Voor oplettende Frankrijk-watchers was het geen verrassing. Al in december vorig jaar waarschuwden de grote Franse mosterdmerken zoals Maille en Amora (beide in handen van Unilever) voor aankomende schaarste. In juli sloeg de paniek echt toe.

Canada
De oorzaak? De droogte in Canada. Dáár wordt 80% van de wereldproductie aan bruin mosterdzaad geteeld, en dáár heersten vorig jaar recordhitte en -droogte. De Canadese mosterdzaadproductie viel terug van 135.000 ton in augustus 2020 tot 99.000 ton een jaar later. Dit jaar gaat het overigens niet beter en wordt een verdere daling van de productie tot 71.000 ton verwacht. De inkoopkosten voor mosterdzaad gingen drie keer over de kop, en dan kwamen daar de gestegen transportkosten nog eens bij.

Weinig en vooral duur Canadees mosterdzaad dus voor de Franse mosterdmakers, maar daarna volgde nóg een domper: de inval van Rusland in Oekraïne. Dat land is een belangrijke producent van geel mosterdzaad (gebruikt voor gele mosterd).

Naar verwachting zal de mosterdsituatie in november-december weer normaal zijn
Franse oogst
Toch gloort er licht aan de horizon. "Naar verwachting zal de mosterdsituatie in november-december weer normaal zijn," aldus Fabrice Genin, boer en voorzitter van de vereniging van mosterdzaadproducenten in Bourgondië.

De Bourgondische mosterdoogst heeft dit jaar "de historische opbrengst van voor 2016 overtroffen." En hoewel de Franse oogst niet in de behoeften van alle fabrikanten kan voorzien (van de mosterdarealen is in Frankrijk nog maar een derde over (in 2016 12.000 ton productie, in 2022 4.000, nvdr), kan de mosterd wel heel snel beschikbaar komen. "Nu het zaad geoogst is, moet het nog worden schoongemaakt, zodat fabrikanten het kunnen gebruiken," zegt Marika Zimmermann, industrieel directeur bij Reine de Dijon. "Het zou eind september bij ons moeten worden afgeleverd."

De Canadese mosterdzaden komen later, ten eerste omdat de oogst daar ook later is, maar ook als gevolg van de nog altijd verstoorde containerlogistiek. "Tegen de tijd dat we het vervoerd en schoongemaakt hebben, hebben we het over december-januari."

Toekomst?
Dat betekent dat de mosterdschaarste deze winter opgelost zou moeten zijn. Maar of dat ook in de toekomst zo blijft, staat nog niet vast. "Er zijn echte obstakels voor het telen van mosterd. Het klimaat verandert," zegt Genin, maar hij wijst ook op de 'politieke keuze' voor zeer strenge regels voor gewasbeschermingsmiddelen. "Bijna alle oplossingen die ons in staat stelden bepaalde insectenplagen te bestrijden, zijn geschrapt."

Biologisch telen blijkt ook geen optie. "We proberen het al 10 jaar, en we hebben al bijna 10 jaar niets geoogst. Het is mogelijk om biologisch te doen, maar de resultaten zijn onzeker." Nieuwe, resistente zaadsoorten kunnen een optie zijn, maar de ontwikkeling daarvan kost (veel) tijd. Daarom geven veel boeren de voorkeur aan het makkelijker te telen koolzaad. Dat bloeit ook met gele bloemen.

In Nederland merkten we niet zoveel van de mosterdschaarste. Ja, de toeristen die misgrepen. Maar Nederlandse mosterd kun je van alle kleuren mosterdzaad maken.

Dit artikel afdrukken