ook toepasbaar voor andere en zelfs niet-agrarische sectoren (denk aan Tata en Rockwool).
Uit het onderzoek blijkt dat bij een gebiedsgerichte aanpak een combinatie van managementmaatregelen, technische innovaties en structuurmaatregelen tot het kabinet gewenste reductie van stikstofemissie kan leiden.
Uit het onderzoek blijkt tevens dat opkoop en verplaatsing relatief duur zijn. Zo bedragen de kosten van emissiereductie door uitkoop van melkveebedrijven €49 tot 56 per kg stikstofreductie per jaar. Daarbij gaan we er van uit dat deze overheidskosten in 25 jaar worden afgeschreven c.q. afgelost. Als tevens de grond wordt afgewaardeerd stijgt dit bedrag zelf tot 84 euro per kg stikstof. De economische en sociale impact van vermindering van het aantal melkveebedrijven is hier niet in meegenomen, maar is onmiskenbaar aanwezig.
Technische maatregelen zijn veel goedkoper. De jaarkosten van struvietvorming bedragen €12 per kg stikstofreductie en die van dagontmesting in combinatie met vergisting €13 per kg. Bijkomend effect is dat zo tegelijk de emissie van het broeikasgas methaan vermindert en groene energie wordt geproduceerd. Ook een innovatie als de Lely Sphere is kosteneffectief met jaarkosten van circa €18 per kg stikstof. Emissiearme vloeren staan momenteel ter discussie, maar kunnen met €23 tot €27 per kg stikstof per jaar relatief aantrekkelijk zijn.
In de praktijk leidt een slimme combinatie van maatregelen tot de gewenste stikstofreductie waarbij de maatschappelijke kosten beperkt blijven. Op bedrijfsniveau kan dat een reductie opleveren van 25 tot 33%. De jaarkosten daarvan bedragen €16 tot 22 per kg stikstof. Het zou logisch zijn dat de overheid bedrijven tegemoet komt om de meerkosten van €1,60 per 100 kg melk te dempen omdat de marge op melkveebedrijven te krap is om die zelf te dragen.
Ook op gebiedsniveau leiden combinaties van maatregelen tot de gewenste doelen, zo blijkt uit de voorbeeldberekeningen van CLM. Het gaat echter alleen werken als alle stakeholders zich pragmatisch opstellen in het belang van zowel de agrarische sector als de natuur.
Johan Remkes onderstreept in zijn tweede stikstofadvies het belang van innovatie in gebiedsprocessen en adviseert om een Nationaal Innovatieprogramma in te richten om innovaties te ontwikkelen en op te schalen.Dat onderstreep ik. Het is belangrijk voor zowel het kabinet als agrarische ondernemers om het effect van emissies reducerende maatregelen aan te tonen zodat die aantoonbaar geborgd zijn. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een (afrekenbare) stoffenbalans, met metingen of periodieke keuringen. En natuurlijk realiseer ik me dat niet alle maatregelen in het CLM-onderzoek dezelfde zekerheid van de gerealiseerde stikstofreductie. Van belang is dat we serieus zijn met de vermindering van emissies en tevens recht doen aan de positie van veehouders door de menselijke maat te hanteren.
Dit artikel afdrukken
Uiteindelijk zal de optelsom van zulke maatregelen voldoende moeten zijn om op een bedrijf of in een gebied de gewenste reductie van stikstofemissies te realiseren. Het onderzoek richt zich op de melkveehouderij omdat deze sector een relatief de relatief de grootste bijdrage moet leveren. Deze manier van kijken is echter ook toepasbaar voor andere en zelfs niet-agrarische sectoren (denk aan Tata en Rockwool).
Uit het onderzoek blijkt dat bij een gebiedsgerichte aanpak een combinatie van managementmaatregelen, technische innovaties en structuurmaatregelen tot het kabinet gewenste reductie van stikstofemissie kan leiden.
Uit het onderzoek blijkt tevens dat opkoop en verplaatsing relatief duur zijn. Zo bedragen de kosten van emissiereductie door uitkoop van melkveebedrijven €49 tot 56 per kg stikstofreductie per jaar. Daarbij gaan we er van uit dat deze overheidskosten in 25 jaar worden afgeschreven c.q. afgelost. Als tevens de grond wordt afgewaardeerd stijgt dit bedrag zelf tot 84 euro per kg stikstof. De economische en sociale impact van vermindering van het aantal melkveebedrijven is hier niet in meegenomen, maar is onmiskenbaar aanwezig.
Technische maatregelen zijn veel goedkoper. De jaarkosten van struvietvorming bedragen €12 per kg stikstofreductie en die van dagontmesting in combinatie met vergisting €13 per kg. Bijkomend effect is dat zo tegelijk de emissie van het broeikasgas methaan vermindert en groene energie wordt geproduceerd. Ook een innovatie als de Lely Sphere is kosteneffectief met jaarkosten van circa €18 per kg stikstof. Emissiearme vloeren staan momenteel ter discussie, maar kunnen met €23 tot €27 per kg stikstof per jaar relatief aantrekkelijk zijn.
Ook op gebiedsniveau leiden combinaties van maatregelen tot de gewenste doelen, zo blijkt uit de voorbeeldberekeningen van CLMHet goedkoopst is de realisatie van emissiereductie via managementmaatregelen zoals meer weiden, verlagen van eiwit in het rantsoen en aanhouden van minder jongvee. Deze reductie leidt op veel bedrijven tot beperkte extra kosten. Laaghangend fruit dus.
In de praktijk leidt een slimme combinatie van maatregelen tot de gewenste stikstofreductie waarbij de maatschappelijke kosten beperkt blijven. Op bedrijfsniveau kan dat een reductie opleveren van 25 tot 33%. De jaarkosten daarvan bedragen €16 tot 22 per kg stikstof. Het zou logisch zijn dat de overheid bedrijven tegemoet komt om de meerkosten van €1,60 per 100 kg melk te dempen omdat de marge op melkveebedrijven te krap is om die zelf te dragen.
Ook op gebiedsniveau leiden combinaties van maatregelen tot de gewenste doelen, zo blijkt uit de voorbeeldberekeningen van CLM. Het gaat echter alleen werken als alle stakeholders zich pragmatisch opstellen in het belang van zowel de agrarische sector als de natuur.
Johan Remkes onderstreept in zijn tweede stikstofadvies het belang van innovatie in gebiedsprocessen en adviseert om een Nationaal Innovatieprogramma in te richten om innovaties te ontwikkelen en op te schalen.Dat onderstreep ik. Het is belangrijk voor zowel het kabinet als agrarische ondernemers om het effect van emissies reducerende maatregelen aan te tonen zodat die aantoonbaar geborgd zijn. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een (afrekenbare) stoffenbalans, met metingen of periodieke keuringen. En natuurlijk realiseer ik me dat niet alle maatregelen in het CLM-onderzoek dezelfde zekerheid van de gerealiseerde stikstofreductie. Van belang is dat we serieus zijn met de vermindering van emissies en tevens recht doen aan de positie van veehouders door de menselijke maat te hanteren.
Het volledige rapport van CLM voor ABN AMRO is vrij beschikbaar en kan hier worden gedownload.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#17 Frits, dan was het antwoord veel eenvoudiger geweest;
'Collega CLMer (Pierre); dank oor de interne opdracht maar we gaan hier geen tijd aan besteden, we hebben namelijk te maken met een juridische knoop en onze expertise is niet op dat vlak.
Eerder uitgebracht artikel door ons gaat ook over juridisch bedachte problemen welke nog nimmer in de praktijk getoetst zijn, mogen we eerst eens in kaart brengen of er een (stikstof)probleem is?'
Dat zou een eerlijke vertaling zijn van wat je hieronder schrijft ,jullie hebben nu fictieve oplossingen doorgerekend zonder te weten of en wat het werkelijke probleem is; een prijskaartje aan virtuele oplossingen voor een virtueel problemen in een juridisch jasje.
Nu ook "Frits Flinstone" wordt aangesproken door René kan een reactie van mij niet uitblijven.
We hebben te maken met de juridische klem van de huidige wetgeving. Van die juridische klem vind ik ook wel iets, maar het ontbeert mij aan juridische kennis om een goede uitweg te formuleren. Een enkele keer doe ik wel een suggestie, maar daar moet ik me ook toe beperken. Mijn CLM collega's en ik hebben geen juridische expertise.
Als een opdrachtgever ons de inhoudelijke vraag voorlegt "Kun je de effectiviteit van verschillende type stikstof maatregelen doorrekenen?" dan zijn wij daartoe bereid. Maar enkel onder de conditie dat we de vrijheid hebben in het beantwoorden van de vraag. We hebben een brede groep aan maatregelen (sanering / verplaatsing van bedrijven. technische maatregelen en optimaliseren van management) kunnen bekijken. Het effect van elke maatregel op de ammoniakemissie van 'het gemiddelde NLse melkveebedrijf' hebben wee bepaald en daarnaast ook de kosten van elke maatregel.
Alle partijen kunnen nu zien wat de kosteneffectiviteit is van deze veertien maatregelen. En het is nu aan bedrijfsleven en overheden om te pleiten c.q. te kiezen voor specifieke maatregelen. Lossen we hiermee het stikstofvraagstuk op? Nee. Wel geeft het inzicht in de enorme kosten die de aanpak van stikstof vraagt, als we het vraagstuk willen aanpakken zoals nu is voorzien (en juridisch noodzakelijk is). En wellicht geven deze resultaten andere partijen argumenten en redenen om op een andere manier naar het stikstofvraagstuk te kijken.
#15 René, ik snap niks van wat je schrijft.
Omdat je aan een thuisbrengertje, lichtmetalen of dure velgen niks hebt als je nog geen eens APK kunt krijgen voor het voertuig van Frits & Wouter Flintstone
De rest heeft Nico allemaal beschreven: https://www.foodlog.nl/artikel/overzicht/user/20428/
René, welke wiel en waarom is dat fout?